پرش به محتوا

ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی'
جز (جایگزینی متن - 'دائرة المعارف' به 'دائرةالمعارف')
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی')
خط ۴۵: خط ۴۵:
برپايه برخى از روايات، وى 17 سال با ابوحنيفه مصاحبت داشت و این مدت، با تاريخ بازگشت ابوحينفه از حجاز به كوفه در 132ق و درگذشت او در 150ق هماهنگى دارد؛ لیکن به نظر مى‌رسد كه كاهش دلبستگى ابویوسف به حلقه‌هاى درس محدثان و جذب شدن او به فقهِ رأى‌گراى ابوحنيفه، امرى تدريجى بوده است. به هر روى، این دوره از تحصيل وى نيز با وفات ابوحنيفه پایان پذيرفت و از آن پس، ابویوسف به عنوان برجسته‌ترين شاگرد ابوحنيفه و به سان فقيهى مبرز، در محافل علمى عراق، نامدار شد.
برپايه برخى از روايات، وى 17 سال با ابوحنيفه مصاحبت داشت و این مدت، با تاريخ بازگشت ابوحينفه از حجاز به كوفه در 132ق و درگذشت او در 150ق هماهنگى دارد؛ لیکن به نظر مى‌رسد كه كاهش دلبستگى ابویوسف به حلقه‌هاى درس محدثان و جذب شدن او به فقهِ رأى‌گراى ابوحنيفه، امرى تدريجى بوده است. به هر روى، این دوره از تحصيل وى نيز با وفات ابوحنيفه پایان پذيرفت و از آن پس، ابویوسف به عنوان برجسته‌ترين شاگرد ابوحنيفه و به سان فقيهى مبرز، در محافل علمى عراق، نامدار شد.


وى چندى بعد، از كوفه به بغداد آمد و در روزگار خلافت مهدى عباسى، در بغداد منصب قضا يافت. در برخى منابع انتصاب وى بدين منصب را بى‌درنگ پس از درگذشت ابوبكر بن عبدالله بن محمد بن ابى سبره، قاضى بغداد، در 162ق779/م آورده‌اند.در 166ق كه مهدى، فرزند و وليعهد خود موسى را به گرگان فرستاد، ابویوسف را با وى همراه ساخت و فرزند او يوسف را كه خود فقيهى توانا بود، برجاى پدر، به قضاى بغداد نشانيد.
وى چندى بعد، از كوفه به بغداد آمد و در روزگار خلافت مهدى عباسى، در بغداد منصب قضا يافت. در برخى منابع انتصاب وى بدين منصب را بى‌درنگ پس از درگذشت ابوبكر بن عبدالله بن محمد بن ابى سبره، قاضى بغداد، در 162ق779/م آورده‌اند.در 166ق كه مهدى، فرزند و ولیعهد خود موسى را به گرگان فرستاد، ابویوسف را با وى همراه ساخت و فرزند او يوسف را كه خود فقيهى توانا بود، برجاى پدر، به قضاى بغداد نشانيد.


تا زمانى كه موسى در گرگان بود، ابویوسف با او بود و منصب قضاى آن سرزمین را برعهده داشت. وى در گرگان از فعالیت‌های علمى نيز باز نايستاد. از جمله كسانى كه در آنجا، از دانش او آموختند، محمد بن عواد راشد، فرزند میزبان وى بود كه سؤالاتى را در فقه مطرح مى‌كرد.
تا زمانى كه موسى در گرگان بود، ابویوسف با او بود و منصب قضاى آن سرزمین را برعهده داشت. وى در گرگان از فعالیت‌های علمى نيز باز نايستاد. از جمله كسانى كه در آنجا، از دانش او آموختند، محمد بن عواد راشد، فرزند میزبان وى بود كه سؤالاتى را در فقه مطرح مى‌كرد.
خط ۵۱: خط ۵۱:
آنگاه كه پیک بغدا به گرگان رسيد ‎و خبر درگذشت مهدى و به خلافت رسيدن موسى را آورد، ابویوسف همراه موسى، رهسپار بغداد شد. موسى كه با لقب هادى به خلافت رسيده بود، قضاى بغداد را از نو به ابویوسف سپرد ولى كمتر از دو سال نگذشت كه هادى وفات يافت.
آنگاه كه پیک بغدا به گرگان رسيد ‎و خبر درگذشت مهدى و به خلافت رسيدن موسى را آورد، ابویوسف همراه موسى، رهسپار بغداد شد. موسى كه با لقب هادى به خلافت رسيده بود، قضاى بغداد را از نو به ابویوسف سپرد ولى كمتر از دو سال نگذشت كه هادى وفات يافت.


هارون نيز ابویوسف را مورد عنايت خاص خود قرار داد و بر منصب قضاى بغداد ابقا كرد و او همچنان تا پایان عمر، عهده‌دار این سمت بود. هارون چندى بعد ابویوسف را لقب قاضى القضات داد و این نخستين بار در تمدن اسلامى بود كه چنين لقبى به كسى اعطا مى‌شد. هرچند به درستى دانسته نيست كه قاضى القضات در آن هنگام چه اختيارات و مسئوليت‌هایى داشته است، ولى از برخى حكايات پراكنده برمى‌آيد كه ابویوسف، عزل و نصب قاضيان ولايات را برعهده داشته است.
هارون نيز ابویوسف را مورد عنايت خاص خود قرار داد و بر منصب قضاى بغداد ابقا كرد و او همچنان تا پایان عمر، عهده‌دار این سمت بود. هارون چندى بعد ابویوسف را لقب قاضى القضات داد و این نخستين بار در تمدن اسلامى بود كه چنين لقبى به كسى اعطا مى‌شد. هرچند به درستى دانسته نيست كه قاضى القضات در آن هنگام چه اختيارات و مسئولیت‌هایى داشته است، ولى از برخى حكايات پراكنده برمى‌آيد كه ابویوسف، عزل و نصب قاضيان ولايات را برعهده داشته است.


در این دوره، ابویوسف بارها همراه هارون به سفر مى‌رفت و در غياب او، فرزندش يوسف، برجاى او مى‌نشست. از جمله این سفرها، مى‌توان از دو سفر او به بصره در 176ق و 180ق ياد كرد. وى همچنين به همراه خلفيه، سفرى به حجاز داشت كه مطابق روايات، در خلال همین سفر، در مكه با امام موسى كاظم(ع) درباره برخى از مسائل مربوط به احرام، مناظره‌گونه‌اى داشت و امام(ع) پيروى از قياس را مورد نكوهش قرار داد.
در این دوره، ابویوسف بارها همراه هارون به سفر مى‌رفت و در غياب او، فرزندش يوسف، برجاى او مى‌نشست. از جمله این سفرها، مى‌توان از دو سفر او به بصره در 176ق و 180ق ياد كرد. وى همچنين به همراه خلفيه، سفرى به حجاز داشت كه مطابق روايات، در خلال همین سفر، در مكه با امام موسى كاظم(ع) درباره برخى از مسائل مربوط به احرام، مناظره‌گونه‌اى داشت و امام(ع) پيروى از قياس را مورد نكوهش قرار داد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش