پرش به محتوا

الفصول المهمة في أصول الأئمة (تكملة الوسائل): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی'
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی')
خط ۴۵: خط ۴۵:
صد و بيست باب در مورد اصول دين بيان شده كه مؤلف ابتدا اسامى اين ابواب را ذكر كرده سپس وارد بيان آنها مى‌شود.
صد و بيست باب در مورد اصول دين بيان شده كه مؤلف ابتدا اسامى اين ابواب را ذكر كرده سپس وارد بيان آنها مى‌شود.


اولين باب درباره اصول دين، ذكر آياتى از قرآن كريم است كه به اصول و فروع و غير آنها تعلق دارد. ايشان آيات بسيارى را در اين قسمت ذكر كرده‌اند كه تعدادشان شايد بيش از صد آيه باشد. اولين آنها آيه 20 بقره؛ يعنى '''«إن اللّه على كل شيء قدير»''' و آخرينشان آيه 111 سوره اسراء؛ يعنى '''«و لم يكن له شریک في الملك و لم يكن له ولي من الذّل و كبره تكبيرا»''' مى‌باشد.
اولین باب درباره اصول دين، ذكر آياتى از قرآن كريم است كه به اصول و فروع و غير آنها تعلق دارد. ايشان آيات بسيارى را در اين قسمت ذكر كرده‌اند كه تعدادشان شايد بيش از صد آيه باشد. اولین آنها آيه 20 بقره؛ يعنى '''«إن اللّه على كل شيء قدير»''' و آخرينشان آيه 111 سوره اسراء؛ يعنى '''«و لم يكن له شریک في الملك و لم يكن له ولی من الذّل و كبره تكبيرا»''' مى‌باشد.


باب دوم درباره محبوبيّت عقل براى خداوند است كه با آوردن پانزده روايت به اثبات نكته مورد نظرش پرداخته است. روايت اول را با ذكر سند از [[الکافی|كافى]] نقل مى‌كند كه روايت امام باقر(ع) است؛ حضرت فرمود: «لمّا خلق اللّه العقل استنطقه ثم قال له: أقبل فأقبل ثم قال له أدبر فأدبر ثم قال: و عزّتي و جلالي ما خلقت خلقا هو أحب إلي منك و لا أكملتك إلاّ فيمن أحبّ أما إنّى إيّاك آمر و إيّاك أنهى و إيّاك أعاقب و إيّاك أثيب».
باب دوم درباره محبوبيّت عقل براى خداوند است كه با آوردن پانزده روايت به اثبات نكته مورد نظرش پرداخته است. روايت اول را با ذكر سند از [[الکافی|كافى]] نقل مى‌كند كه روايت امام باقر(ع) است؛ حضرت فرمود: «لمّا خلق اللّه العقل استنطقه ثم قال له: أقبل فأقبل ثم قال له أدبر فأدبر ثم قال: و عزّتي و جلالي ما خلقت خلقا هو أحب إلي منك و لا أكملتك إلاّ فيمن أحبّ أما إنّى إيّاك آمر و إيّاك أنهى و إيّاك أعاقب و إيّاك أثيب».
خط ۵۹: خط ۵۹:
ابواب متعلق به اصول فقه:
ابواب متعلق به اصول فقه:


در مورد اصول فقه هم هشتاد و چهار باب تبيين گرديده كه اولين باب درباره فريضه بودن دانش آموزى براى هر مسلمانى و نيز وجوب آموزش احكام دينى براى مكلفين مى‌باشد. مؤلف در اين باب به رواياتى كه اين مضامين را مى‌رسانند و غالبا روايات مشهورى هستند اشاره كرده است.
در مورد اصول فقه هم هشتاد و چهار باب تبيين گرديده كه اولین باب درباره فريضه بودن دانش آموزى براى هر مسلمانى و نيز وجوب آموزش احكام دينى براى مكلفين مى‌باشد. مؤلف در اين باب به رواياتى كه اين مضامين را مى‌رسانند و غالبا روايات مشهورى هستند اشاره كرده است.


باب دوم درباره لزوم اخذ علوم دين از پيامبر(ص) و ائمه عليهم‌السلام مى‌باشد كه البته واسطه‌هاى موثقى هم كه ما را به آراى آن ذوات مقدس برسانند مى‌توانند مرجع ما در اين زمينه‌ها قرار بگيرند.
باب دوم درباره لزوم اخذ علوم دين از پيامبر(ص) و ائمه عليهم‌السلام مى‌باشد كه البته واسطه‌هاى موثقى هم كه ما را به آراى آن ذوات مقدس برسانند مى‌توانند مرجع ما در اين زمينه‌ها قرار بگيرند.


باب بعدى در وجوب كفايى تعلّم علوم اهل‌بيت عليهم‌السلام مى‌باشد كه البته استحبابش و نيز وجوبش تا حد مورد نياز، عينى مى‌باشد. اولين روايت از هجده روايتى كه در اين باب ذكر شده، از امام باقر(ع) مى‌باشد كه فرمود «إن الذى يعلّم العلم منكم له مثلاًأجر المتعلّم و له الفضل عليه فتعلّموا العلم من حملة العلم و علّموه إخوانكم كما علّمكموه العلماء». وجوب عمل به علم، عدم جواز عمل به چيزى كه انسان درباره‌اش علم ندارد، وجوب عمل به احاديث اهل‌بيت عليهم‌السلام كه در كتاب‌هاى مورد اعتماد و كتاب‌هاى حديث نقل گرديده‌اند و چندين مطلب مهم ديگر، عناوين ديگر ابواب مى‌باشند.
باب بعدى در وجوب كفايى تعلّم علوم اهل‌بيت عليهم‌السلام مى‌باشد كه البته استحبابش و نيز وجوبش تا حد مورد نياز، عينى مى‌باشد. اولین روايت از هجده روايتى كه در اين باب ذكر شده، از امام باقر(ع) مى‌باشد كه فرمود «إن الذى يعلّم العلم منكم له مثلاًأجر المتعلّم و له الفضل عليه فتعلّموا العلم من حملة العلم و علّموه إخوانكم كما علّمكموه العلماء». وجوب عمل به علم، عدم جواز عمل به چيزى كه انسان درباره‌اش علم ندارد، وجوب عمل به احاديث اهل‌بيت عليهم‌السلام كه در كتاب‌هاى مورد اعتماد و كتاب‌هاى حديث نقل گرديده‌اند و چندين مطلب مهم ديگر، عناوين ديگر ابواب مى‌باشند.


ابواب متعلق به فروع فقه:
ابواب متعلق به فروع فقه:


ابواب چهل و شش‌گانه فقهى موضوع ديگر بخش كتاب است كه هر يك از آنها نيز داراى فروعاتى مى‌باشد؛ براى مثال كتاب طهارت كه اولين كتاب از اين فروع فقهى است، داراى هشت باب مياه، وضو، جنابت، حيض و استحاضه و نفاس، احكام اموات، اغسال، تيمم و نجاسات و ظروف و پوست‌ها مى‌باشد. هر كدام از اين ابواب نيز به چندين باب تقسيم شده و در آن ابواب روايات مربوط به هر يك ذكر گرديده است؛ براى مثال در ابواب مياه چهار روايت از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] آمده كه عبارتند از:
ابواب چهل و شش‌گانه فقهى موضوع ديگر بخش كتاب است كه هر يك از آنها نيز داراى فروعاتى مى‌باشد؛ براى مثال كتاب طهارت كه اولین كتاب از اين فروع فقهى است، داراى هشت باب مياه، وضو، جنابت، حيض و استحاضه و نفاس، احكام اموات، اغسال، تيمم و نجاسات و ظروف و پوست‌ها مى‌باشد. هر كدام از اين ابواب نيز به چندين باب تقسيم شده و در آن ابواب روايات مربوط به هر يك ذكر گرديده است؛ براى مثال در ابواب مياه چهار روايت از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] آمده كه عبارتند از:


#«كل ماء طاهر إلاّ ما علمت أنّه قذر».
#«كل ماء طاهر إلاّ ما علمت أنّه قذر».
خط ۷۴: خط ۷۴:
#«سئل عليه‌السلام عن الماء النقيع تبول فيه الدّوابّ؟ فقال: إن تغيّر الماء فلا تتوضّأ منه و إن لم تغيّره أبوالها فتوضّأ منه و كذلك الدّم إذا سال في الماء و أشباهه».
#«سئل عليه‌السلام عن الماء النقيع تبول فيه الدّوابّ؟ فقال: إن تغيّر الماء فلا تتوضّأ منه و إن لم تغيّره أبوالها فتوضّأ منه و كذلك الدّم إذا سال في الماء و أشباهه».


باب بعد در ذكر روايات آب كر، باب بعدش در روايات آب چاه، باب ديگر در آب مضاف و... مى‌باشند. كتاب صلاة هم كه كتاب بعدى مى‌باشد؛ يعنى دومين كتاب از كتب مطرح شده در فروعات فقهى، خود داراى هيجده باب مى‌باشد. اولين باب از اين ابواب در مورد فضل و تعداد نمازهاى واجب مى‌باشد كه خود داراى هشت باب است. در باب اولش پنج روايت نقل شده كه اولين آنها از امام باقر(ع) مى‌باشد كه در جواب سؤالى از مقدار واجب در نماز فرمودند: «خمس صلوات في الليل و النّهار». [[امام جعفر صادق(ع)|حضرت صادق(ع)]] هم در روايت بعدى مى‌فرمايد: «إذا لقيت اللّه بالصلوات الخمس لم يسألك عمّا سوى ذلك». اوقات نمازها، قبله، لباس نمازگزار، مكان نمازگزار، مساجد، چيزهایى كه سجده بر آنها صحيح است، اذان، افعال نماز، قواطع نماز و چندين باب ديگر ابواب نماز را تشكيل داده‌اند.
باب بعد در ذكر روايات آب كر، باب بعدش در روايات آب چاه، باب ديگر در آب مضاف و... مى‌باشند. كتاب صلاة هم كه كتاب بعدى مى‌باشد؛ يعنى دومين كتاب از كتب مطرح شده در فروعات فقهى، خود داراى هيجده باب مى‌باشد. اولین باب از اين ابواب در مورد فضل و تعداد نمازهاى واجب مى‌باشد كه خود داراى هشت باب است. در باب اولش پنج روايت نقل شده كه اولین آنها از امام باقر(ع) مى‌باشد كه در جواب سؤالى از مقدار واجب در نماز فرمودند: «خمس صلوات في الليل و النّهار». [[امام جعفر صادق(ع)|حضرت صادق(ع)]] هم در روايت بعدى مى‌فرمايد: «إذا لقيت اللّه بالصلوات الخمس لم يسألك عمّا سوى ذلك». اوقات نمازها، قبله، لباس نمازگزار، مكان نمازگزار، مساجد، چيزهایى كه سجده بر آنها صحيح است، اذان، افعال نماز، قواطع نماز و چندين باب ديگر ابواب نماز را تشكيل داده‌اند.


روال كار مؤلف در كتاب‌هاى بعدى نيز به همين صورت مى‌باشد؛ مانند كتاب زكات، خمس، صيام، اعتكاف، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منكر، تجارت، رهن، حجر، ضمان صلح، شركت، مضاربه، مزارعه و مساقات، وديعه و عاريه، اجاره، وكالت، وقف، صدقات هبات و...
روال كار مؤلف در كتاب‌هاى بعدى نيز به همين صورت مى‌باشد؛ مانند كتاب زكات، خمس، صيام، اعتكاف، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منكر، تجارت، رهن، حجر، ضمان صلح، شركت، مضاربه، مزارعه و مساقات، وديعه و عاريه، اجاره، وكالت، وقف، صدقات هبات و...
خط ۸۸: خط ۸۸:
ابواب نوادر كليّات:  
ابواب نوادر كليّات:  


نوادر كليات نام آخرين بخش كتاب است كه داراى صد و سى و هشت باب مى‌باشد. در اولين باب اين قسمت عده‌اى از انسان‌ها كه متعلق به چند طايفه مختلف مى‌باشند، داراى حد اقل خير و نيكى معرفى شده‌اند. برخى از علائم مربوط به نژاد برخى، مربوط به اشكال ظاهرى و برخى ديگر مربوط به حرفه‌ها مى‌باشند. باب بعدى كه تنها يك روايت دارد در صدد بيان اين معنا است كه هر كدام از اهل‌بيت عليهم‌السلام در روز قيامت حجّتى دارند كه بدان احتجاج خواهند كرد. باب سوم چند صفت مانند حسد و وسوسه را نام مى‌برد كه غالب مردم مگر افراد نادر داراى آنها مى‌باشند.
نوادر كليات نام آخرين بخش كتاب است كه داراى صد و سى و هشت باب مى‌باشد. در اولین باب اين قسمت عده‌اى از انسان‌ها كه متعلق به چند طايفه مختلف مى‌باشند، داراى حد اقل خير و نيكى معرفى شده‌اند. برخى از علائم مربوط به نژاد برخى، مربوط به اشكال ظاهرى و برخى ديگر مربوط به حرفه‌ها مى‌باشند. باب بعدى كه تنها يك روايت دارد در صدد بيان اين معنا است كه هر كدام از اهل‌بيت عليهم‌السلام در روز قيامت حجّتى دارند كه بدان احتجاج خواهند كرد. باب سوم چند صفت مانند حسد و وسوسه را نام مى‌برد كه غالب مردم مگر افراد نادر داراى آنها مى‌باشند.


ابواب ديگرى در مورد باد، باران، فطرت، استحباب بسم اللّه گفتن در شروع هر كار، عدم وجود اسراف در چيزى كه صلاح بدن است، كفاره گناهان بودن مرض‌ها، وجوب رضا به قضاى الهى و... آمده است.
ابواب ديگرى در مورد باد، باران، فطرت، استحباب بسم اللّه گفتن در شروع هر كار، عدم وجود اسراف در چيزى كه صلاح بدن است، كفاره گناهان بودن مرض‌ها، وجوب رضا به قضاى الهى و... آمده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش