۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دستور الكاتب في تعيين المراتب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'اسامي' به 'اسامی'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
جز (جایگزینی متن - 'اسامي' به 'اسامی') |
||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
در فصل نوزدهم، مطلب حائز اهميتى از لحاظ واگذارى مناصب آمده است. در اين فصل يك نمونه از قراردادهايى كه بين پذيرنده‌ى يك منصب و سلطان بسته شده، آمده است. در اين «شرطنامه»، پذيرنده‌ى منصب متعهد مى‌شود كه «مهمى كى بدو مفوض باشد» (مصالح كركيراق خاص) را بر اساس موادى كه در شرطنامه نوشته شده، به انجام رساند و ديوان بزرگ از سوى سلطان موظف مى‌گردند تا بر اجراى شرطنامه نظارت كامل داشته باشد. قسم دوم كه بخش پايانى كتاب محسوب مى‌شود، از اهميت بيشترى برخوردار است. در اين «قسم» تقريبا تمامى سازمان ادارى و تشكيلات حكومتى و اجتماعى جامعه‌ى ايران عصر مغول، به شكلى ديده مى‌شود. از نكات برجسته‌اى مثل وظايف عمال حكومتى، امور مالى و ماليات، قضاوت و اوقاف، اقطاع‌دارى و واگذارى زمين گرفته تا امور جزيى مربوط به روابط اجتماعى، اقشار و طبقات جامعه كه در قالب احكام بيان گرديده است. | در فصل نوزدهم، مطلب حائز اهميتى از لحاظ واگذارى مناصب آمده است. در اين فصل يك نمونه از قراردادهايى كه بين پذيرنده‌ى يك منصب و سلطان بسته شده، آمده است. در اين «شرطنامه»، پذيرنده‌ى منصب متعهد مى‌شود كه «مهمى كى بدو مفوض باشد» (مصالح كركيراق خاص) را بر اساس موادى كه در شرطنامه نوشته شده، به انجام رساند و ديوان بزرگ از سوى سلطان موظف مى‌گردند تا بر اجراى شرطنامه نظارت كامل داشته باشد. قسم دوم كه بخش پايانى كتاب محسوب مى‌شود، از اهميت بيشترى برخوردار است. در اين «قسم» تقريبا تمامى سازمان ادارى و تشكيلات حكومتى و اجتماعى جامعه‌ى ايران عصر مغول، به شكلى ديده مى‌شود. از نكات برجسته‌اى مثل وظايف عمال حكومتى، امور مالى و ماليات، قضاوت و اوقاف، اقطاع‌دارى و واگذارى زمين گرفته تا امور جزيى مربوط به روابط اجتماعى، اقشار و طبقات جامعه كه در قالب احكام بيان گرديده است. | ||
فهرست مطالب «قسم دوم» از اين قرار است، احكام ديوانى، تفويض اعمال به امراء مغول، وزراء، نواب ديوان سلطنت، استيفاء ممالك، الغ بيتكچى، نظارت و اشراف، حكمى و انشاء، نيابت وزارت، دفتردارى، حكومت، متصرفى ولايات، قانون | فهرست مطالب «قسم دوم» از اين قرار است، احكام ديوانى، تفويض اعمال به امراء مغول، وزراء، نواب ديوان سلطنت، استيفاء ممالك، الغ بيتكچى، نظارت و اشراف، حكمى و انشاء، نيابت وزارت، دفتردارى، حكومت، متصرفى ولايات، قانون ياسامیشى، تعديل، تخمين و احصاء مواشى قوبجور و استخراج و... | ||
اين «قسم» از كتاب، به «دو باب» تقسيم مى‌شود: باب اول، در تفويض اعمال و مناصب به امراء مغول و اصحاب ديوان بزرگ و قضاياى شرعى كه خود به سه ضرب تقسيم مى‌شود. ضرب اول، در تفويض اعمال و مناصب به امراء مغول، ضرب دوم، تفويض اعمال و مناصب به وزارت و اصحاب ديوان بزرگ و ضرب سوم، در تفويض مناسب شرعى است. | اين «قسم» از كتاب، به «دو باب» تقسيم مى‌شود: باب اول، در تفويض اعمال و مناصب به امراء مغول و اصحاب ديوان بزرگ و قضاياى شرعى كه خود به سه ضرب تقسيم مى‌شود. ضرب اول، در تفويض اعمال و مناصب به امراء مغول، ضرب دوم، تفويض اعمال و مناصب به وزارت و اصحاب ديوان بزرگ و ضرب سوم، در تفويض مناسب شرعى است. | ||