پرش به محتوا

تفسير الإمام مجاهد بن جبر: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎پردازد' به 'می‌پردازد'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ا' به 'ی‌ا')
جز (جایگزینی متن - 'می‎پردازد' به 'می‌پردازد')
خط ۳۴: خط ۳۴:
مجاهد در تفسیر و تأویل آیات دارای سبک خاص و منحصربه‎فرد است. نیز مؤسس مکتب نوینی در تفسیر قرآن کریم است. کار خویش را در تفسیر خویش بیش‎تر بر چهار اصل پایه گذارده است:
مجاهد در تفسیر و تأویل آیات دارای سبک خاص و منحصربه‎فرد است. نیز مؤسس مکتب نوینی در تفسیر قرآن کریم است. کار خویش را در تفسیر خویش بیش‎تر بر چهار اصل پایه گذارده است:
# قاعده: القرآن یفسّر بعضه بعضا. مثال: هنگام تفسیر آیه 13 سوره مبارکه عنکبوت «وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَ أَثْقَالاً مَعَ أَثْقَالِهِمْ وَ لَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا کَانُوا يَفْتَرُونَ» به آیه 25 سوره مبارکه نحل تفسیر می‎کند و می‎نویسد کقوله: «لِيَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مِنْ أَوْزَارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلاَ سَاءَ مَا يَزِرُونَ».
# قاعده: القرآن یفسّر بعضه بعضا. مثال: هنگام تفسیر آیه 13 سوره مبارکه عنکبوت «وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَ أَثْقَالاً مَعَ أَثْقَالِهِمْ وَ لَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا کَانُوا يَفْتَرُونَ» به آیه 25 سوره مبارکه نحل تفسیر می‎کند و می‎نویسد کقوله: «لِيَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مِنْ أَوْزَارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلاَ سَاءَ مَا يَزِرُونَ».
# روایات‎: در تفسیر آیات با استناد به گفتارهای [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی بن ابی‎طالب]] و اهل‎بیت علیهم‎السلام و استادش ابن ‎‎عباس‎، به شیوه موافق با عقل به تفسیر و تأویل می‎پردازد.
# روایات‎: در تفسیر آیات با استناد به گفتارهای [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی بن ابی‎طالب]] و اهل‎بیت علیهم‎السلام و استادش ابن ‎‎عباس‎، به شیوه موافق با عقل به تفسیر و تأویل می‌پردازد.
# عقل: مجاهد نخستین کس از تابعین و بنیادگذار مکتب نوینی در تفسیر قرآن کریم است. مکتبی که به‎کلی با تفسیرنویس قرن اول هجری تفاوت دارد. همواره آشکارا باب اجتهاد و اعتماد و اتکای بسیار به عقل در فهم خواسته خدا و استنباط معنی و تفسیر آیه را باز می‎گذارد و شیوه احیای تفکر و انطباق آن با مبانی عقلی در بیان مقصود خویش در تفسیر و تأویل آیه را پاس می‎دارد. این پدیده در دهه سوم قرن اول هجری غریب نیست زیرا این همان استمرار مکتب [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی بن ابی‎طالب علیه‌السلام]] است که بنیادگذار مدرسه تفکر و اجتهاد و تعقل است و پس از شهادت امام علیه‌السلام در سال 40ق بر دست فرزندانش امتداد یافت. در عصر حضرت ابوجعفر امام محمد باقر علیه‌السلام و فرزندش ابوعبدالله جعفر صادق علیه‌السلام به اوج عالی شکوفایی خود رسید. مجاهد می‎گفت: افضل العبادة الرأی الحسن.
# عقل: مجاهد نخستین کس از تابعین و بنیادگذار مکتب نوینی در تفسیر قرآن کریم است. مکتبی که به‎کلی با تفسیرنویس قرن اول هجری تفاوت دارد. همواره آشکارا باب اجتهاد و اعتماد و اتکای بسیار به عقل در فهم خواسته خدا و استنباط معنی و تفسیر آیه را باز می‎گذارد و شیوه احیای تفکر و انطباق آن با مبانی عقلی در بیان مقصود خویش در تفسیر و تأویل آیه را پاس می‎دارد. این پدیده در دهه سوم قرن اول هجری غریب نیست زیرا این همان استمرار مکتب [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی بن ابی‎طالب علیه‌السلام]] است که بنیادگذار مدرسه تفکر و اجتهاد و تعقل است و پس از شهادت امام علیه‌السلام در سال 40ق بر دست فرزندانش امتداد یافت. در عصر حضرت ابوجعفر امام محمد باقر علیه‌السلام و فرزندش ابوعبدالله جعفر صادق علیه‌السلام به اوج عالی شکوفایی خود رسید. مجاهد می‎گفت: افضل العبادة الرأی الحسن.
# جلوه‎های ادبی: مجاهد در فنون ادب، در تفسیر ابتکاری عجیب از خود نشان داده است. یکی از پایه‎های بنیادی او پژوهش‎های ادبی وی در فرهنگ قرآن کریم است. او در فنون ادب و لغت و فصاحت و بلاغت روش نوینی را بنیاد گذارده است و مباحثی منحصربه‎فرد از خود باقی گذاشته و از تکرار مکررات فراوانی که در سایر تفاسیر ملاحظه می‎گردد، نشانی به‎جا نگذاشته است. اهمیت بسیار به مباحث ادبی و لغوی می‎دهد و می‎گوید: فمن لم یکن عالما بلغات العرب لا یحل له التفسیر. ذوق و سلیقه بی‎نظیری در باب توجیه ادبی آیات و تفسیر دشوارترین معضلات و کلمات غریب و الفاظ غامض نشان داده است که تبحر او در فنون ادب و لغت می‎رساند. گفتارهای ادبی وی را در هیچ‎یک از تفسیرها نمی‎توان یافت. بزرگ‎ترین نوگرایی در ادبیات قرآن مجید را او پایه‎گذاری کرد به‎گونه‎ای که هر خواننده‎ای را سخت تحت تأثیر ابتکار و سلیقه خود می‎گذارد. مکتب نوینی به شیفتگان تفسیر ادبی قرآن کریم تقدیم داشته است که قدرت ادبی و ژرفکاوی او را در لغت و آشنایی با کلام عرب و سبک زبان و اصطلاحات آنان می‎رساند‎. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/517/39 ر.ک: شهیدی صالحی، عبدالحسین، ص38-40]</ref>
# جلوه‎های ادبی: مجاهد در فنون ادب، در تفسیر ابتکاری عجیب از خود نشان داده است. یکی از پایه‎های بنیادی او پژوهش‎های ادبی وی در فرهنگ قرآن کریم است. او در فنون ادب و لغت و فصاحت و بلاغت روش نوینی را بنیاد گذارده است و مباحثی منحصربه‎فرد از خود باقی گذاشته و از تکرار مکررات فراوانی که در سایر تفاسیر ملاحظه می‎گردد، نشانی به‎جا نگذاشته است. اهمیت بسیار به مباحث ادبی و لغوی می‎دهد و می‎گوید: فمن لم یکن عالما بلغات العرب لا یحل له التفسیر. ذوق و سلیقه بی‎نظیری در باب توجیه ادبی آیات و تفسیر دشوارترین معضلات و کلمات غریب و الفاظ غامض نشان داده است که تبحر او در فنون ادب و لغت می‎رساند. گفتارهای ادبی وی را در هیچ‎یک از تفسیرها نمی‎توان یافت. بزرگ‎ترین نوگرایی در ادبیات قرآن مجید را او پایه‎گذاری کرد به‎گونه‎ای که هر خواننده‎ای را سخت تحت تأثیر ابتکار و سلیقه خود می‎گذارد. مکتب نوینی به شیفتگان تفسیر ادبی قرآن کریم تقدیم داشته است که قدرت ادبی و ژرفکاوی او را در لغت و آشنایی با کلام عرب و سبک زبان و اصطلاحات آنان می‎رساند‎. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/517/39 ر.ک: شهیدی صالحی، عبدالحسین، ص38-40]</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش