پرش به محتوا

تاریخ سری مغولان: «یوان چائوپی شه»: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - '‌ ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های')
خط ۴۶: خط ۴۶:
ایران طى تاريخ خود، سه يا چهار حادثه خطير و مصيبت‌بار را پشت‌سر گذاشته، كه يكى از آن‌ها حمله مغول و سپس دوران حكومت اين قوم بر ایران است كه بر سراسر زندگى مادى و معنوى آن از جهات مختلف سايه افكنده و فصلى جديد در تاريخ اين سرزمين گشوده، كه آثار آن تا قرن‌هاى متمادى، همچنان مشهود و نمودار است.
ایران طى تاريخ خود، سه يا چهار حادثه خطير و مصيبت‌بار را پشت‌سر گذاشته، كه يكى از آن‌ها حمله مغول و سپس دوران حكومت اين قوم بر ایران است كه بر سراسر زندگى مادى و معنوى آن از جهات مختلف سايه افكنده و فصلى جديد در تاريخ اين سرزمين گشوده، كه آثار آن تا قرن‌هاى متمادى، همچنان مشهود و نمودار است.


بدين ترتيب دوره مغول، يكى از مهم‌ترين بخش‌هاى مطالعات تاريخ ایران را تشكيل مى‌دهد، كه از جهات مختلف مادى و معنوى، شايان توجه و دقت است. البته تا به امروز قسمت‌هاى مختلف اين دوره، مورد بررسى و تحقيق دانشمندان خارجى و ایرانى قرار گرفته و از جهات مختلف و با سليقه‌هاى گوناگون، فصولى از آن گردآورى و مدون شده است؛ ولى هنوز بسيار است، گفتنى‌هايى كه ناگفته مانده و دانستنى‌هايى كه از پس پرده ابهام بيرون نيامده است.
بدين ترتيب دوره مغول، يكى از مهم‌ترين بخش‌هاى مطالعات تاريخ ایران را تشكيل مى‌دهد، كه از جهات مختلف مادى و معنوى، شايان توجه و دقت است. البته تا به امروز قسمت‌هاى مختلف اين دوره، مورد بررسى و تحقيق دانشمندان خارجى و ایرانى قرار گرفته و از جهات مختلف و با سليقه‌هاى گوناگون، فصولى از آن گردآورى و مدون شده است؛ ولى هنوز بسيار است، گفتنى‌هایى كه ناگفته مانده و دانستنى‌هایى كه از پس پرده ابهام بيرون نيامده است.


خوشبختانه تقريبا هيچ دوره‌اى از تاريخ، از لحاظ غناى متون و منابع، به اين دوره نمى‌رسد، ازاين‌رو محققان و پژوهندگان اين راه، چراغ روشنى فرا راه خود دارند. يكى از اين متون تراز اول و بسيار مهم، «تاريخ سرّى مغولان» يا «يوان چائوپى شه» است، كه مسلما بدون در دست داشتن آن، مطالعات مغولى ناقص خواهد بود. اين كتاب كه كمى پس از مرگ چنگيز و به هنگام جوانه زدن حكومت مغول تدوين گشته، نه تنها از لحاظ تاريخى، بلكه از نظر اجتماعى و ادبى نيز بسيار مهم و باارزش است.
خوشبختانه تقريبا هيچ دوره‌اى از تاريخ، از لحاظ غناى متون و منابع، به اين دوره نمى‌رسد، ازاين‌رو محققان و پژوهندگان اين راه، چراغ روشنى فرا راه خود دارند. يكى از اين متون تراز اول و بسيار مهم، «تاريخ سرّى مغولان» يا «يوان چائوپى شه» است، كه مسلما بدون در دست داشتن آن، مطالعات مغولى ناقص خواهد بود. اين كتاب كه كمى پس از مرگ چنگيز و به هنگام جوانه زدن حكومت مغول تدوين گشته، نه تنها از لحاظ تاريخى، بلكه از نظر اجتماعى و ادبى نيز بسيار مهم و باارزش است.
خط ۵۶: خط ۵۶:
اين كتاب كه قديمى‌ترين سند موجود در مورد چنگيزخان و فرزندان وى و چگونگى تأسيس حكومت مغول است، بى‌هيچ ترديدى مورد استفاده تاريخ‌نويسان بعدى قرار گرفته كه نمونه بارز آن خواجه [[رشیدالدین فضل‌الله|رشيدالدين فضل‌الله همدانى]] صاحب «جامع‌التواريخ» مى‌باشد كه در اغلب موارد، مطالب آن را رونويس كرده است. از نام نویسنده بى‌خبريم؛ ولى او مى‌بايست از ياران نزدیک چنگيز بوده باشد.
اين كتاب كه قديمى‌ترين سند موجود در مورد چنگيزخان و فرزندان وى و چگونگى تأسيس حكومت مغول است، بى‌هيچ ترديدى مورد استفاده تاريخ‌نويسان بعدى قرار گرفته كه نمونه بارز آن خواجه [[رشیدالدین فضل‌الله|رشيدالدين فضل‌الله همدانى]] صاحب «جامع‌التواريخ» مى‌باشد كه در اغلب موارد، مطالب آن را رونويس كرده است. از نام نویسنده بى‌خبريم؛ ولى او مى‌بايست از ياران نزدیک چنگيز بوده باشد.


ارزش ادبى اين اثر نيز بسيار است؛ زيرا خود اثرى حماسى است و مى‌توان آن را «حماسه تموچين» ناميد. چگونگى تولد وى، سپس پرورش و نوجوانى‌اش، قهرمانى‌ها، شكست‌ها و فتح‌ها و عشق‌هايش، حماسه‌وار، در اين اثر سروده شده‌اند. اغلب به قطعاتى برمى‌خوريم كه در منتهاى شدت جنگ و خونريزى و بى‌رحمى، ناگهان اثر حالتى بسيار شاعرانه مى‌يابد و از شب مهتاب و رسيدن عاشق به معشوق سخن به ميان مى‌آيد، و بار ديگر صبح ستيز آغاز مى‌گردد؛ و وصف آن‌ها همان‌گونه كه اتفاق افتاده، بى‌اندكى مبالغه و با صداقت كامل صورت مى‌گيرد. از شناخت «تاريخ سرّى مغولان» مدت زمان طولانى نمى‌گذرد.
ارزش ادبى اين اثر نيز بسيار است؛ زيرا خود اثرى حماسى است و مى‌توان آن را «حماسه تموچين» ناميد. چگونگى تولد وى، سپس پرورش و نوجوانى‌اش، قهرمانى‌ها، شكست‌ها و فتح‌ها و عشق‌هایش، حماسه‌وار، در اين اثر سروده شده‌اند. اغلب به قطعاتى برمى‌خوريم كه در منتهاى شدت جنگ و خونريزى و بى‌رحمى، ناگهان اثر حالتى بسيار شاعرانه مى‌يابد و از شب مهتاب و رسيدن عاشق به معشوق سخن به ميان مى‌آيد، و بار ديگر صبح ستيز آغاز مى‌گردد؛ و وصف آن‌ها همان‌گونه كه اتفاق افتاده، بى‌اندكى مبالغه و با صداقت كامل صورت مى‌گيرد. از شناخت «تاريخ سرّى مغولان» مدت زمان طولانى نمى‌گذرد.


اين ترجمه براى مطالعات مغول‌شناسى كه به قسمتى از تاريخ ما، پيوستگى يافته، كمك مؤثرى است. مسلما ترجمه چنين اثرى با روح حماسى و حالت شاعرانه‌اى كه دارد، بسيار دشوار است. سعى شده تا حد امكان، سبک و حالت اصلى در متن فارسی حفظ شود.
اين ترجمه براى مطالعات مغول‌شناسى كه به قسمتى از تاريخ ما، پيوستگى يافته، كمك مؤثرى است. مسلما ترجمه چنين اثرى با روح حماسى و حالت شاعرانه‌اى كه دارد، بسيار دشوار است. سعى شده تا حد امكان، سبک و حالت اصلى در متن فارسی حفظ شود.
خط ۷۲: خط ۷۲:
متنى كه در سال 1980 توسط يتو هوئى چاپ شده و متنى كه در لنينگراد نگهدارى مى‌شود و پزدنف آن را بار ديگر به مغولى ترجمه كرده و نقايص بسيار دارد.
متنى كه در سال 1980 توسط يتو هوئى چاپ شده و متنى كه در لنينگراد نگهدارى مى‌شود و پزدنف آن را بار ديگر به مغولى ترجمه كرده و نقايص بسيار دارد.


پليو درصدد بود كه تفسير انتقادى نيز بر متن بيفزايد؛ ولى متأسفانه مطالعاتى را كه در اين باره انجام داده و يادداشت‌هايى كه برداشته، هيچ كدام يافت نشده است.
پليو درصدد بود كه تفسير انتقادى نيز بر متن بيفزايد؛ ولى متأسفانه مطالعاتى را كه در اين باره انجام داده و يادداشت‌هایى كه برداشته، هيچ كدام يافت نشده است.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش