۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'اي ' به 'ای '
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
جز (جایگزینی متن - 'اي ' به 'ای ') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
پس از | پس از مقدمهای از محقق كه در آن خلاصهای از تاريخ نگاری مكه و شرح حال مؤلف ذكر شده مطالب كتاب با مقدمه مختصري از مؤلف در سه باب با همان ترتيب بخشهاى كتاب اخبار مكه تنظيم شده است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
در دوران اسلامى نيز اخبار مكه و گزارشهاى مربوط به حوادث و جريانهاى گونه گون آن، براى مسلمانان از اهميت ويژهاى برخوردار بوده است. اخبار، فضائل، جايگاه بلند، و جنبههاى تاريخى مكه در دوران نقل و نيز دوره تدوين براى مسلمانان به جهاتى گونه گون نقش تعيين كنندهاى داشته است. | در دوران اسلامى نيز اخبار مكه و گزارشهاى مربوط به حوادث و جريانهاى گونه گون آن، براى مسلمانان از اهميت ويژهاى برخوردار بوده است. اخبار، فضائل، جايگاه بلند، و جنبههاى تاريخى مكه در دوران نقل و نيز دوره تدوين براى مسلمانان به جهاتى گونه گون نقش تعيين كنندهاى داشته است. | ||
از اين روى از جمله كهنترين آثار مدوّن فرهنگ اسلامى آثارى است كه درباره مكه و مدينه نگاشته شده است. كتاب ابووليد أزرقي با عنوان "اخبار مكه" از اولين تأليفات در اين زمينه است كه به عنوان يك منبع مهم مورد استفاده ممحقق قرار مىگيرد. اكثر معلومات كتاب او از عبدالله بن عباس و شاگردانش مىباشد؛ چرا كه نزد آنها معلومات فراواني از مكه بوده است. الأزرقي بر معرفت اخبار تاریخی و روايات مكه و تاريخ اسلامی آن و حوادثش بسيار مشتاق بوده است. سه چهارم از كتابش به ذكر | از اين روى از جمله كهنترين آثار مدوّن فرهنگ اسلامى آثارى است كه درباره مكه و مدينه نگاشته شده است. كتاب ابووليد أزرقي با عنوان "اخبار مكه" از اولين تأليفات در اين زمينه است كه به عنوان يك منبع مهم مورد استفاده ممحقق قرار مىگيرد. اكثر معلومات كتاب او از عبدالله بن عباس و شاگردانش مىباشد؛ چرا كه نزد آنها معلومات فراواني از مكه بوده است. الأزرقي بر معرفت اخبار تاریخی و روايات مكه و تاريخ اسلامی آن و حوادثش بسيار مشتاق بوده است. سه چهارم از كتابش به ذكر قصههای جاهلي پيرامون حرم مكه و شعائر آن اختصاص يافته، اما باقي آن درباره اماكن مقدس ديگر مكه، اخبار رسول اكرم(ص) و معاصرين مكه ايشان و راههای مكه و اطراف آن مىباشد. | ||
محقق در مقدمهاش بر عرف الطيب چنين آورده است كه ابنعاقولي در مقدمه آن را تلخيصي از | محقق در مقدمهاش بر عرف الطيب چنين آورده است كه ابنعاقولي در مقدمه آن را تلخيصي از كتابهای متعددي دانسته و نام چهار عنوان از آنها را آورده است؛ اما محقق با تحقيق خود به اين نتيجه رسيده است كه اين كتاب تنها تلخيص دو كتاب مذكور است. | ||
مطالب ابواب به ترتيب عبارت است از: | مطالب ابواب به ترتيب عبارت است از: | ||
1- اطلاع از سرگذشت كعبه از مطالبی است كه هر مسلمان مشتاق است كه از آن اطلاع يابد. در ابتدا رواياتي درباره كعبه و علت ناميده شدن آن به بيت المعمور آمده است. سپس به حج آدم و ابراهيم و انبياء عليهمالسلام و | 1- اطلاع از سرگذشت كعبه از مطالبی است كه هر مسلمان مشتاق است كه از آن اطلاع يابد. در ابتدا رواياتي درباره كعبه و علت ناميده شدن آن به بيت المعمور آمده است. سپس به حج آدم و ابراهيم و انبياء عليهمالسلام و بنای آن توسط فرزندان آدم و نيز قريش در زمان جاهليت میپردازد. پيشينه پوشش كعبه در پيش و پس از اسلام و اين كه از آغاز اسلام هر سال پوشش آن را پائين آورده و بين حجاج تقسيم میكردند، از ديگر مطالب است. اندازه بيت الحرام از داخل و خارج و جزئيات آن نيز به دقت در تاريخ ثبت شده است. | ||
2- هدف از ايجاد خانه كعبه به | 2- هدف از ايجاد خانه كعبه به جای آوردن مناسك و عبادات و اعمال حج بوده است و لذا از سوي تاريخ نگاران اسلامی مورد توجه ويژه قرار گرفته است. حدود حرم و تعظيم آن، فضيلت اقامه نماز در برابر كعبه و در مسجدالحرام و حدود عرفه و توقف در آن از مهمترين مباحث اين باب است. بخش اعظمي را نيز مسافتها و به تعبير كتاب "ذرعها" تشكيل داده است كه به عنوان نمونه: فاصله مابين صفا و ركن اسود، مزدلفه، عرفه و ابواب آن و نيز اندازه طواف اطراف كعبه را مىتوان ذكر نمود. در پايان نيز از مكانهایی كه نماز در آنها مستحب است؛ مانند: بيت حضرت خديجه(س)، مسجد الجن، مسجد السرر، مسجد حراء و ثور نام برده شده است. | ||
3- اعمال در شهر مكه از فضيلت زيادي برخوردار است. اين بخش با فضيلت طواف آغاز شده كه مطابق روايات به هر قدمي | 3- اعمال در شهر مكه از فضيلت زيادي برخوردار است. اين بخش با فضيلت طواف آغاز شده كه مطابق روايات به هر قدمي حسنهای ثبت و سيئهای از نامه عمل انسان محو مىشود. طواف در شرايط و زمانهای خاص؛ مانند هنگام بارش باران و طلوع و غروب خورشيد و در ماه رمضان نيز بر ساير اوقات فضيلت دارد. در ادامه اخبار فضيلت مكه، مسجدالحرام، مدينه، عتيق و ذوالحليفه ذكر شده و با فضيلت حجاز كتاب به پايان آمده است. | ||
==وضعيت== | ==وضعيت== | ||
چاپ اول كتاب در سال 1989 ميلادي در مصر صورت گرفته است. اين نسخه مورد استفاده محقق واقع شده و | چاپ اول كتاب در سال 1989 ميلادي در مصر صورت گرفته است. اين نسخه مورد استفاده محقق واقع شده و غلطهای فراوان آن در پاورقیمورد اصلاح قرار گرفته است. در بعضي موارد مطالبی را كه الأزرقي ذكر كرده است، با ذكر "اضافة من عندنا" در پاورقي، به متن افزوده است. فهارس پايان كتاب: | ||
1- أعلام و قبايل و طوايف. | 1- أعلام و قبايل و طوايف. | ||