الشريعة: تفاوت میان نسخه‌ها

| کتابخانۀ دیجیتال نور =

مؤلف در این کتاب، از مسائل عقیدتی بر روش اهل سنت و حدیث و اثر بحث می‎کند. هرچند که در بخش قابل‎توجهی از کتاب از خصائص النبی(ص) و فضائل صحابه صحبت کرده است. وی در این اثر اقوال خوارج و جهمیه و قدریه و مرجئه و رافضه (شیعه) را رد کرده است. وی این فرقه‎ها را اهل هوا و بدعت می‎نامد و کلامی از ابوالقاسم اصفهانی نقل می‎کند با این مضمون که: برخی از علما گفته‎اند، اصولی که فرقه‎ها در آن به گمراهی رفته‎اند، هفت است. اهل تشبیه در ذات الهی گمراه شدند، جهمیه در صفات خدا، قدریه در افعال الهی، خوارج در وعید، مرجئه در ایمان، معتزله در قرآن و رافضه در امامت.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص55</ref>

[[آجری، محمد بن حسین|آجری]] دلایل کتاب و سنت و آثار علمای سلف را در اثبات عقیده فرقه ناجیه (از نظر وی) در نقض کلام اهل بدعت توضیح داده است. وی تقریباً در حجمی تقریباً معادل نیمی از کتاب به رد شیعه پرداخته است.<ref>ر.ک: همان</ref>

مصنف معمولاً مختصر اعتقادش در تراجم ابواب را ذکر می‎کند، سپس آن را با ذکر خلاصه آنچه از نصوص در اثبات عقیده سلف و اصحاب حدیث آمده، تکمیل می‎کند. وی سپس شروع به استدلال با آیات قرآنی می‎کند و سپس احادیث نبوی. او در احادیث نبوی معمولاً از میان طرق احادیث، اعلای آن و از میان احادیث، اقوای آن‎ها را ذکر می‎کند و در صورت نبود روایت معتبر، روایات ضعیف را با رعایت مرتبه از قوت به ضعف ذکر می‎کند. نویسنده پس از احادیث نبوی به ذکر آثار سلف می‎پردازد و در اینجا نیز مراعات ترتیب را کرده و از اقوال صحابه شروع کرده سپس به سراغ بعدی‎هایشان می‎رود. گاه می‎شود که شرح یا تعلیقه یا استدالالی از خودش بر نصوص، میان این موارد فاصله می‎اندازد. البته این‎که ذکر شد، شیوه غالب مصنف در تألیف این کتاب است که گاه نیز از آن تخطی می‎کند.<ref>ر.ک: همان، ص55-56</ref>

نویسنده در این اثر علی‎رغم تلاشش بر اثبات عقیده سلفیه، بیش از این‎که متعرض علم کلام و رد شبهات متکلمان شود، به عرضه عقیده سلف بر اساس نقل (روایات و آثار) پرداخته است.<ref>ر.ک: همان، ص56</ref>

بیست و سومین و آخرین فصل کتاب درباره معاویه بن ابی سفیان و موضع اهل‎بیت(ع) درباره وی و بالعکس صحبت می‎کند و در این بخش، فضائل عمار بن یاسر و عمرو بن عاص نیز مطرح می‎گردد. همچنین از مشاجرات میان اصحاب رسول خدا(ص) و لعن بدگویان به صحابه و نیز مطالبی درباره شیعیان نیز صحبت می‎شود و کتاب با قصیده‎ای در سنت از فرزند ابوداود سجستانی پایان می‎یابد.<ref>ر.ک: همان، ص57-59</ref>

نسخه خطی این اثر دو جلد داشته که از بیست‎وسه فصل تشکیل شده بوده است. جلد اولش از فصل اول تا دوازدهم و جلد دوم از فصل سیزده تا آخر کتاب را در بر می‎گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص56</ref>

نام کتاب به دلیل نام‎گذاری خود مؤلف و تسمیه علما به این اسم و آنچه در غلاف کتاب ثبت شده، «الشريعة» است و این‎که ابن تیمیه از آن به کتاب السنة للآجری یاد کرده، ظاهراً به دلیل تسمیه کتاب به اسم موضوعش بوده وگرنه نام کتاب به دلیل‎های ذکر شده، «الشريعة» است و دلیل بر این توجیه هم این است که ذهبی می‎نویسد: و له –یعنی [[آجری، محمد بن حسین|آجری]]- کتاب الشريعة في السنة.<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>

استفاده از احادیث ضعیف بلکه موضوع مثلاً در شماره‎های 85، 348، 279، 117 و 347، ذکر اسرائیلیات و منامات که در مباحث علمی جایگاهی ندارند، اعتماد نویسنده به برخی از عقاید و بنا کردن بحث بر آن بدون اثبات مطلب با استناد آن به نص محکم مانند «قضیه إقعاد علی العرش»، عدم استیفای ادله قرآنی در ابوابی از کتاب مثلاً در باب اثبات صفت «یدین» و باب تحذیر از مذاهب حلویه و اغفال از طرح ابوابی که در اثبات عقیده اهل حدیث دارای اهمیت فراوانی هستند، از مهم‎ترین ایراداتی می‎باشد که محقق بر نویسنده کتاب گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص68</ref>

[[رده:کتاب‌شناسی]]