۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') |
|||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
كتاب با مقدمهاي شامل شرح حال و زندگینامه مصنف و شارح كتاب شروع شده و در ادامه به روش و اسلوب تحقيق اين كتاب پرداخته سپس مقدمهاي از سوي شارح كتاب ذكر شده و بعد با متن كتاب كه با مقدمهي از سوي مصنف كتاب آغاز گرديده و سپس بعد از تعريف علم عقائد، مصنف كتاب خود را در چهار ركن و هر ركن را در ده اصل بيان داشته است. | كتاب با مقدمهاي شامل شرح حال و زندگینامه مصنف و شارح كتاب شروع شده و در ادامه به روش و اسلوب تحقيق اين كتاب پرداخته سپس مقدمهاي از سوي شارح كتاب ذكر شده و بعد با متن كتاب كه با مقدمهي از سوي مصنف كتاب آغاز گرديده و سپس بعد از تعريف علم عقائد، مصنف كتاب خود را در چهار ركن و هر ركن را در ده اصل بيان داشته است. | ||
در پایان نيز فهرستی از منابع و مصادر مورد اعتماد و استفاده مؤلف و شارح، آيات قرآن، احاديث و روايات نبوي، أعلام و | در پایان نيز فهرستی از منابع و مصادر مورد اعتماد و استفاده مؤلف و شارح، آيات قرآن، احاديث و روايات نبوي، أعلام و شخصيتهای شرح داده شده در كتاب، اصطلاحات و موضوعات كلامي مورد شرح قرار گرفته و بالاخره فهرست تفصيلي محتويات، كتاب را به پایان رسيده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
كتاب «المسامرة شرح المسایرة» از متن و شرحي كه به صورت مزجي (تركيبي از متن و شرح) تألیف يافته تشكيل میشود كه در متن، [[ابن همام، محمد بن عبدالواحد|ابن همّام]] با تقليد از روش [[غزالی، محمد بن محمد|غزالي]] در كتاب «قواعد العقائد من احياء علومالدين» - كه رسالهاي شرح شده در قدس شريف و به همين جهت به رساله قدسيه اشتهار يافته و حاوي چهار ركن و در هر ركني ده اصل آمده كه در | كتاب «المسامرة شرح المسایرة» از متن و شرحي كه به صورت مزجي (تركيبي از متن و شرح) تألیف يافته تشكيل میشود كه در متن، [[ابن همام، محمد بن عبدالواحد|ابن همّام]] با تقليد از روش [[غزالی، محمد بن محمد|غزالي]] در كتاب «قواعد العقائد من احياء علومالدين» - كه رسالهاي شرح شده در قدس شريف و به همين جهت به رساله قدسيه اشتهار يافته و حاوي چهار ركن و در هر ركني ده اصل آمده كه در نهایت با فصلي كه در آن از اسلام و ايمان بحث شده، خاتمه يافته است - به همين روش عمل نموده است. | ||
در حالي كه كتاب [[ابن همام، محمد بن عبدالواحد|ابن همام]] به اختصار رساله غزالي نبوده و از گستره و جامعيت بيشتري برخوردار بوده و به بارزترين مسائل مرتبط به عقيده شيوخ و علماي ماتريديه و احيانا اشاعره پرداخته، ما را با مكاتبي ناشناخته همچون مكتب سمرقنديه و برخی شيوخ ماوراء النهر كه نسبت به برخی | در حالي كه كتاب [[ابن همام، محمد بن عبدالواحد|ابن همام]] به اختصار رساله غزالي نبوده و از گستره و جامعيت بيشتري برخوردار بوده و به بارزترين مسائل مرتبط به عقيده شيوخ و علماي ماتريديه و احيانا اشاعره پرداخته، ما را با مكاتبي ناشناخته همچون مكتب سمرقنديه و برخی شيوخ ماوراء النهر كه نسبت به برخی روشهای استدلال آشنا بوده اما تأليفاتشان در جهان اسلام به شكل شايستهاي انتشار نيافته آشنا میسازد. | ||
[[ابن همام، محمد بن عبدالواحد|ابن همام]] در كتاب خود از همان رويهاي كه در تألیف كتاب موسوم به: «التحرير في اصول الفقه» استفاده نموده پیروی كرده است. وي در آن كتاب اصطلاحات شافعي و حنفي و در اين كتاب نيز اصطلاحات اشاعره و ماتريديه را جمع آوري و برخی اوقات به اين نكته اشاره نموده است كه اين اصطلاح از آنِ گذشتگان بوده است. | [[ابن همام، محمد بن عبدالواحد|ابن همام]] در كتاب خود از همان رويهاي كه در تألیف كتاب موسوم به: «التحرير في اصول الفقه» استفاده نموده پیروی كرده است. وي در آن كتاب اصطلاحات شافعي و حنفي و در اين كتاب نيز اصطلاحات اشاعره و ماتريديه را جمع آوري و برخی اوقات به اين نكته اشاره نموده است كه اين اصطلاح از آنِ گذشتگان بوده است. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
و اما ابن ابي شريف مقدسي يعني شارح اين كتاب، در شرح خود تتمهاي را كه برای اين كتاب لازم دانسته به همراه تعليقه و حاشيههایی كه بر اصل اين موضوع لازم ديده در اكثر موارد با روشي ساده بيان نموده است. | و اما ابن ابي شريف مقدسي يعني شارح اين كتاب، در شرح خود تتمهاي را كه برای اين كتاب لازم دانسته به همراه تعليقه و حاشيههایی كه بر اصل اين موضوع لازم ديده در اكثر موارد با روشي ساده بيان نموده است. | ||
در حقيقت اين شرح و متن گفتگويي فكري ميان استاد و شاگرد و يا به تعبيري ديگر يك ماتريدي و اشعري است كه متضمن هشتاد كتاب مرجع و منبع در عقائد، اصول، فقه، حديث و لغت است كه به دور از ظلم و جفايي كه در بيشتر | در حقيقت اين شرح و متن گفتگويي فكري ميان استاد و شاگرد و يا به تعبيري ديگر يك ماتريدي و اشعري است كه متضمن هشتاد كتاب مرجع و منبع در عقائد، اصول، فقه، حديث و لغت است كه به دور از ظلم و جفايي كه در بيشتر كتابهای اعتقادي اهل سنت صورت گرفته است به اين مباحث پرداخته و غالب مطالب اعتقادي را شامل گرديده است. | ||
در ضمن اين كتاب كه توسط دوتن از اساتيد و محقيقان اهل سنت به | در ضمن اين كتاب كه توسط دوتن از اساتيد و محقيقان اهل سنت به نامهای كمالالدين قاري و عزالدين معميش به چاپ رسيده دقت و اعتبار اين كتاب را افزون ساخته است. | ||
اين دو حاشيه نويس در مقدمه كتاب درباره روش و منهج خود در اين كتاب اينگونه گفتهاند: | اين دو حاشيه نويس در مقدمه كتاب درباره روش و منهج خود در اين كتاب اينگونه گفتهاند: | ||
ابن ابي شريف در شرح خود بر كتاب مسايره بسیاری از تعليقات و | ابن ابي شريف در شرح خود بر كتاب مسايره بسیاری از تعليقات و حاشيههای علمي كه برای توضيح معاني مشكل و غامض، بيان مطالب صعب و مشكل و يا مناقشه در نظرات ديگران لازم بوده است را بيان داشته و از اين جهت كار را به اندازه كافي محكم و متقن ساخته و كتاب را برای بهره رساندن بيشتر آمده ساخته است؛ لكن ما نيز به سهم خود هر جا كه شارح بدون شرح از كنار مطلبي گذشته و ما توضيح و تبيين آن را لازم دانستهايم به بيان آن پرداختهايم. | ||
بدون شك عذر شارح در ترك مواردي كه به شرح نپرداخته اشتهار و وضوح آن موارد در زمان تألیف كتاب بوده اما در اين زمان بر خوانندگان مشتبه گرديده و نياز به توضيح و تبيين دارد. از اينرو هرموردي را كه ما به نقد، توجيه و يا شفاف سازی آن پرداختهايم بر اساس احساسي بوده است كه ما از اهميت بيان مطلب داشتهايم. | بدون شك عذر شارح در ترك مواردي كه به شرح نپرداخته اشتهار و وضوح آن موارد در زمان تألیف كتاب بوده اما در اين زمان بر خوانندگان مشتبه گرديده و نياز به توضيح و تبيين دارد. از اينرو هرموردي را كه ما به نقد، توجيه و يا شفاف سازی آن پرداختهايم بر اساس احساسي بوده است كه ما از اهميت بيان مطلب داشتهايم. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
از مهمترين مواردي كه ما در اين كتاب به تعليق آن پرداختهايم عبارت بودهاند از: | از مهمترين مواردي كه ما در اين كتاب به تعليق آن پرداختهايم عبارت بودهاند از: | ||
تعداد زيادي از احاديث شريف نبوي، بيشتر رواياتي كه مورد استناد و يا به عنوان شاهد بيان شده، معرفي اعلام و شخصيتهایی كه در اين كتاب از آنها نام برده شده، شرح كلمات و اصطلاحات كلامي و فلسفی مشكل و همچنين فهرستی از | تعداد زيادي از احاديث شريف نبوي، بيشتر رواياتي كه مورد استناد و يا به عنوان شاهد بيان شده، معرفي اعلام و شخصيتهایی كه در اين كتاب از آنها نام برده شده، شرح كلمات و اصطلاحات كلامي و فلسفی مشكل و همچنين فهرستی از كتابهای مورد اعتماد مصنف و شارح. | ||
و در پایان نيز فهرستهایی كه دستيابي به مواد به كار رفته در كتاب را آسانتر میسازد را بيان داشتهايم كه از جمله آنها موارد زير است: | و در پایان نيز فهرستهایی كه دستيابي به مواد به كار رفته در كتاب را آسانتر میسازد را بيان داشتهايم كه از جمله آنها موارد زير است: | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
نسخه حاضر به كوشش مكتبة العصرية للطباعة و النشر و التوزيع بيروت، به سال 1425ق (2004 م) در يك جلد 360 صفحهاي در قطع وزيري با تحقیق دو تن به | نسخه حاضر به كوشش مكتبة العصرية للطباعة و النشر و التوزيع بيروت، به سال 1425ق (2004 م) در يك جلد 360 صفحهاي در قطع وزيري با تحقیق دو تن به نامهای كمالالدين قاری و عزالدين معميش در پاورقى، همراه با فهرست منابع و مصادر، آيات و روايات، اعلام و شخصيات، اصطلاحات كلامي مورد شرح قرار گرفته و فهرست محتويات كتاب به چاپ رسيده است. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||