۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
غدیر در قرآن، قرآن در غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'هاى' به 'هاى'
جز (جایگزینی متن - 'قرآني' به 'قرآنی') |
جز (جایگزینی متن - 'هاى' به 'هاى') |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''، اثر [[انصاري، محمدباقر|محمدباقر انصاری]]، کتابی است سه جلدی به زبان فارسی با موضوع کلام اسلامی و تفسیر قرآن. هدف این کتاب «شناخت قرآن با غدیر و غدیر با قرآن» است، از آن جهت که | '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''، اثر [[انصاري، محمدباقر|محمدباقر انصاری]]، کتابی است سه جلدی به زبان فارسی با موضوع کلام اسلامی و تفسیر قرآن. هدف این کتاب «شناخت قرآن با غدیر و غدیر با قرآن» است، از آن جهت که جاذبه‌اى دوسویه بین قرآن و غدیر ایجاد کرده و با ارائه آن، فرهنگِ قرآنىِ ما با دریچههاى تازه‌اى روبهرو خواهد شد؛ همان گونه که فرهنگ غدیرمان فصلهاى نوینى از معارف قرآنى را به روى خود باز خواهد کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/10 ر.ک: پیشگفتار کتاب، ج1، ص10]</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
او درباره انگیزه تألیف این اثر مینویسد: «تألیف قرآنى غدیر از روزى آغاز شد که تألیفات گذشته خود درباره غدیر را مورد بازبینى قرار مىدادم. اولین بار که تألیفات مربوط به غدیر را مطالعه مىکردم، دو آیه معروف '''يا أَيهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيك مِنْ رَبِّك''' (مائده: 67) و '''اَلْيوْمَ أَكمَلْتُ لَكمْ دِينَكمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيكمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكمُ الْإِسْلامَ دِيناً''' (مائده: 3) بهعنوان دو آیه مربوط به غدیر در اکثر کتب مطرح بود. وقتى به داستان اعتراض حارث فهرى در متن واقعه غدیر برخوردم، متوجه شدم دو آیه '''وَ إِذْ قالُوا اللّهُمَّ إِنْ كانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِك فَأَمْطِرْ عَلَينا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ أَوِ ائْتِنا بِعَذابٍ أَلِيمٍ''')انفال: 32) و '''سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ''' (معارج: 1) نیز مستقیماً درباره غدیر نازل شده است. | او درباره انگیزه تألیف این اثر مینویسد: «تألیف قرآنى غدیر از روزى آغاز شد که تألیفات گذشته خود درباره غدیر را مورد بازبینى قرار مىدادم. اولین بار که تألیفات مربوط به غدیر را مطالعه مىکردم، دو آیه معروف '''يا أَيهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيك مِنْ رَبِّك''' (مائده: 67) و '''اَلْيوْمَ أَكمَلْتُ لَكمْ دِينَكمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيكمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكمُ الْإِسْلامَ دِيناً''' (مائده: 3) بهعنوان دو آیه مربوط به غدیر در اکثر کتب مطرح بود. وقتى به داستان اعتراض حارث فهرى در متن واقعه غدیر برخوردم، متوجه شدم دو آیه '''وَ إِذْ قالُوا اللّهُمَّ إِنْ كانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِك فَأَمْطِرْ عَلَينا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ أَوِ ائْتِنا بِعَذابٍ أَلِيمٍ''')انفال: 32) و '''سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ''' (معارج: 1) نیز مستقیماً درباره غدیر نازل شده است. | ||
آنگاه که تحقیق متن خطبه و مقابله آن با نسخ متعدد را آغاز کردم و سپس به ترجمه آن پرداختم، مراجعه به قرآن در موارد بسیارى از خطبه مرا متوجه حضور کلام اللّه در متن غدیر نمود؛ چه آنکه 65 آیه در خطابه پیامبر(ص) در غدیر مورد استناد قرار گرفته و 35 آیه در متن سخنرانى تفسیر شده است. این همه براى من تازههایى بود که مرا شگفتزده نمود و باورهاى | آنگاه که تحقیق متن خطبه و مقابله آن با نسخ متعدد را آغاز کردم و سپس به ترجمه آن پرداختم، مراجعه به قرآن در موارد بسیارى از خطبه مرا متوجه حضور کلام اللّه در متن غدیر نمود؛ چه آنکه 65 آیه در خطابه پیامبر(ص) در غدیر مورد استناد قرار گرفته و 35 آیه در متن سخنرانى تفسیر شده است. این همه براى من تازههایى بود که مرا شگفتزده نمود و باورهاى تازه‌اى را پیش رویم قرار داد. احساس کردم طى سالهاى متمادى بااینکه متوجه ارتباط قرآن و غدیر بودم، ولى گویا از عمق آن غافل بودهام. تصمیم گرفتم بار دیگر متون حدیثى و تاریخى مربوط به غدیر را بهدقت مطالعه کنم و با نگاهى که قرآن را در لابهلاى صفحات غدیر جستجو مىکند، آنچه را تاکنون دیدهام مورد بازبینى قرار دهم... نزول بیش از دویست آیه قرآن از اول خروج از مدینه تا بازگشت، در کنار صد آیه در متن خطابه غدیر، احساس اعجابانگیزى در من به وجود آورد...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/6 ر.ک: همان، ص6-7]</ref>. | ||
کتاب حاضر در سه جلد به تفصیل ذیل فصلبندى شده است: «بخش اول کتاب به آیات نازلشده در سراسر واقعه غدیر از مدینه تا مدینه اختصاص دارد، که دربرگیرنده آیات مربوط به اقدامات پیامبر(ص) از یکسو و اقدامات منافقین از سوى دیگر است. جلد اول بهطور کامل در اختیار این بخش قرار دارد. | کتاب حاضر در سه جلد به تفصیل ذیل فصلبندى شده است: «بخش اول کتاب به آیات نازلشده در سراسر واقعه غدیر از مدینه تا مدینه اختصاص دارد، که دربرگیرنده آیات مربوط به اقدامات پیامبر(ص) از یکسو و اقدامات منافقین از سوى دیگر است. جلد اول بهطور کامل در اختیار این بخش قرار دارد. | ||
بخش دوم کتاب موارد تفسیر قرآن در غدیر است که جلوههاى مختلفى خواهد داشت. گاهى یک مفهوم بهصورت کلى در سراسر قرآن تفسیر شده است. در مواردى یک سوره بهطور کامل و یا یک آیه بهصراحت تفسیر شده است. در مواردى آیات قرآن بهصورت اقتباس و استشهاد تفسیر گردیده است. مواردى نیز وجود دارد که ائمه(ع)، | بخش دوم کتاب موارد تفسیر قرآن در غدیر است که جلوههاى مختلفى خواهد داشت. گاهى یک مفهوم بهصورت کلى در سراسر قرآن تفسیر شده است. در مواردى یک سوره بهطور کامل و یا یک آیه بهصراحت تفسیر شده است. در مواردى آیات قرآن بهصورت اقتباس و استشهاد تفسیر گردیده است. مواردى نیز وجود دارد که ائمه(ع)، آیه‌اى را به فرازى از واقعه غدیر تفسیر فرمودهاند. جلد دوم کتاب نیز بهطور کامل به این بخش اختصاص دارد. | ||
بخش سوم کتاب یک جمعبندى داستانى از مراحل حضور آیات قرآن در واقعه غدیر بهصورتهاى مختلف آن از نزول و تفسیر و استشهاد و اقتباس است. جلد سوم کتاب با این بخش آغاز مىشود. | بخش سوم کتاب یک جمعبندى داستانى از مراحل حضور آیات قرآن در واقعه غدیر بهصورتهاى مختلف آن از نزول و تفسیر و استشهاد و اقتباس است. جلد سوم کتاب با این بخش آغاز مىشود. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
پایانبخش این فصل معرفى کتابهاى مستقلى است که تاکنون درباره ارتباط قرآن و غدیر تألیف شده است و سپس به معرفى منابع قرآنى غدیر خواهیم پرداخت. این بخش، قسمت پایانىِ جلد سوم کتاب حاضر است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref>. | پایانبخش این فصل معرفى کتابهاى مستقلى است که تاکنون درباره ارتباط قرآن و غدیر تألیف شده است و سپس به معرفى منابع قرآنى غدیر خواهیم پرداخت. این بخش، قسمت پایانىِ جلد سوم کتاب حاضر است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref>. | ||
نویسنده درباره شیوه خاص تألیف این اثر مینویسد: «شیوه درنظرگرفتهشده براى تألیف حاضر با | نویسنده درباره شیوه خاص تألیف این اثر مینویسد: «شیوه درنظرگرفتهشده براى تألیف حاضر با تجربه‌اى که هنگام جمعآورى احادیث به دست آمد، طبق برنامه زیر ارائه مىگردد: | ||
# هر | # هر آیه‌اى از قرآن به هر صورت با غدیر ارتباط یافته، در کتاب حاضر آمده است. | ||
# هر ارتباطى بین قرآن و غدیر بوده مورد تحلیل قرار گرفته و تبیین شده است. | # هر ارتباطى بین قرآن و غدیر بوده مورد تحلیل قرار گرفته و تبیین شده است. | ||
# در مواردى که آیه یا حدیث دیگرى غیر از آیه و حدیث مورد نظر در تبیین آن دخیل باشد، مورد استناد و استفاده قرار گرفته است. | # در مواردى که آیه یا حدیث دیگرى غیر از آیه و حدیث مورد نظر در تبیین آن دخیل باشد، مورد استناد و استفاده قرار گرفته است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
# در مواردى مطالعه آیاتِ قبل و بعدِ یک آیه در تحلیل و درک آن دخیل است. در چنین مواردى آن آیات بهطور کامل آورده شدهاند. | # در مواردى مطالعه آیاتِ قبل و بعدِ یک آیه در تحلیل و درک آن دخیل است. در چنین مواردى آن آیات بهطور کامل آورده شدهاند. | ||
# در مواردى به یک آیه از قرآن استشهاد شده که در چند جاى قرآن مشابه آن وجود دارد. در چنین مواردى همه آدرسها ذکر شده است. | # در مواردى به یک آیه از قرآن استشهاد شده که در چند جاى قرآن مشابه آن وجود دارد. در چنین مواردى همه آدرسها ذکر شده است. | ||
# در مواردى روایات صریح درباره نزول | # در مواردى روایات صریح درباره نزول آیه‌اى در غدیر داریم، که در کنار آنها روایاتى همان مطالب را بدون تصریح به نزول آن در غدیر ذکر کرده است. چنین مواردى با تحقیق علمى جمعبندى شده است. | ||
# قبل از مطرح کردن هر آیه، | # قبل از مطرح کردن هر آیه، زمینه‌اى که در آن نازل شده بهعنوان «موقعیت تاریخى» آن تبیین شده تا موقعیت زمانى و مکانى آن روشن باشد. همچنین جایگاه آن آیه در قرآن بهعنوان موقعیت قرآنى بیان شده، تا نتیجهگیرى از آن دقیق شود. | ||
# پیش از مطرح کردن هر حدیث، آمادگى فکرى براى دریافت آن ایجاد شده است. پس از ذکر حدیث نیز، به کیفیت ارتباط آن با قرآن و نتیجهگیرى پرداختهایم. در این راستا براى تکمیل استناد در موارد لازم متن عربى حدیث را عیناً آوردهایم. | # پیش از مطرح کردن هر حدیث، آمادگى فکرى براى دریافت آن ایجاد شده است. پس از ذکر حدیث نیز، به کیفیت ارتباط آن با قرآن و نتیجهگیرى پرداختهایم. در این راستا براى تکمیل استناد در موارد لازم متن عربى حدیث را عیناً آوردهایم. | ||
# کلیه منابع حدیثى، تفسیرى، تاریخى، اعتقادى اسلامى - از کتب شیعه و اهل سنت - در کتاب حاضر مورد مراجعه قرار گرفته و متون مربوط به موضوع از آنها استخراج گردیده است. این جستجو در مواردى طبق واژهها و کلمات صریح بوده و در مواردى دقت در معانى و ظرافت مطالب توجه ما را به ارتباط قرآنى - غدیرىِ آن جلب نموده است. | # کلیه منابع حدیثى، تفسیرى، تاریخى، اعتقادى اسلامى - از کتب شیعه و اهل سنت - در کتاب حاضر مورد مراجعه قرار گرفته و متون مربوط به موضوع از آنها استخراج گردیده است. این جستجو در مواردى طبق واژهها و کلمات صریح بوده و در مواردى دقت در معانى و ظرافت مطالب توجه ما را به ارتباط قرآنى - غدیرىِ آن جلب نموده است. | ||