أصول العقائد: تفاوت میان نسخه‌ها

بخش اول کتاب، متضمن مباحث توحیدی است. مبحث اول، در باب اثبات وجود واجب تعالی می‎باشد. مؤلف برای استدلال متوسل به قاعده امکان و وجوب شده است. وی بیان می‎دارد که هر فقیر و محتاجی، «ممکن» خوانده می‎شود و هر غنی و بی‎نیازی، «واجب». بی‎تردید همه موجودات، واجب نیستند؛ چون با حس و وجدان درمی‎یابیم که برخی به برخی دیگر محتاجند. همچنین بی‎شک همه آنها ممکن نیستند، وگرنه موجود نمی‎شدند؛ چون موجود فقیر نمی‎تواند احتیاج خود را برآورده سازد، چه برسد به احتیاج غیر. ناگزیر غنی مطلقی در این میانه وجود دارد که آنها را هستی بخشیده است.

از جمله مباحث مطرح‎شده دیگر این است که خداوند سبحان هیچ مثل و مثالی ندارد و با مثل و مثال شناخته نمی‎شود؛ با این استدلال که: شکی در این نیست که چیزی که مناسبتی با شیء دیگر ندارد، ممکن نیست که مثال آن شیء باشد، مانند اینکه نمی‎توان آب را مثال آتش دانست؛ زیرا مناسبتی بین آنها نیست، تا اینکه تشبیه درست باشد و شکی نیست که هرچه غیر از واجب الوجوب است، ممکن الوجود است و ممکن الوجود نمی‎تواند جز ممکن را بشناسد و درک کند؛ پس وقتی ممکن بخواهد مثالی را برای واجب ذکر کند، ناگزیر می‎بایست اولا ذات واجب را درک کند تا بداند فلان مثال، مثال اوست یا خیر و این محال است؛ ثانیا مثالی را از ممکن بیاورد؛ چون واجب، واحد است و ممتنع هم که موجود نیست و بین مثال و ممثل باید مناسبت باشد، وگرنه مثال آن نخواهد بود..<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/26 ر.ک: همان، ص‎26]</ref>.

صفات ذاتیه خداوند متعال، قدیم هستند و عین ذات حق تعالی، ولی صفات فعلیه حادث بوده و قدیم نمی‎باشند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/42 ر.ک: همان، ص43-42]</ref>.

بخش سوم، درباره نبوت است. ضرورت ارسال رسل، با برهان قاطع عقلی و فطرت سلیم قابل اثبات است. شناخت و معرفت به حق تعالی و نیل به سعادت حقیقی بشر ممکن نیست الا به ارسال رسل و راهنمایانی از جانب خداوند متعال؛ فلذا مابین خود و بشر وسائطی را گمارد تا راهنمایان بشر باشند؛ راهنمایانی که تکالیف الهی را قبل از هر موجودی در عالم ذر گردن نهاده بودند. خداوند متعال ایشان را وسائط فیض خویش قرار داد تا مأمور ابلاغ اوامر و نواهی حق تعالی به بشر باشند، ایشان تأییدشده از طرف حق تعالی بودند و از انجام هر لغزش و خطایی محفوظ بودند. با توجه به اینکه ثابت شد فعل عبث از خداوند حکیم صادر نمی‎گردد، بر این اساس واجب است بر حق تعالی ارسال رسل و سفرایی که واسطه‎های بین خدا و خلق باشند تا فساد کلی اجتماع حاصل نیاید<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/102 ر.ک: همان، ص‎102]</ref>.

   

معجزه، وسیله‎ای برای اثبات حقانیت انبیاء بوده و هریک از پیامبران دارای معجزه مختص خود بوده‎اند و بزرگ‎ترین معجزه تمام پیامبران، معجزه نبی مکرم اسلام، یعنی قرآن بوده که تا ابد اعجازش باقی است و هیچ‎کس توان هماوردی با آن ندارد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/108 ر.ک: همان، ص125-108]</ref>.

در ادامه، موضوع امامت خاصه مطرح شده است و اینکه جانشین پس از پیامبر اکرم(ص) شخص [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] است به ادله عقلی و نقلی مذکور در مجامع روایی شیعه و اهل سنت که با اسناد گوناگون از پیامبر اکرم(ص) امر ولایت و زعامت [[امام على(ع)|علی(ع)]] نقل شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/132 ر.ک: همان، ص‎132-150]</ref>.

==وضعیت کتاب==