۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ گیلان و دیلمستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ گيلان و ديلمستان''' تأليف [[مرعشی، ظهیرالدین بن نصیرالدین|سيد ظهيرالدين مرعشي]] است كه در سال 880 قمری به زبان فارسی به رشته تحرير در آمده است. اين كتاب قديمى‌ترين سند تاریخی گيلان است. | '''تاريخ گيلان و ديلمستان''' تأليف [[مرعشی، ظهیرالدین بن نصیرالدین|سيد ظهيرالدين مرعشي]] است كه در سال 880 قمری به زبان فارسی به رشته تحرير در آمده است. اين كتاب قديمى‌ترين سند تاریخی گيلان است. ويژگى‌های بارز اين كتاب عبارت است از: | ||
#نخستين تأليف در ثبت و ضبط لغات محلي و اصطلاحات عاميانه. | #نخستين تأليف در ثبت و ضبط لغات محلي و اصطلاحات عاميانه. | ||
#گردآوري شيوه زندگی اجتماعی و اقتصادی و آداب و رسوم گيلان و ديلمستان درآن دوران. | #گردآوري شيوه زندگی اجتماعی و اقتصادی و آداب و رسوم گيلان و ديلمستان درآن دوران. | ||
#سرشناسی مؤلف در دربار سلاطين گيلان (سادات كيا) و برخورداري از اطلاعات دست اول و نقل مشاهدات خود به گونه‌ای كه اگر مرعشي گوشه‌اي از زندگی فرمانروايان آن مرز و بوم و دوران پادشاهي سادات كيا را نشان نمیداد، اطلاع چنداني از اوضاع آن زمان نداشتيم. | #سرشناسی مؤلف در دربار سلاطين گيلان (سادات كيا) و برخورداري از اطلاعات دست اول و نقل مشاهدات خود به گونه‌ای كه اگر مرعشي گوشه‌اي از زندگی فرمانروايان آن مرز و بوم و دوران پادشاهي سادات كيا را نشان نمیداد، اطلاع چنداني از اوضاع آن زمان نداشتيم. | ||
#تصحيح كتاب توسط دكتر [[ستوده، منوچهر|منوچهر ستوده]] كه دارای تحقيقات فراوان درباره اين منطقه بوده و به گفته خود دو سوم مسيرهایی را كه مؤلف پيموده بود، پياده و سواره طي كرده و و نقاط ييلاقي و قشلاقي را كه او نام برده از نزدیک ديده است و نسبت به مناطق و فرهنگ و | #تصحيح كتاب توسط دكتر [[ستوده، منوچهر|منوچهر ستوده]] كه دارای تحقيقات فراوان درباره اين منطقه بوده و به گفته خود دو سوم مسيرهایی را كه مؤلف پيموده بود، پياده و سواره طي كرده و و نقاط ييلاقي و قشلاقي را كه او نام برده از نزدیک ديده است و نسبت به مناطق و فرهنگ و واژه‌های آن اطلاعات كافي دارد. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
گيلان و ديلمستان از نواحي مختلف تشكيل شده بود كه هر ناحيه‌اي كه مشتمل بر چند ده يا دهستان بوده تحت حاكميت يك فرمانرواي خود كامه بوده است. مذهب شيعه دين رسمي بود و اگر در گوشه و كنار پيروان حسن زند اسماعيلي وجود داشتند، به وسيله سادات كيا سركوب مى‌شدند. سادات كيا كه با كمك شیعیان و با شعار "رواج دين مبين به امامت سادات" به فرمانروايي رسيده بودند، در عمل با حاكمان پيشين تفاوتي نداشته و به لهو و لعب و ظلم و ستم پرداختند. | گيلان و ديلمستان از نواحي مختلف تشكيل شده بود كه هر ناحيه‌اي كه مشتمل بر چند ده يا دهستان بوده تحت حاكميت يك فرمانرواي خود كامه بوده است. مذهب شيعه دين رسمي بود و اگر در گوشه و كنار پيروان حسن زند اسماعيلي وجود داشتند، به وسيله سادات كيا سركوب مى‌شدند. سادات كيا كه با كمك شیعیان و با شعار "رواج دين مبين به امامت سادات" به فرمانروايي رسيده بودند، در عمل با حاكمان پيشين تفاوتي نداشته و به لهو و لعب و ظلم و ستم پرداختند. | ||
اقتصاد مردم در گيلان بر كشت برنج و به دست آوردن ابريشم و در كوهستان بر دامداري و كشت گندم و جو مبتني بوده است. اگر چه واحد پولي با نام تنگه رايج بوده است؛ اما هنوز مبادله كالا با كالا در | اقتصاد مردم در گيلان بر كشت برنج و به دست آوردن ابريشم و در كوهستان بر دامداري و كشت گندم و جو مبتني بوده است. اگر چه واحد پولي با نام تنگه رايج بوده است؛ اما هنوز مبادله كالا با كالا در بازارهای روز كه در روزهای معيني از هفته در گوراب‌ها برپا مى‌شد، نقش عمده داشت. برخی از آداب و رسوم كهن گيل و ديلم كه در كتاب با نام "رسم و آئين خسروان گيلان" و يا "دستور گيل" آمده، عبارت است از: | ||
#آئين سوگواري كه به نحو خاصی به مدت هفت روز برگزار مى‌شود و برخی از سادات كيا گور نياكان خود را زيارتگاه ساخته بودند. | #آئين سوگواري كه به نحو خاصی به مدت هفت روز برگزار مى‌شود و برخی از سادات كيا گور نياكان خود را زيارتگاه ساخته بودند. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
اگر چه اين كتاب يك بار در سال 1330 قمرى چاپ شده است؛ اما تحقيق و تصحيح آن براى اولين بار صورت گرفته است. فهرست ابواب و فصول در ابتداي كتاب و نام | اگر چه اين كتاب يك بار در سال 1330 قمرى چاپ شده است؛ اما تحقيق و تصحيح آن براى اولين بار صورت گرفته است. فهرست ابواب و فصول در ابتداي كتاب و نام های اشخاص، طوايف و تيره‌ها، مكان‌ها و آبادى‌ها، شغل‌ها و حرفه‌ها يك جا در فهرست انتهای آن آمده است. پيش از فهارس آخر كتاب، تعليقات و تصحيحات مصحح آمده است. در پاورقى‌هاى كتاب نيز تصحيح عبارات كتاب آمده است. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||