پرش به محتوا

مقباس الهداية في علم الدراية: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
خط ۳۲: خط ۳۲:
}}
}}


'''مقباس الهداية في علم الدراية'''، اثر [[مامقانی، عبدالله|علامه شیخ عبدالله مامقانی]] (1290-‎1351ق)، با تحقیق شیخ محمدرضا مامقانی، کتاب مفصل و مبسوطی است در علم درایه که به‎عنوان مقدمه‎ای بر رجال کبیر نویسنده، موسوم به «تنقيح المقال» نگاشته شده و مباحث مربوط به حدیث و درایه به‎خوبی در آن مطرح شده است و از بهترین کتاب‎های درایه شیعه است<ref>ر.ک: حافظیان بابلی، ابوالفضل، ص100</ref>.
'''مقباس الهداية في علم الدراية'''، اثر [[مامقانی، عبدالله|علامه شیخ عبدالله مامقانی]] (1290-‎1351ق)، با تحقیق شیخ محمدرضا مامقانی، کتاب مفصل و مبسوطی است در علم درایه که به‎عنوان مقدمه‌ای بر رجال کبیر نویسنده، موسوم به «تنقيح المقال» نگاشته شده و مباحث مربوط به حدیث و درایه به‎خوبی در آن مطرح شده است و از بهترین کتاب‎های درایه شیعه است<ref>ر.ک: حافظیان بابلی، ابوالفضل، ص100</ref>.


کتاب به زبان عربی نوشته شده و نگارش آن در 22 محرم سال 1333ق، به پایان رسیده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق با عنوان «المصنف في سطور»، ج1، ص22</ref>.
کتاب به زبان عربی نوشته شده و نگارش آن در 22 محرم سال 1333ق، به پایان رسیده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق با عنوان «المصنف في سطور»، ج1، ص22</ref>.


دلیل اصلی تألیف کتاب، مهجور ماندن دو علم رجال و درایه در زمان مؤلف بوده است؛ به‎گونه‎ای که کمتر کسی یافت می‎شده است که نسبت به این دو علم، آگاهی داشته باشد؛ درحالی‎که فقه و اجتهاد، متوقف بر این دو بوده است و همین امر مؤلف را بر آن داشته تا به تألیف کتابی شافی و وافی در این زمینه بپردازد<ref>ر.ک: غفاری، علی‎اکبر؛ صانعی‎پور محمدحسن، ص22</ref>.
دلیل اصلی تألیف کتاب، مهجور ماندن دو علم رجال و درایه در زمان مؤلف بوده است؛ به‎گونه‌ای که کمتر کسی یافت می‎شده است که نسبت به این دو علم، آگاهی داشته باشد؛ درحالی‎که فقه و اجتهاد، متوقف بر این دو بوده است و همین امر مؤلف را بر آن داشته تا به تألیف کتابی شافی و وافی در این زمینه بپردازد<ref>ر.ک: غفاری، علی‎اکبر؛ صانعی‎پور محمدحسن، ص22</ref>.


این کتاب یکی از مهم‎ترین منابع در گرایش حدیث و نیز علوم قرآن و حدیث و از جمله کتب آزمون کارشناسی ارشد و دکتری این رشته می‎باشد<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>.
این کتاب یکی از مهم‎ترین منابع در گرایش حدیث و نیز علوم قرآن و حدیث و از جمله کتب آزمون کارشناسی ارشد و دکتری این رشته می‎باشد<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
مقدمه‎ای از محقق، آغازگر کتاب می‎باشد و مؤلف، مطالب خویش را را در یک مقدمه، هشت فصل و یک خاتمه سامان داده است.
مقدمه‌ای از محقق، آغازگر کتاب می‎باشد و مؤلف، مطالب خویش را را در یک مقدمه، هشت فصل و یک خاتمه سامان داده است.


این کتاب به‎همراه مستدرکات و نتایج (که معجم اصطلاحات به‎کاررفته در کتاب می‎باشد)، مجموعا در هفت جلد به چاپ رسیده است.
این کتاب به‎همراه مستدرکات و نتایج (که معجم اصطلاحات به‎کاررفته در کتاب می‎باشد)، مجموعا در هفت جلد به چاپ رسیده است.
خط ۶۶: خط ۶۶:
در جلد سوم، فصل هفتم و هشتم، گنجانده شده است. در فصل هفتم، جایگاه والای حدیث تبیین شده و از چگونگی فراگیری و آداب نقل آن، سخن رفته است. در این بحث، به مطالبی همچون «اجازه»، «مقاوله»، «کتابت» و «وجاده»، با استواری تمام، پرداخته شده است. در فصل هشتم نیز، اسماء رجال و ملقبات آنان بحث شده و در ضمن آن، صحابی، تابعی و اصطلاحاتی دیگر مانند: موالی، مخضرم و... تبیین شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
در جلد سوم، فصل هفتم و هشتم، گنجانده شده است. در فصل هفتم، جایگاه والای حدیث تبیین شده و از چگونگی فراگیری و آداب نقل آن، سخن رفته است. در این بحث، به مطالبی همچون «اجازه»، «مقاوله»، «کتابت» و «وجاده»، با استواری تمام، پرداخته شده است. در فصل هشتم نیز، اسماء رجال و ملقبات آنان بحث شده و در ضمن آن، صحابی، تابعی و اصطلاحاتی دیگر مانند: موالی، مخضرم و... تبیین شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


جلد چهارم، خاتمه را در خود جای داده است. در خاتمه کتاب، از شرح حال درایه‎نویسان و آثار آنان، به‎اجمال سخن گفته شده است. نام این افراد، به‎ترتیب حروف الفبا آمده است. برخی از ایشان عبارتند از: غضائری، [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]]، احمد بن علی سیرافی، احمد بن محمد کندی، [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]]، [[عیاشی، محمد بن مسعود|عیاشی]] و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ج4، ص11-84</ref>.
جلد چهارم، خاتمه را در خود جای داده است. در خاتمه کتاب، از شرح حال درایه‎نویسان و آثار آنان، به‌اجمال سخن گفته شده است. نام این افراد، به‎ترتیب حروف الفبا آمده است. برخی از ایشان عبارتند از: غضائری، [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]]، احمد بن علی سیرافی، احمد بن محمد کندی، [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]]، [[عیاشی، محمد بن مسعود|عیاشی]] و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ج4، ص11-84</ref>.


جلد پنجم و ششم و هفتم کتاب، مشتمل بر مستدرکات است که در آنها، به توضیح مطالب کتاب، با توجه به منابع فریقین پرداخته شده و نیز فواید متعدد درایی طرح و مفصلا بررسی شده است.
جلد پنجم و ششم و هفتم کتاب، مشتمل بر مستدرکات است که در آنها، به توضیح مطالب کتاب، با توجه به منابع فریقین پرداخته شده و نیز فواید متعدد درایی طرح و مفصلا بررسی شده است.
خط ۷۷: خط ۷۷:
این کتاب توسط استاد علی‎اکبر غفاری‎صفت و محمدحسن صانعی‎پور، برای تدریس در دانشگاه امام صادق(ع)، تحت عنوان «دراسات في علم الدراية (تلخيص مقباس الهداية)» تلخیص و متن آن، با دقت فراوانی، اعراب‎گذاری شده است<ref>ر.ک: غفاری، علی‎اکبر؛ صانعی‎پور محمدحسن</ref>.
این کتاب توسط استاد علی‎اکبر غفاری‎صفت و محمدحسن صانعی‎پور، برای تدریس در دانشگاه امام صادق(ع)، تحت عنوان «دراسات في علم الدراية (تلخيص مقباس الهداية)» تلخیص و متن آن، با دقت فراوانی، اعراب‎گذاری شده است<ref>ر.ک: غفاری، علی‎اکبر؛ صانعی‎پور محمدحسن</ref>.


فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده، ولی فهارس چهار جلد «مقباس الهداية»، در انتهای جلد چهارم جای گرفته است. این فهارس به‎ترتیب عبارتند از: فهرست آیات؛ فهرست احادیث و روایات؛ فهرست اعلام؛ فهرست اعلام ترجمه‎شده؛ فهرست بیوتات و قبایل؛ فهرست شهرها و اماکن جغرافیایی؛ فهرست مذاهب و ملل و نحل؛ فهرست الفاظی که تفسیر لغوی شده‎اند؛ فهرست ابیات؛ فهرست امثال؛ فهرست کتاب‎های مذکور در متن و پاورقی‎ها؛ فهرست منابع؛ جدول خطا و صواب و فهرست فواید و تنبیهات.
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده، ولی فهارس چهار جلد «مقباس الهداية»، در انتهای جلد چهارم جای گرفته است. این فهارس به‎ترتیب عبارتند از: فهرست آیات؛ فهرست احادیث و روایات؛ فهرست اعلام؛ فهرست اعلام ترجمه‎شده؛ فهرست بیوتات و قبایل؛ فهرست شهرها و اماکن جغرافیایی؛ فهرست مذاهب و ملل و نحل؛ فهرست الفاظی که تفسیر لغوی شده‌اند؛ فهرست ابیات؛ فهرست امثال؛ فهرست کتاب‎های مذکور در متن و پاورقی‎ها؛ فهرست منابع؛ جدول خطا و صواب و فهرست فواید و تنبیهات.


پاورقی‎ها توسط محقق نوشته شده و در آن‎ها علاوه بر ذکر منابع، توضیحات جامع و مفصلی پیرامون شرح مطالب و توضیح برخی لغات و عبارات متن، ارائه گردیده است.
پاورقی‎ها توسط محقق نوشته شده و در آن‎ها علاوه بر ذکر منابع، توضیحات جامع و مفصلی پیرامون شرح مطالب و توضیح برخی لغات و عبارات متن، ارائه گردیده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش