اردکانی، محمدعلی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴
جز
جایگزینی متن - 'اردکانی (ابهام زدایی)' به 'اردکانی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'اردکانی (ابهام زدایی)' به 'اردکانی (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۲: خط ۲۲:
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
| data-type="authorDeathDate" |1255
| data-type="authorDeathDate" |1255ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
| data-type="authorTeachers" |خواجه شرف‌الدین عقدایی، [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر کاشف‎الغطاء]] و [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|سيد‌‎بحر العلوم]] 
| data-type="authorTeachers" |خواجه شرف‌الدین عقدایی، [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر کاشف‌الغطاء]] و [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|سيد‌ ‎بحر العلوم]] 
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
خط ۳۴: خط ۳۴:
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|اردکانی (ابهام‌زدایی)}}


'''محمدعلى بن محمدحسن اردكانى'''، عالم، ادیب، لغت شناس و از همین جهت است که به «فاضل نحوی» لقب یافته است. مؤلف «تحفة الأولیاء»،
'''محمدعلى بن محمدحسن اردكانى''' (1190-1255ق)، عالم، ادیب، لغت شناس و از همین جهت است که به «فاضل نحوی» لقب یافته است. مؤلف «[[تحفة الأولیاء (ترجمه اصول کافی)|تحفة الأولیاء]]»،


== زندگی‌نامه ==
از شرح حال وى چندان اطلاعاتى در دست نيست. تاريخ‌نگاران و شرح‌حال‌نویسان، از او، با عناوین «ملا محمدعلى بن محمدحسن يزدى نحوى»، «فاضل نحوى»، «ملا محمدعلى نحوى» و «[[اردکانی، محمدحسین|فاضل اردكانى]]»، به اختصار ياد كرده‌اند.
از شرح حال وى چندان اطلاعاتى در دست نيست. تاريخ‌نگاران و شرح‌حال‌نویسان، از او، با عناوین «ملا محمدعلى بن محمدحسن يزدى نحوى»، «فاضل نحوى»، «ملا محمدعلى نحوى» و «[[اردکانی، محمدحسین|فاضل اردكانى]]»، به اختصار ياد كرده‌اند.


خط ۴۶: خط ۴۸:


==اساتید==
==اساتید==
حسين محفوظ، مقدمه‌نگار «الكافى»، تنها از شاگردى وى نزد [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|سيد‌‎بحر العلوم]] (م 1212ق) ياد كرده و هيچ توضيح ديگرى درباره او نداده است.
حسين محفوظ، مقدمه‌نگار «الكافى»، تنها از شاگردى وى نزد [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|سيد‌ ‎بحر العلوم]] (م 1212ق) ياد كرده و هيچ توضيح ديگرى درباره او نداده است.


مؤلف «دانشنامه مشاهير يزد»، درباره وى چنين نوشته است:
مؤلف «دانشنامه مشاهير يزد»، درباره وى چنين نوشته است:
خط ۵۲: خط ۵۴:
«میرزا محمدعلى اردكانى... مشهور به فاضل نحوى، در يزد سكونت داشت و از شاگردان علامه بحر العلوم بود».
«میرزا محمدعلى اردكانى... مشهور به فاضل نحوى، در يزد سكونت داشت و از شاگردان علامه بحر العلوم بود».


در مقدمه کتاب «الفوائد الرجالية» سيد‌‎مهدى بحرالعلوم، در زمره شاگردان وى، از اردكانى به محمدعلى اردكانى نحوى، ياد شده است.
در مقدمه کتاب «الفوائد الرجالية» سيد‌ ‎مهدى بحرالعلوم، در زمره شاگردان وى، از اردكانى به محمدعلى اردكانى نحوى، ياد شده است.


سپهرى، نگارنده «تاريخ اردكان»، احتمال داده كه فاضل نحوى از شاگردان خواجه شرف‌الدين عقدايى، از نوادگان [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] باشد و همین نظر را مؤلف «آئينه دانشوران» نيز گفته است. همچنين او را از شاگردان [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر کاشف‎الغطاء]] (1262ق) ياد كرده‌اند و بيش از این درباره او نگفته‌اند.
سپهرى، نگارنده «تاريخ اردكان»، احتمال داده كه فاضل نحوى از شاگردان خواجه شرف‌الدين عقدايى، از نوادگان [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] باشد و همین نظر را مؤلف «آئينه دانشوران» نيز گفته است. همچنين او را از شاگردان [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر کاشف‌الغطاء]] (1262ق) ياد كرده‌اند و بيش از این درباره او نگفته‌اند.


از پاره‌اى نوشته‌ها استفاده مى‌شود كه او در يزد موقعيت ممتازى داشته و مورد توجه والى آن ديار بوده است؛ در «دانشنامه يزد» آمده كه:
از پاره‌اى نوشته‌ها استفاده مى‌شود كه او در يزد موقعيت ممتازى داشته و مورد توجه والى آن ديار بوده است؛ در «دانشنامه يزد» آمده كه:
خط ۶۸: خط ۷۰:
ملا محمدعلى فاضل نحوى اردكانى، غالب نوشته‌هایش ترجمه است و گویى از آثار وى تاكنون یک کتاب ترجمه بيشتر منتشر نشده است. وى علاوه بر ترجمه، فهرست‌نگارى كرده و نيز برخى آثار تأليفى هم از خود بر جاى گذاشته است. آثار وى بنا بر گزارش فهرست‌نگاران و يادداشت‌هاى وى در آثارش و نيز آثار برجاى‌مانده در برخى کتابخانه‌ها، به این شرح است:
ملا محمدعلى فاضل نحوى اردكانى، غالب نوشته‌هایش ترجمه است و گویى از آثار وى تاكنون یک کتاب ترجمه بيشتر منتشر نشده است. وى علاوه بر ترجمه، فهرست‌نگارى كرده و نيز برخى آثار تأليفى هم از خود بر جاى گذاشته است. آثار وى بنا بر گزارش فهرست‌نگاران و يادداشت‌هاى وى در آثارش و نيز آثار برجاى‌مانده در برخى کتابخانه‌ها، به این شرح است:


1. كشف النقاب (فهرست کتاب «شرح العدة في أقرب مدة» از نویسنده‌اى ناشناس در لغت است)؛
# كشف النقاب (فهرست کتاب «شرح العدة في أقرب مدة» از نویسنده‌اى ناشناس در لغت است)؛
 
# رساله در ممنوعيت نام بردن از حضرت صاحب در زمان تقيه و خوف (وى از این رساله، در کتاب «تحفة الأولیاء» در ذيل باب النهى عن الاسم، نام برده است)؛
2. رساله در ممنوعيت نام بردن از حضرت صاحب در زمان تقيه و خوف (وى از این رساله، در کتاب «تحفة الأولیاء» در ذيل باب النهى عن الاسم، نام برده است)؛
# تعبير مرآة الرائى؛
 
# تحفه حسینیه؛
3. تعبير مرآة الرائى؛
# مصائب الاسلام (ترجمه مجلداتى از عوالم العلوم)؛
 
#:شايان گفتن است كه کتاب «عوالم العلوم و المعارف و الأحول من الآيات و الأخبار و الأقوال»، تأليف شيخ عبدالله بن نور الله / نور‌الدين بحرانى اصفهانى (م 1130ق)، از شاگردان مرحوم [[علامه مجلسى]] است. این اثر، کتابى است حجيم بمانند «[[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الانوار]]» و مؤلف، آن را بر اساس کتاب بحار با تنقيح و تبویب جديد نوشته كه تاكنون مجلدات زيادى از آن از سوى مدرسة الامام المهدى، تصحيح و چاپ شده است.
4. تحفه حسینیه؛
#مدارک الآيات؛
 
#هداية الاعلام في ترجمة كفاية الاحكام؛
5. مصائب الاسلام (ترجمه مجلداتى از عوالم العلوم)؛
#:کتاب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]»، از محقق عالى‌قدر، محمدباقر سبزوارى (م 1090ق) است. این کتاب از ابتداى باب تجارت تا آخر کتاب ارث است و به درخواست، شاهزاده‌ولى‌میرزا انجام شده است.
 
#لوامع التنزيل (در علم تجوید)؛
شايان گفتن است كه کتاب «عوالم العلوم و المعارف و الأحول من الآيات و الأخبار و الأقوال»، تأليف شيخ عبدالله بن نور الله / نور‌الدين بحرانى اصفهانى (م 1130ق)، از شاگردان مرحوم [[علامه مجلسى]] است. این اثر، کتابى است حجيم بمانند «[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» و مؤلف، آن را بر اساس کتاب بحار با تنقيح و تبویب جديد نوشته كه تاكنون مجلدات زيادى از آن از سوى مدرسة الامام المهدى، تصحيح و چاپ شده است.
#المطالب السنية في شرح الدرة الالفية (اثرى است چهار جلدى در فقه كه شرح کتاب «الالفية» ابوعبدالله شمس‌الدين محمد بن جمال‌الدين مكى عاملى نباطى نام‌بردار به [[شهيد اول]] (734-786ق) است)؛
 
#اسرار توحيد يا ترجمه کتاب التوحيد (ترجمه کتاب «التوحيد» [[شيخ صدوق]] است در 507 صفحه و تنها کتابى است كه از مترجم چاپ شده است)؛
6. مدارک الآيات؛
#الرائق في توصيف لغات الفائق (اين کتاب، در سال 1233ق، تأليف شده و شرحى است بر «الفائق في غريب الحديث» اثر ماندگار مفسر مشهور معتزلى، جارالله [[زمخشری، محمود بن عمر|محمود بن عمر زمخشرى]] (م 583ق). این اثر اردكانى، شامل نصف اول کتاب، از حرف الف تا پایان صاد است و در سه‌شنبه، 8 شوال 1233ق، تأليف آن به پایان رسيده است)؛
 
#رسالة الغوافى في شرح لغات العروض و القوافى؛
7. هداية الاعلام في ترجمة كفاية الاحكام؛
#القرّة في شرح الدرّة (کتابى است در شرح منظومه «الدرّة البهية» تأليف [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|سيد‌ ‎بحر العلوم]]، استاد نویسنده)؛
 
#كهف الورى (ترجمه بخش دعا و قرآن اصول الكافى است)؛
کتاب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]»، از محقق عالى‌قدر، محمدباقر سبزوارى (م 1090ق) است. این کتاب از ابتداى باب تجارت تا آخر کتاب ارث است و به درخواست، شاهزاده‌ولى‌میرزا انجام شده است.
#تحفة الأولیاء (ترجمه اصول كافى).
 
8. لوامع التنزيل (در علم تجوید)؛
 
9. المطالب السنية في شرح الدرة الالفية (اثرى است چهار جلدى در فقه كه شرح کتاب «الالفية» ابوعبدالله شمس‌الدين محمد بن جمال‌الدين مكى عاملى نباطى نام‌بردار به [[شهيد اول]] (734-786ق) است)؛
 
10. اسرار توحيد يا ترجمه کتاب التوحيد (ترجمه کتاب «التوحيد» [[شيخ صدوق]] است در 507 صفحه و تنها کتابى است كه از مترجم چاپ شده است)؛
 
11. الرائق في توصيف لغات الفائق (اين کتاب، در سال 1233ق، تأليف شده و شرحى است بر «الفائق في غريب الحديث» اثر ماندگار مفسر مشهور معتزلى، جارالله [[زمخشری، محمود بن عمر|محمود بن عمر زمخشرى]] (م 583ق). این اثر اردكانى، شامل نصف اول کتاب، از حرف الف تا پایان صاد است و در سه‌شنبه، 8 شوال 1233ق، تأليف آن به پایان رسيده است)؛
 
12. رسالة الغوافى في شرح لغات العروض و القوافى؛
 
13. القرّة في شرح الدرّة (کتابى است در شرح منظومه «الدرّة البهية» تأليف [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|سيد‌‎بحر العلوم]]، استاد نویسنده)؛
 
14. كهف الورى (ترجمه بخش دعا و قرآن اصول الكافى است)؛
 
15. تحفة الأولیاء (ترجمه اصول كافى).


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۱۱۶: خط ۱۰۲:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:ادیبان]]