۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
تاریخ تفسیر: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ح الله،' به 'حالله،'
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ح الله،' به 'حالله،') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[کمالی دزفولی، علی]] (نویسنده) | [[کمالی دزفولی، سید علی]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10545 | ||
| کتابخوان همراه نور =10545 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاریخ تفسیر''' نوشته [[کمالی دزفولی، سید علی|علی کمالی دزفولی]] است. مؤلف محقق در مقدمه کتاب ذكر كرده که، اين كتاب در حقيقت جلد دوم كتاب قانون تفسير و مكمل آن است.<ref>تاريخ تفسير ص4</ref> | |||
'''تاریخ تفسیر''' نوشته علی کمالی دزفولی است. مؤلف محقق در مقدمه کتاب ذكر كرده که، اين كتاب در حقيقت جلد دوم كتاب قانون تفسير و مكمل آن است.<ref>تاريخ تفسير ص4</ref> | |||
استاد در دومين اثر قرآنپژوهى خود دست به تحقيقى عالمانه زده و به سير تاريخى و تطور مشارب و مكاتب تفسيرى قرآن در بستر زمان از عهد نبوت تا عصر حاضر پرداخته و اثرى نفيس و گرانقدر را از خود به يادگار نهاده است. | استاد در دومين اثر قرآنپژوهى خود دست به تحقيقى عالمانه زده و به سير تاريخى و تطور مشارب و مكاتب تفسيرى قرآن در بستر زمان از عهد نبوت تا عصر حاضر پرداخته و اثرى نفيس و گرانقدر را از خود به يادگار نهاده است. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
دوم: صحابه | دوم: صحابه | ||
راجع به نظر شيعه در مورد تفسير صحابه، مشخصات تفسير در عهد صحابه و وثاقت برخى از مفسرين صحابه مانند [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، [[ | راجع به نظر شيعه در مورد تفسير صحابه، مشخصات تفسير در عهد صحابه و وثاقت برخى از مفسرين صحابه مانند [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، عبدالله بن مسعود و ابى بن كعب بحث میشود. | ||
سوم: تابعين | سوم: تابعين | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
هفتم: مكتب معتزله | هفتم: مكتب معتزله | ||
در ابتدا به توضيح خوارج و افكار ابتداى ايشان میپردازد كه چنين بيان میكند كه سعى داشتند اعتقادات خود را با ظواهر قرآن منطبق سازند ولى توان اين كار نداشتند، همچنين نيروى تشخيص و قضاوت نداشته و | در ابتدا به توضيح خوارج و افكار ابتداى ايشان میپردازد كه چنين بيان میكند كه سعى داشتند اعتقادات خود را با ظواهر قرآن منطبق سازند ولى توان اين كار نداشتند، همچنين نيروى تشخيص و قضاوت نداشته و غالباً افرادى بدوى بودند كه آيات قرآن را تفسير به راى ميكردند و بر آن حكم صادر ميكردند مثل اكل مال يتيم را به هر نحو سبب دخول در آتش ميدانستند. در ادامه برخى از افكار انحرافى خوارج كه منشا عمل به ظواهر قرآن دارد را بيان میكند و اينان گروهى بودند كه بر خود سخت ميگرفتند. | ||
در ادامه به توضيح مرجئه میپردازد كه گروهى بودند كه مبناى تساهل در دين بودند شايد چنين بتوان گفت كه نقطه مقابل خوارج بودند. | در ادامه به توضيح مرجئه میپردازد كه گروهى بودند كه مبناى تساهل در دين بودند شايد چنين بتوان گفت كه نقطه مقابل خوارج بودند. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
از جمله نظرات آنان در تفسير مصاب دانستن همه آراء خود در تفسير به خلاف اهل سنت كه ميگويند هر آيه فقط يك معنى بيشتر ندارند. | از جمله نظرات آنان در تفسير مصاب دانستن همه آراء خود در تفسير به خلاف اهل سنت كه ميگويند هر آيه فقط يك معنى بيشتر ندارند. | ||
مؤلف در ادامه' ايدههاى ديگر معتزله را در تفسير بيان میكند و گاهى از اين تفاسير به خدا پناه مىبرد و اين گونه تفاسير را مصداق اين آيه مىداند '''(لا تتخذوا آيات الله هزوا)''' | مؤلف در ادامه' ايدههاى ديگر معتزله را در تفسير بيان میكند و گاهى از اين تفاسير به خدا پناه مىبرد و اين گونه تفاسير را مصداق اين آيه مىداند'''(لا تتخذوا آيات الله هزوا)''' | ||
هشتم: مكتب باطنيه و اخوان الصفاء | هشتم: مكتب باطنيه و اخوان الصفاء | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
اخوان الصفا: | اخوان الصفا: | ||
اين مكتب كه در قرآن چهارم هجرى بر مبانى باطنيان | اين مكتب كه در قرآن چهارم هجرى بر مبانى باطنيان تأسیس يافت با ترجمه اصطلاحات فلسفى و نيز وضع اصطلاحات جديد ذهن مسلمانان را به امورى بيهوده مشغول كرده بودند و قصد داشتند معارف اسلامى را در قالب فلسفه يونان يا هند بريزند و مبانى دينى را با آراء فلسفى هماهنگ سازد و چون اين كار امكان نداشت از تاويلات ناراوا استمداد ميكردند. | ||
ايده آنان در مقابل قرآن چنين است: قرآن عبارت از رموزى است براى حايقى دور از افهام عامه كه پيغمبر اسرار آن به خواص امت گفته و براى عوام از آنها با الفاظ مشترك و معانى قابل تاويل اشاره كرده است و در واقع از اين ايده میتوان فهميد كه اين همان ايده باطنيان است كه ميگفتند كه ظواهر قرآن مراد نيست. | ايده آنان در مقابل قرآن چنين است: قرآن عبارت از رموزى است براى حايقى دور از افهام عامه كه پيغمبر اسرار آن به خواص امت گفته و براى عوام از آنها با الفاظ مشترك و معانى قابل تاويل اشاره كرده است و در واقع از اين ايده میتوان فهميد كه اين همان ايده باطنيان است كه ميگفتند كه ظواهر قرآن مراد نيست. | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۲۷: | ||
در اين قسمت با نظرات اين دو نفر در مورد تفسير و مشيشان در برابر برخى از آيات قرآن آشنا ميشويد. سپس به سير تاريخى صوفيه و عملكرد دول وقت در مقابل اين مكتب را بيان میكند. | در اين قسمت با نظرات اين دو نفر در مورد تفسير و مشيشان در برابر برخى از آيات قرآن آشنا ميشويد. سپس به سير تاريخى صوفيه و عملكرد دول وقت در مقابل اين مكتب را بيان میكند. | ||
در پايان اين بخش به عنوان فصل الخطاب ترجمه خطبه متقين حضرت اميرالمؤمنين على(ع) را ذكر میكند. | در پايان اين بخش به عنوان فصل الخطاب ترجمه خطبه متقين [[امام علی علیهالسلام|حضرت اميرالمؤمنين على(ع)]] را ذكر میكند. | ||
دهم: مكتب فلاسفه | دهم: مكتب فلاسفه | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
در اين بخش ميخوانيم: برخى از دانشمندان اسلامى هستند كه آراء تفسيرى ايشان به هيچ يك از مكاتبى كه ذكر شده نمیتوان منسوب كرد هم از آنجهت كه ندرتا متعرض تفسير شدهاند و گاها آراء فلسفى خود را ميخواستند به قرآن مستند سازند در اين ميان میتوان به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اشاره كرد. | در اين بخش ميخوانيم: برخى از دانشمندان اسلامى هستند كه آراء تفسيرى ايشان به هيچ يك از مكاتبى كه ذكر شده نمیتوان منسوب كرد هم از آنجهت كه ندرتا متعرض تفسير شدهاند و گاها آراء فلسفى خود را ميخواستند به قرآن مستند سازند در اين ميان میتوان به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اشاره كرد. | ||
مؤلف در اين بخش به نظرات اين دانشمندان در برابر برخى از الفاظ و آيات قرآنى مانند وحى، '''«يحمل عرش ربلك يومئذ ثمانية»'''، '''«عليها تسعة عشر»''' و... را بيان میكند. | مؤلف در اين بخش به نظرات اين دانشمندان در برابر برخى از الفاظ و آيات قرآنى مانند وحى،'''«يحمل عرش ربلك يومئذ ثمانية»'''،'''«عليها تسعة عشر»''' و... را بيان میكند. | ||
سپس با ذكر اين مطلب كه چون از فلاسفه كتاب كاملى در باب تفسير به جاى نمانده فقط به بيان مشخصات روش فلاسفه اسلام را درباره تفسير میپردازد و اين بخش را به پايان میرساند. | سپس با ذكر اين مطلب كه چون از فلاسفه كتاب كاملى در باب تفسير به جاى نمانده فقط به بيان مشخصات روش فلاسفه اسلام را درباره تفسير میپردازد و اين بخش را به پايان میرساند. | ||
| خط ۱۴۹: | خط ۱۴۹: | ||
دوازدهم: مكتب جستجو گردان و نوآوران | دوازدهم: مكتب جستجو گردان و نوآوران | ||
مكتب جستجو گردان با استناد به اين دو آيه '''«ما فرطنا في الكتاب من شىء»''' و '''«ولا رطب و لا يابس الا في كتاب مبين»''' اين مطلب را ذكر ميكنند همه علوم را میتوان از قرآن استخراج نمود و غافل از اينكه قرآن براى هدايت بشر در اعتقاد بمبدأ و روابط خالف و مخلوق و راهبرى براى سعادت ابدى آمده است نه تعيين فرمولهاى علمى كه خداوند كشف آن را برعهده فكر متسلسل و متكامل بشر قرار داده است. | مكتب جستجو گردان با استناد به اين دو آيه'''«ما فرطنا في الكتاب من شىء»''' و'''«ولا رطب و لا يابس الا في كتاب مبين»''' اين مطلب را ذكر ميكنند همه علوم را میتوان از قرآن استخراج نمود و غافل از اينكه قرآن براى هدايت بشر در اعتقاد بمبدأ و روابط خالف و مخلوق و راهبرى براى سعادت ابدى آمده است نه تعيين فرمولهاى علمى كه خداوند كشف آن را برعهده فكر متسلسل و متكامل بشر قرار داده است. | ||
وهدفشان از اين تفكر اين است كه با رجوع به قرآن ساده لوحان و جاهلان و غرضورزان براى حل پديدهاى و نيافتن آن مطلب مورد نظرشان اعتقادشان را متزلزل سازند. | وهدفشان از اين تفكر اين است كه با رجوع به قرآن ساده لوحان و جاهلان و غرضورزان براى حل پديدهاى و نيافتن آن مطلب مورد نظرشان اعتقادشان را متزلزل سازند. | ||
| خط ۱۶۳: | خط ۱۶۳: | ||
در مورد مؤلف ين هر كدام از تفاسير ابتدا مختصرى از احوال او بيان شده سپس به آن دوازده آيه با تفاسيرشان پرداخته شده است. | در مورد مؤلف ين هر كدام از تفاسير ابتدا مختصرى از احوال او بيان شده سپس به آن دوازده آيه با تفاسيرشان پرداخته شده است. | ||
از ميان تفاسير شيعه به تفسير [[التبيان في تفسير القرآن|تبيان شيخ طوسى]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان طبرسى]]، [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]] مولى | از ميان تفاسير شيعه به تفسير [[التبيان في تفسير القرآن|تبيان شيخ طوسى]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان طبرسى]]، [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]] مولى فتحالله، برهان بحرانى و نور الثقلين حويزى، كاشف مغنيه و [[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]] طباطبائى میتوان اشاره كرد. | ||
و تفاسير اهل تسنن از اين قبيلند: جامع البيان طبرى، كشاف [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]]، جامع الاحكام قرطبى، بحر المحيط ابوحيان يا روح المعانى الوسى، المنار يا تفسير المراغى، في ظلال القران [[سید قطب]]. | و تفاسير اهل تسنن از اين قبيلند: جامع البيان طبرى، كشاف [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]]، جامع الاحكام قرطبى، بحر المحيط ابوحيان يا روح المعانى الوسى، المنار يا تفسير المراغى، في ظلال القران [[سید قطب]]. | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۸۱: | ||
مؤلف قصد را از ذكر اين مطالب چنين بيان میكند كه هيچ تفسيرى و هر چند در بيان تفصيلات سحر آميز باشد اگر اندكى با ظواهر قرآن منافات دارد و از مرز قانونى تجاوز كرد نه تنها پشيزى نميارزد بلكه ويرانگرترين عوامل براى تخريب و انهدام اسلام و تحريف معارف عاليه آن است. | مؤلف قصد را از ذكر اين مطالب چنين بيان میكند كه هيچ تفسيرى و هر چند در بيان تفصيلات سحر آميز باشد اگر اندكى با ظواهر قرآن منافات دارد و از مرز قانونى تجاوز كرد نه تنها پشيزى نميارزد بلكه ويرانگرترين عوامل براى تخريب و انهدام اسلام و تحريف معارف عاليه آن است. | ||
در ادامه به توضيح درباره تفسير متكامل بوسيله تفسير آيه 9 سوره حجرات میپردازد و از آن نتيجه گيرى میكند. (منظور از '''«فاصلحوا بينهما بالعدل و اقسطوا»''' را حفظ اتحاد در جامعه اسلامى میداند). | در ادامه به توضيح درباره تفسير متكامل بوسيله تفسير آيه 9 سوره حجرات میپردازد و از آن نتيجه گيرى میكند. (منظور از'''«فاصلحوا بينهما بالعدل و اقسطوا»''' را حفظ اتحاد در جامعه اسلامى میداند). | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب و سيرى در آثار قرآن پژوهى استاد فقيد سيدعلى كمال دزفولى تحقيق سيد مجتبى مجاهديان | مقدمه و متن كتاب و سيرى در آثار قرآن پژوهى استاد فقيد سيدعلى كمال دزفولى تحقيق سيد مجتبى مجاهديان | ||
{{الگو:علوم قرآنی}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||