پرش به محتوا

غدیر در قرآن، قرآن در غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۹ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎اى' به 'ه‌اى'
جز (جایگزینی متن - 'قرآني' به 'قرآنی')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎اى' به 'ه‌اى')
خط ۳۱: خط ۳۱:
}}  
}}  


'''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''، اثر [[انصاري، محمدباقر|محمدباقر انصاری]]، کتابی است سه جلدی به زبان فارسی با موضوع کلام اسلامی و تفسیر قرآن. هدف این کتاب «شناخت قرآن با غدیر و غدیر با قرآن» است، از آن جهت که جاذبه‎اى دوسویه بین قرآن و غدیر ایجاد کرده و با ارائه آن، فرهنگِ‎ قرآنىِ‎ ما با دریچه‎هاى تازه‎اى روبه‎رو خواهد شد؛ همان گونه که فرهنگ غدیرمان فصل‎هاى نوینى از معارف قرآنى را به روى خود باز خواهد کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/10 ر.ک: پیشگفتار کتاب، ج1، ص10]</ref>.
'''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''، اثر [[انصاري، محمدباقر|محمدباقر انصاری]]، کتابی است سه جلدی به زبان فارسی با موضوع کلام اسلامی و تفسیر قرآن. هدف این کتاب «شناخت قرآن با غدیر و غدیر با قرآن» است، از آن جهت که جاذبه‌اى دوسویه بین قرآن و غدیر ایجاد کرده و با ارائه آن، فرهنگِ‎ قرآنىِ‎ ما با دریچه‎هاى تازه‌اى روبه‎رو خواهد شد؛ همان گونه که فرهنگ غدیرمان فصل‎هاى نوینى از معارف قرآنى را به روى خود باز خواهد کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/10 ر.ک: پیشگفتار کتاب، ج1، ص10]</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۱: خط ۴۱:
او درباره انگیزه تألیف این اثر می‎نویسد: «تألیف قرآنى غدیر از روزى آغاز شد که تألیفات گذشته خود درباره غدیر را مورد بازبینى قرار مى‎دادم. اولین بار که تألیفات مربوط‍‎ به غدیر را مطالعه مى‎کردم، دو آیه معروف '''يا أَيهَا الرَّسُولُ‎ بَلِّغْ‎ ما أُنْزِلَ‎ إِلَيك‎ مِنْ‎ رَبِّك'''‎ (مائده: 67) و '''اَلْيوْمَ‎ أَكمَلْتُ‎ لَكمْ‎ دِينَكمْ‎ وَ أَتْمَمْتُ‎ عَلَيكمْ‎ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ‎ لَكمُ‎ الْإِسْلامَ‎ دِيناً''' (مائده: 3) به‎عنوان دو آیه مربوط‍‎ به غدیر در اکثر کتب مطرح بود. وقتى به داستان اعتراض حارث فهرى در متن واقعه غدیر برخوردم، متوجه شدم دو آیه '''وَ إِذْ قالُوا اللّهُمَّ‎ إِنْ‎ كانَ‎ هذا هُوَ الْحَقَّ‎ مِنْ‎ عِنْدِك‎ فَأَمْطِرْ عَلَينا حِجارَةً‎ مِنَ‎ السَّماءِ أَوِ ائْتِنا بِعَذابٍ‎ أَلِيمٍ''')انفال: 32) و '''سَأَلَ‎ سائِلٌ‎ بِعَذابٍ‎ واقِعٍ''' (معارج: 1) نیز مستقیماً درباره غدیر نازل شده است.
او درباره انگیزه تألیف این اثر می‎نویسد: «تألیف قرآنى غدیر از روزى آغاز شد که تألیفات گذشته خود درباره غدیر را مورد بازبینى قرار مى‎دادم. اولین بار که تألیفات مربوط‍‎ به غدیر را مطالعه مى‎کردم، دو آیه معروف '''يا أَيهَا الرَّسُولُ‎ بَلِّغْ‎ ما أُنْزِلَ‎ إِلَيك‎ مِنْ‎ رَبِّك'''‎ (مائده: 67) و '''اَلْيوْمَ‎ أَكمَلْتُ‎ لَكمْ‎ دِينَكمْ‎ وَ أَتْمَمْتُ‎ عَلَيكمْ‎ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ‎ لَكمُ‎ الْإِسْلامَ‎ دِيناً''' (مائده: 3) به‎عنوان دو آیه مربوط‍‎ به غدیر در اکثر کتب مطرح بود. وقتى به داستان اعتراض حارث فهرى در متن واقعه غدیر برخوردم، متوجه شدم دو آیه '''وَ إِذْ قالُوا اللّهُمَّ‎ إِنْ‎ كانَ‎ هذا هُوَ الْحَقَّ‎ مِنْ‎ عِنْدِك‎ فَأَمْطِرْ عَلَينا حِجارَةً‎ مِنَ‎ السَّماءِ أَوِ ائْتِنا بِعَذابٍ‎ أَلِيمٍ''')انفال: 32) و '''سَأَلَ‎ سائِلٌ‎ بِعَذابٍ‎ واقِعٍ''' (معارج: 1) نیز مستقیماً درباره غدیر نازل شده است.


آنگاه که تحقیق متن خطبه و مقابله آن با نسخ متعدد را آغاز کردم و سپس به ترجمه آن پرداختم، مراجعه به قرآن در موارد بسیارى از خطبه مرا متوجه حضور کلام اللّه در متن غدیر نمود؛ چه آنکه 65 آیه در خطابه پیامبر(ص) در غدیر مورد استناد قرار گرفته و 35 آیه در متن سخنرانى تفسیر شده است. این همه براى من تازه‎هایى بود که مرا شگفت‎زده نمود و باورهاى تازه‎اى را پیش رویم قرار داد. احساس کردم طى سال‎هاى متمادى بااینکه متوجه ارتباط‍‎ قرآن و غدیر بودم، ولى گویا از عمق آن غافل بوده‎ام. تصمیم گرفتم بار دیگر متون حدیثى و تاریخى مربوط‍‎ به غدیر را به‎دقت مطالعه کنم و با نگاهى که قرآن را در لابه‎لاى صفحات غدیر جستجو مى‎کند، آنچه را تاکنون دیده‎ام مورد بازبینى قرار دهم... نزول بیش از دویست آیه قرآن از اول خروج از مدینه تا بازگشت، در کنار صد آیه در متن خطابه غدیر، احساس اعجاب‎انگیزى در من به وجود آورد...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/6 ر.ک: همان، ص6-7]</ref>.
آنگاه که تحقیق متن خطبه و مقابله آن با نسخ متعدد را آغاز کردم و سپس به ترجمه آن پرداختم، مراجعه به قرآن در موارد بسیارى از خطبه مرا متوجه حضور کلام اللّه در متن غدیر نمود؛ چه آنکه 65 آیه در خطابه پیامبر(ص) در غدیر مورد استناد قرار گرفته و 35 آیه در متن سخنرانى تفسیر شده است. این همه براى من تازه‎هایى بود که مرا شگفت‎زده نمود و باورهاى تازه‌اى را پیش رویم قرار داد. احساس کردم طى سال‎هاى متمادى بااینکه متوجه ارتباط‍‎ قرآن و غدیر بودم، ولى گویا از عمق آن غافل بوده‎ام. تصمیم گرفتم بار دیگر متون حدیثى و تاریخى مربوط‍‎ به غدیر را به‎دقت مطالعه کنم و با نگاهى که قرآن را در لابه‎لاى صفحات غدیر جستجو مى‎کند، آنچه را تاکنون دیده‎ام مورد بازبینى قرار دهم... نزول بیش از دویست آیه قرآن از اول خروج از مدینه تا بازگشت، در کنار صد آیه در متن خطابه غدیر، احساس اعجاب‎انگیزى در من به وجود آورد...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/6 ر.ک: همان، ص6-7]</ref>.


کتاب حاضر در سه جلد به‎ تفصیل ذیل فصل‎بندى شده است: «بخش اول کتاب به آیات نازل‎شده در سراسر واقعه غدیر از مدینه تا مدینه اختصاص دارد، که دربرگیرنده آیات مربوط‍‎ به اقدامات پیامبر(ص) از یک‎سو و اقدامات منافقین از سوى دیگر است. جلد اول به‎طور کامل در اختیار این بخش قرار دارد.
کتاب حاضر در سه جلد به‎ تفصیل ذیل فصل‎بندى شده است: «بخش اول کتاب به آیات نازل‎شده در سراسر واقعه غدیر از مدینه تا مدینه اختصاص دارد، که دربرگیرنده آیات مربوط‍‎ به اقدامات پیامبر(ص) از یک‎سو و اقدامات منافقین از سوى دیگر است. جلد اول به‎طور کامل در اختیار این بخش قرار دارد.


بخش دوم کتاب موارد تفسیر قرآن در غدیر است که جلوه‎هاى مختلفى خواهد داشت. گاهى یک مفهوم به‎صورت کلى در سراسر قرآن تفسیر شده است. در مواردى یک سوره به‎طور کامل و یا یک آیه به‎صراحت تفسیر شده است. در مواردى آیات قرآن به‎صورت اقتباس و استشهاد تفسیر گردیده است. مواردى نیز وجود دارد که ائمه(ع)، آیه‎اى را به فرازى از واقعه غدیر تفسیر فرموده‎اند. جلد دوم کتاب نیز به‎طور کامل به این بخش اختصاص دارد.
بخش دوم کتاب موارد تفسیر قرآن در غدیر است که جلوه‎هاى مختلفى خواهد داشت. گاهى یک مفهوم به‎صورت کلى در سراسر قرآن تفسیر شده است. در مواردى یک سوره به‎طور کامل و یا یک آیه به‎صراحت تفسیر شده است. در مواردى آیات قرآن به‎صورت اقتباس و استشهاد تفسیر گردیده است. مواردى نیز وجود دارد که ائمه(ع)، آیه‌اى را به فرازى از واقعه غدیر تفسیر فرموده‎اند. جلد دوم کتاب نیز به‎طور کامل به این بخش اختصاص دارد.


بخش سوم کتاب یک جمع‎بندى داستانى از مراحل حضور آیات قرآن در واقعه غدیر به‎صورت‎هاى مختلف آن از نزول و تفسیر و استشهاد و اقتباس است. جلد سوم کتاب با این بخش آغاز مى‎شود.
بخش سوم کتاب یک جمع‎بندى داستانى از مراحل حضور آیات قرآن در واقعه غدیر به‎صورت‎هاى مختلف آن از نزول و تفسیر و استشهاد و اقتباس است. جلد سوم کتاب با این بخش آغاز مى‎شود.
خط ۵۵: خط ۵۵:
پایان‎بخش این فصل معرفى کتاب‎هاى مستقلى است که تاکنون درباره ارتباط‍‎ قرآن و غدیر تألیف شده است و سپس به معرفى منابع قرآنى غدیر خواهیم پرداخت. این بخش، قسمت پایانىِ‎ جلد سوم کتاب حاضر است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref>.
پایان‎بخش این فصل معرفى کتاب‎هاى مستقلى است که تاکنون درباره ارتباط‍‎ قرآن و غدیر تألیف شده است و سپس به معرفى منابع قرآنى غدیر خواهیم پرداخت. این بخش، قسمت پایانىِ‎ جلد سوم کتاب حاضر است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33856/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref>.


نویسنده درباره شیوه خاص تألیف این اثر می‎نویسد: «شیوه درنظرگرفته‎شده براى تألیف حاضر با تجربه‎اى که هنگام جمع‎آورى احادیث به دست آمد، طبق برنامه زیر ارائه مى‎گردد:  
نویسنده درباره شیوه خاص تألیف این اثر می‎نویسد: «شیوه درنظرگرفته‎شده براى تألیف حاضر با تجربه‌اى که هنگام جمع‎آورى احادیث به دست آمد، طبق برنامه زیر ارائه مى‎گردد:  
# هر آیه‎اى از قرآن به هر صورت با غدیر ارتباط‍‎ یافته، در کتاب حاضر آمده است.
# هر آیه‌اى از قرآن به هر صورت با غدیر ارتباط‍‎ یافته، در کتاب حاضر آمده است.
# هر ارتباطى بین قرآن و غدیر بوده مورد تحلیل قرار گرفته و تبیین شده است.
# هر ارتباطى بین قرآن و غدیر بوده مورد تحلیل قرار گرفته و تبیین شده است.
# در مواردى که آیه یا حدیث دیگرى غیر از آیه و حدیث مورد نظر در تبیین آن دخیل باشد، مورد استناد و استفاده قرار گرفته است.
# در مواردى که آیه یا حدیث دیگرى غیر از آیه و حدیث مورد نظر در تبیین آن دخیل باشد، مورد استناد و استفاده قرار گرفته است.
خط ۶۳: خط ۶۳:
# در مواردى مطالعه آیاتِ‎ قبل و بعدِ یک آیه در تحلیل و درک آن دخیل است. در چنین مواردى آن آیات به‎طور کامل آورده شده‎اند.
# در مواردى مطالعه آیاتِ‎ قبل و بعدِ یک آیه در تحلیل و درک آن دخیل است. در چنین مواردى آن آیات به‎طور کامل آورده شده‎اند.
# در مواردى به یک آیه از قرآن استشهاد شده که در چند جاى قرآن مشابه آن وجود دارد. در چنین مواردى همه آدرس‎ها ذکر شده است.
# در مواردى به یک آیه از قرآن استشهاد شده که در چند جاى قرآن مشابه آن وجود دارد. در چنین مواردى همه آدرس‎ها ذکر شده است.
# در مواردى روایات صریح درباره نزول آیه‎اى در غدیر داریم، که در کنار آنها روایاتى همان مطالب را بدون تصریح به نزول آن در غدیر ذکر کرده است. چنین مواردى با تحقیق علمى جمع‎بندى شده است.
# در مواردى روایات صریح درباره نزول آیه‌اى در غدیر داریم، که در کنار آنها روایاتى همان مطالب را بدون تصریح به نزول آن در غدیر ذکر کرده است. چنین مواردى با تحقیق علمى جمع‎بندى شده است.
# قبل از مطرح کردن هر آیه، زمینه‎اى که در آن نازل شده به‎عنوان «موقعیت تاریخى» آن تبیین شده تا موقعیت زمانى و مکانى آن روشن باشد. همچنین جایگاه آن آیه در قرآن به‎عنوان موقعیت قرآنى بیان شده، تا نتیجه‎گیرى از آن دقیق شود.
# قبل از مطرح کردن هر آیه، زمینه‌اى که در آن نازل شده به‎عنوان «موقعیت تاریخى» آن تبیین شده تا موقعیت زمانى و مکانى آن روشن باشد. همچنین جایگاه آن آیه در قرآن به‎عنوان موقعیت قرآنى بیان شده، تا نتیجه‎گیرى از آن دقیق شود.
# پیش از مطرح کردن هر حدیث، آمادگى فکرى براى دریافت آن ایجاد شده است. پس از ذکر حدیث نیز، به کیفیت ارتباط‍‎ آن با قرآن و نتیجه‎گیرى پرداخته‎ایم. در این راستا براى تکمیل استناد در موارد لازم متن عربى حدیث را عیناً آورده‎ایم.
# پیش از مطرح کردن هر حدیث، آمادگى فکرى براى دریافت آن ایجاد شده است. پس از ذکر حدیث نیز، به کیفیت ارتباط‍‎ آن با قرآن و نتیجه‎گیرى پرداخته‎ایم. در این راستا براى تکمیل استناد در موارد لازم متن عربى حدیث را عیناً آورده‎ایم.
# کلیه منابع حدیثى، تفسیرى، تاریخى، اعتقادى اسلامى - ‎از کتب شیعه و اهل سنت - ‎در کتاب حاضر مورد مراجعه قرار گرفته و متون مربوط‍‎ به موضوع از آنها استخراج گردیده است. این جستجو در مواردى طبق واژه‎ها و کلمات صریح بوده و در مواردى دقت در معانى و ظرافت مطالب توجه ما را به ارتباط‍‎ قرآنى - ‎غدیرىِ‎ آن جلب نموده است.  
# کلیه منابع حدیثى، تفسیرى، تاریخى، اعتقادى اسلامى - ‎از کتب شیعه و اهل سنت - ‎در کتاب حاضر مورد مراجعه قرار گرفته و متون مربوط‍‎ به موضوع از آنها استخراج گردیده است. این جستجو در مواردى طبق واژه‎ها و کلمات صریح بوده و در مواردى دقت در معانى و ظرافت مطالب توجه ما را به ارتباط‍‎ قرآنى - ‎غدیرىِ‎ آن جلب نموده است.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش