پرش به محتوا

شرح مختصر الروضة: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
خط ۴۹: خط ۴۹:
کتاب با سه مقدمه از عبدالعال عطوه، محقق و مؤلف آغاز و مطالب در سه جلد، ارائه شده است.
کتاب با سه مقدمه از عبدالعال عطوه، محقق و مؤلف آغاز و مطالب در سه جلد، ارائه شده است.


کثرت منابع و کتبی که [[طوفی، سلیمان بن عبدالقوی|طوفی]] در این شرح از آنها بهره برده، دلالت بر وسعت اطلاع وی از کتب علمای سابق و معاصر خود و نیز عدم اکتفای او به دیدگاه علمای مذهب واحد، بلکه علمای مذاهب اهل سنت دارد؛ به‎گونه‎ای که در میان منابع وی، کتبی از دانشمندان سایر مذاهب و فرق، دیده می‎شود. برخی از علما و دانشمندانی که وی در این شرح، از آنها نقل و از کتب آنها، استفاده کرده است، عبارتند از:
کثرت منابع و کتبی که [[طوفی، سلیمان بن عبدالقوی|طوفی]] در این شرح از آنها بهره برده، دلالت بر وسعت اطلاع وی از کتب علمای سابق و معاصر خود و نیز عدم اکتفای او به دیدگاه علمای مذهب واحد، بلکه علمای مذاهب اهل سنت دارد؛ به‎گونه‌ای که در میان منابع وی، کتبی از دانشمندان سایر مذاهب و فرق، دیده می‎شود. برخی از علما و دانشمندانی که وی در این شرح، از آنها نقل و از کتب آنها، استفاده کرده است، عبارتند از:
# علمای حنابله: [[ابن فراء، محمد بن حسین|قاضی ابویعلی]] در کتاب «[[العدة في أصول الفقه|العدة]]»، [[ابن عقیل، عبدالله بن عبدالرحمن|ابن عقیل]] در کتاب «[[الواضح في أصول الفقه|الواضح]]»، [[ابن قدامه، عبد الله بن احمد|ابن قدامه]] در کتاب «الروضة»، ابن البنا در کتاب «شرح الخرقي».
# علمای حنابله: [[ابن فراء، محمد بن حسین|قاضی ابویعلی]] در کتاب «[[العدة في أصول الفقه|العدة]]»، [[ابن عقیل، عبدالله بن عبدالرحمن|ابن عقیل]] در کتاب «[[الواضح في أصول الفقه|الواضح]]»، [[ابن قدامه، عبد الله بن احمد|ابن قدامه]] در کتاب «الروضة»، ابن البنا در کتاب «شرح الخرقي».
# علمای اصول عامه: آمدی، [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]]، [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، رازی، نیلی، قرافی، [[ابن عبدالسلام، عبدالعزیز بن عبدالسلام|ابن عبدالسلام]]، [[ابن حزم، علی بن احمد|ابن حزم]]، زنجانی، شیرازی، ابوالحسین بصری، حواری و...
# علمای اصول عامه: آمدی، [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]]، [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، رازی، نیلی، قرافی، [[ابن عبدالسلام، عبدالعزیز بن عبدالسلام|ابن عبدالسلام]]، [[ابن حزم، علی بن احمد|ابن حزم]]، زنجانی، شیرازی، ابوالحسین بصری، حواری و...
خط ۶۷: خط ۶۷:
# مشتمل بودن این مختصر بر تمامی مسائل، قضایا و ادله مطرح‎شده در کتاب «روضة الناظر و جنة المناظر»؛ البته به‎نحو موجز و مختصر.
# مشتمل بودن این مختصر بر تمامی مسائل، قضایا و ادله مطرح‎شده در کتاب «روضة الناظر و جنة المناظر»؛ البته به‎نحو موجز و مختصر.
# اشتمال بر فوائد و مطالب ارزشمندی علاوه بر مطالب مطرح‎شده در «الروضة». این امر، در قسمت خاصی از کتاب صورت نگرفته، بلکه در تمامی قسمت‎های متن، قضایا، مسائل و استدلالات می‎توان به‎وضوح آن را مشاهده کرد. شاید نام‎گذاری این مختصر به «البلبل»، اشاره به همین زوائد ارزشمند داشته باشد.
# اشتمال بر فوائد و مطالب ارزشمندی علاوه بر مطالب مطرح‎شده در «الروضة». این امر، در قسمت خاصی از کتاب صورت نگرفته، بلکه در تمامی قسمت‎های متن، قضایا، مسائل و استدلالات می‎توان به‎وضوح آن را مشاهده کرد. شاید نام‎گذاری این مختصر به «البلبل»، اشاره به همین زوائد ارزشمند داشته باشد.
# سهولت عبارات، وضوح معانی و پرهیز از غموض و ابهام در عبارات و ترکیب‎ها؛ به‎گونه‎ای که فهم مطالب برای خواننده یا مستمع، آسان بوده و به مجرد خواندن یا شنیدن مطالب، مقصود نویسنده، مشخص می‎شود.
# سهولت عبارات، وضوح معانی و پرهیز از غموض و ابهام در عبارات و ترکیب‎ها؛ به‎گونه‌ای که فهم مطالب برای خواننده یا مستمع، آسان بوده و به مجرد خواندن یا شنیدن مطالب، مقصود نویسنده، مشخص می‎شود.
# متابعت ترتیب مطالب مختصر از ترتیب مسائل و مطالب مطرح‎شده در کتاب «الروضة»؛ به‎جز در موارد کمی که برای حسن مناسبت و زیبایی تناسق، از برخی مطالب، تبعیت نشده است، مانند حذف مقدمه منطقی موجود در «الروضة»<ref>ر.ک: همان</ref>.
# متابعت ترتیب مطالب مختصر از ترتیب مسائل و مطالب مطرح‎شده در کتاب «الروضة»؛ به‎جز در موارد کمی که برای حسن مناسبت و زیبایی تناسق، از برخی مطالب، تبعیت نشده است، مانند حذف مقدمه منطقی موجود در «الروضة»<ref>ر.ک: همان</ref>.


===ویژگی‎های شرح===
===ویژگی‎های شرح===
برخی از ویژگی‎ها و امتیازات شرح را می‎توان در امور زیر، خلاصه نمود:
برخی از ویژگی‎ها و امتیازات شرح را می‎توان در امور زیر، خلاصه نمود:
# بسط و سهولت عبارات و وضوح معنی، حسن اسلوب و دقت تعبیر؛ به‎گونه‎ای که خواننده، گمان می‎کند در حال خواندن کتابی ادبی است؛ دلیل این امر آن است که [[طوفی، سلیمان بن عبدالقوی|طوفی]]، شاعر بوده و به‎خوبی توانسته است از عبارات و تعابیر برای ارائه مطالب، استفاده نماید.
# بسط و سهولت عبارات و وضوح معنی، حسن اسلوب و دقت تعبیر؛ به‎گونه‌ای که خواننده، گمان می‎کند در حال خواندن کتابی ادبی است؛ دلیل این امر آن است که [[طوفی، سلیمان بن عبدالقوی|طوفی]]، شاعر بوده و به‎خوبی توانسته است از عبارات و تعابیر برای ارائه مطالب، استفاده نماید.
# تحدید و تفهیم معانی قصدشده از عبارات متن، به‎همراه نفی معانی متوهم غیر مقصود و بیان معانی لغوی برای الفاظی که فهم آن، نیاز به بیان و توضیح داشته است، به‎همراه ریشه‎یابی کلمات و اشاره به اصل لغوی آنها.
# تحدید و تفهیم معانی قصدشده از عبارات متن، به‎همراه نفی معانی متوهم غیر مقصود و بیان معانی لغوی برای الفاظی که فهم آن، نیاز به بیان و توضیح داشته است، به‎همراه ریشه‎یابی کلمات و اشاره به اصل لغوی آنها.
# عرضه مطالب به‎صورت واضح و تحریر محل نزاع و بیان آراء علمای اصول پیرامون آن و اشاره به قائلین هر نظریه و تصحیح برخی خطاهای موجود در نسبت دادن آراء.
# عرضه مطالب به‎صورت واضح و تحریر محل نزاع و بیان آراء علمای اصول پیرامون آن و اشاره به قائلین هر نظریه و تصحیح برخی خطاهای موجود در نسبت دادن آراء.
خط ۸۲: خط ۸۲:
===امتیازات کلی کتاب===
===امتیازات کلی کتاب===
در نگاهی کلی، برخی از امتیازات کلی کتاب عبارتند از:
در نگاهی کلی، برخی از امتیازات کلی کتاب عبارتند از:
# شمول و استقصای آن؛ به‎گونه‎ای که تمامی ابواب اصول و مسائل متعارف این علم را شامل شده و شرح آن نیز شرحی وافی است که به ذکر و تحریر تمامی مسائل و اقوال مطرح‎شده، اشاره به وجه هر قول، مناقشه در اقوال و ادله مذکور و ترجیح نظریه صحیح، با روشی علمی و مصنفانه، پرداخته است.
# شمول و استقصای آن؛ به‎گونه‌ای که تمامی ابواب اصول و مسائل متعارف این علم را شامل شده و شرح آن نیز شرحی وافی است که به ذکر و تحریر تمامی مسائل و اقوال مطرح‎شده، اشاره به وجه هر قول، مناقشه در اقوال و ادله مذکور و ترجیح نظریه صحیح، با روشی علمی و مصنفانه، پرداخته است.
# وضوح عبارت، سهولت ترکیب‎ها و دوری از غموض و لبس؛ به‎گونه‎ای که خواننده از مطالعه آن، احساس خستگی نکرده و بدون سختی و مشقت، به کنه مطالب پی می‎برد.
# وضوح عبارت، سهولت ترکیب‎ها و دوری از غموض و لبس؛ به‎گونه‌ای که خواننده از مطالعه آن، احساس خستگی نکرده و بدون سختی و مشقت، به کنه مطالب پی می‎برد.
# نویسنده در ترتیب و ارائه مطالب و مباحث و مناقشه در آنها، از روش پیشینان خود تبعیت نموده و همان روش معمول در علم اصول را برگزیده و بر آن، ثمره علم اصول، تطبیق، امثله و استدلال بر مسائل به‎وسیله نصوصی از کتاب و روایات و ذکر اختلافات موجود میان علما در فروعات و ادله آنها را نیز، افزوده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، همان، ص39-40</ref>.
# نویسنده در ترتیب و ارائه مطالب و مباحث و مناقشه در آنها، از روش پیشینان خود تبعیت نموده و همان روش معمول در علم اصول را برگزیده و بر آن، ثمره علم اصول، تطبیق، امثله و استدلال بر مسائل به‎وسیله نصوصی از کتاب و روایات و ذکر اختلافات موجود میان علما در فروعات و ادله آنها را نیز، افزوده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، همان، ص39-40</ref>.


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش