۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ بیهقی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - ' های ' به 'های ') |
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
دكتر على‌اكبر فياض كه عمر خود را در تصحيح تاريخ بيهقى به پايان برده است، درباره ارزش كار [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] از نظر تاريخ‌نگارى و نويسندگى در مقدمه عالمانه خود بر تاريخ بيهقى چنين نگاشته‌اند: «اين كتاب از جهت موضوع نمونه‌اى از تاريخ‌نويسى خوب و از حيث انشا، مثالى از بلاغت زبان ماست. [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] موجد فن تاريخ نيست، پيش از او به زبان فارسی تاريخ‌ها نوشته‌اند؛ ولى در همه مورخين قديم ما شايد، هيچ كس به قدر بيهقى؛ معنى تاريخ را درست نفهميده و به شرايط و آداب تاريخ‌نويسى استشعار نداشته است. ابداعى كه [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] در اين فن آورده، حتى در نظر خود او بى‌سابقه بوده است». | دكتر على‌اكبر فياض كه عمر خود را در تصحيح تاريخ بيهقى به پايان برده است، درباره ارزش كار [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] از نظر تاريخ‌نگارى و نويسندگى در مقدمه عالمانه خود بر تاريخ بيهقى چنين نگاشته‌اند: «اين كتاب از جهت موضوع نمونه‌اى از تاريخ‌نويسى خوب و از حيث انشا، مثالى از بلاغت زبان ماست. [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] موجد فن تاريخ نيست، پيش از او به زبان فارسی تاريخ‌ها نوشته‌اند؛ ولى در همه مورخين قديم ما شايد، هيچ كس به قدر بيهقى؛ معنى تاريخ را درست نفهميده و به شرايط و آداب تاريخ‌نويسى استشعار نداشته است. ابداعى كه [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] در اين فن آورده، حتى در نظر خود او بى‌سابقه بوده است». | ||
وليكن براى نوشتن تاريخ، تنها داشتن مواد كافى نيست، هنرى هم لازم است كه از اين مواد استفاده كند؛ يعنى انشايى كه بتواند گذشته محو شده را پيش چشم آيندگان مجسم و محسوس سازد و هنر [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] اينجاست. در نوشته‌هاى قديم كمتر كتابى است كه بتواند با كهنگى زبان، اين قدر براى خوانندگان خود جذبه داشته باشد و هر خواننده‌اى به شرط آشنايى با زبان آن را با ولع و اشتياق و بدون كسالت و ملال بخواند، هنر [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] اوج بلاغت طبيعى فارسی و بهترين نمونه هنر انشايى پيشينيان است كه زيبايى را در سادگى مى‌جسته و از تماس با طبيعت زبانى؛ مانند طبيعت گرم، زنده، ساده و باشكوه داشته‌اند. در كتاب بيهقى نمونه‌هاى مختلفى از انشا هست و | وليكن براى نوشتن تاريخ، تنها داشتن مواد كافى نيست، هنرى هم لازم است كه از اين مواد استفاده كند؛ يعنى انشايى كه بتواند گذشته محو شده را پيش چشم آيندگان مجسم و محسوس سازد و هنر [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] اينجاست. در نوشته‌هاى قديم كمتر كتابى است كه بتواند با كهنگى زبان، اين قدر براى خوانندگان خود جذبه داشته باشد و هر خواننده‌اى به شرط آشنايى با زبان آن را با ولع و اشتياق و بدون كسالت و ملال بخواند، هنر [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] اوج بلاغت طبيعى فارسی و بهترين نمونه هنر انشايى پيشينيان است كه زيبايى را در سادگى مى‌جسته و از تماس با طبيعت زبانى؛ مانند طبيعت گرم، زنده، ساده و باشكوه داشته‌اند. در كتاب بيهقى نمونه‌هاى مختلفى از انشا هست و قطعه‌هایى دارد كه از حيث بلاغت سند لياقت زبان فارسی محسوب مى‌شود. | ||
تاريخ‌نگارى [[بیهقی، محمد بن حسین|ابوالفضل بيهقى]] در آغاز «تاريخ ناصرى» ناميده شد كه به احتمال زياد از لقب سبک تگين، ناصرالدين پدر محمود گرفته شده است. اين مجموعه تاريخ آل‌ناصر، تاريخ آل‌سبک تگين، جامع‌التواريخ و جامع في تاريخ هم خوانده شده است. | تاريخ‌نگارى [[بیهقی، محمد بن حسین|ابوالفضل بيهقى]] در آغاز «تاريخ ناصرى» ناميده شد كه به احتمال زياد از لقب سبک تگين، ناصرالدين پدر محمود گرفته شده است. اين مجموعه تاريخ آل‌ناصر، تاريخ آل‌سبک تگين، جامع‌التواريخ و جامع في تاريخ هم خوانده شده است. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
در «مجلد دهم»، مطالب گوناگونى درج شده است؛ از جمله: تعريف ولايت خوارزم، حكايت خوارزمشاه ابوالعباس، مخالفت بزرگان لشكر با خطبه كردن به نام محمود، ذكر فساد الماحاد و تسلط اشرار، منازعه عبدالجبار و هارون، حمله شاه ملك به تركمانان، بر تخت نشستن خوارزمشاه شاه ملك. | در «مجلد دهم»، مطالب گوناگونى درج شده است؛ از جمله: تعريف ولايت خوارزم، حكايت خوارزمشاه ابوالعباس، مخالفت بزرگان لشكر با خطبه كردن به نام محمود، ذكر فساد الماحاد و تسلط اشرار، منازعه عبدالجبار و هارون، حمله شاه ملك به تركمانان، بر تخت نشستن خوارزمشاه شاه ملك. | ||
آنچه بيان شد، | آنچه بيان شد، سرفصل‌هایى از مهم‌ترين موضوعات و مطالب تاريخ وزين [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] بود. اين اثر سترگ در حوزه تاريخ‌نگارى، داستان‌نويسى، انديشه، ادبيات و شيوه نگارش فارسی، نگاه خردمندانه به هستى و اتفاقات آن، كتابى شايسته و قابل توجه است. اين كتاب آيينه نگاه يك انسان فرزانه و تيزبين ایرانى به روزگار و رخدادهاى آن است كه هم مايه‌ى پند و اندرز و عبرت و هم مايه مباهات و افتخار است. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||