۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
رساله حق الیقین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| شابک =964-5745-08-x | | شابک =964-5745-08-x | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =6490 | ||
| کد پدیدآور =00789 | | کد پدیدآور =00789 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
'''حق الیقين في معرفة رب العالمين''' یا «رساله حق الیقین»، از آثار [[شبستری، محمود|شیخ محمود شبستری]] (متوفی 720ق) است با موضوع عرفان نظری است که به کوشش [[نوربخش، جواد|دکتر جواد نوربخش]]، چاپ شده. این کتاب یکجلدی به زبان فارسی نوشته شده و برای دومین مرتبه در سال 1382 توسط انتشارات یلدا قلم در تهران چاپ شده است. | '''حق الیقين في معرفة رب العالمين''' یا «رساله حق الیقین»، از آثار [[شبستری، محمود|شیخ محمود شبستری]] (متوفی 720ق) است با موضوع عرفان نظری است که به کوشش [[نوربخش، جواد|دکتر جواد نوربخش]]، چاپ شده. این کتاب یکجلدی به زبان فارسی نوشته شده و برای دومین مرتبه در سال 1382 توسط انتشارات یلدا قلم در تهران چاپ شده است. | ||
موضوع این اثر، مسائل عرفان نظری است. مباحث موجود در آن، گلشن راز را به یاد میآورد. این اشتراک مضمون تا جایی است که صاحب حديقة المعارف در شرح برخی ابیات گلشن راز از آن کمک گرفته است. اهمیتی که این رساله میتواند داشته باشد معرفی رساله مشاهِد است که در پایان باب پنجم آن آمده است. نثر کتاب نسبتاً پیچیده است و مشحون از استناد به قرآن و حدیث<ref>بصیری پور، علی، ص236</ref>. | موضوع این اثر، مسائل عرفان نظری است. مباحث موجود در آن، گلشن راز را به یاد میآورد. این اشتراک مضمون تا جایی است که صاحب حديقة المعارف در شرح برخی ابیات گلشن راز از آن کمک گرفته است. اهمیتی که این رساله میتواند داشته باشد معرفی رساله مشاهِد است که در پایان باب پنجم آن آمده است. نثر کتاب نسبتاً پیچیده است و مشحون از استناد به قرآن و حدیث<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/19065/236 بصیری پور، علی، ص236]</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
نام کامل این رساله «حق الیقين في معرفة رب العالمين» میباشد که در هشت باب تدوین شده است. [[شبستری، محمود|شیخ]] در این کتاب دقایق عرفان نظرى از قبیل معرفت خدا و ظهور ذات و صفات و شناخت تعینات و کیفیت مبدأ و معاد و مسئله جبر و تفویض را مورد بحث قرار داده و در هر مورد به برهان عقلى و گواه نقلى براى صحت مدعاى خود متوسل شده است. علاوه بر این ازآنجاکه [[شبستری، محمود|شیخ]] عارفى است روشنضمیر و سالکى منسلک بر طریق حق از حکمت ذوقى نیز بهرهاى کافى داشته لذا عقل و نقل و ذوق را به هم آمیخته است، چنانکه خود مىفرماید: بر صاحبدلان اهل بصیرت پوشیده نیست که مبدأ جمله مشکلات و معضلات نظرى و ماده اختلاف موحد و متکلم و حکیم منحصر است در این ابحاث و از فضل بارىتعالى در این کتاب به حد یقین رسید- بر وفق نقل و عقل و ذوق. | نام کامل این رساله «حق الیقين في معرفة رب العالمين» میباشد که در هشت باب تدوین شده است. [[شبستری، محمود|شیخ]] در این کتاب دقایق عرفان نظرى از قبیل معرفت خدا و ظهور ذات و صفات و شناخت تعینات و کیفیت مبدأ و معاد و مسئله جبر و تفویض را مورد بحث قرار داده و در هر مورد به برهان عقلى و گواه نقلى براى صحت مدعاى خود متوسل شده است. علاوه بر این ازآنجاکه [[شبستری، محمود|شیخ]] عارفى است روشنضمیر و سالکى منسلک بر طریق حق از حکمت ذوقى نیز بهرهاى کافى داشته لذا عقل و نقل و ذوق را به هم آمیخته است، چنانکه خود مىفرماید: بر صاحبدلان اهل بصیرت پوشیده نیست که مبدأ جمله مشکلات و معضلات نظرى و ماده اختلاف موحد و متکلم و حکیم منحصر است در این ابحاث و از فضل بارىتعالى در این کتاب به حد یقین رسید- بر وفق نقل و عقل و ذوق. | ||
با رعایت نکات فوق باید اذعان داشت که این رساله در نوع خود، لااقل در زبان پارسى، بىنظیر است و اگر سوانح [[غزالی، احمد بن محمد|شیخ احمد غزالى]] را از شاهکارهاى عرفان عاشقانه به زبان فارسى بدانیم، حق الیقین را نیز مىتوان یکى از بهترین متون اصلى عرفان نظرى دراینباره قلمداد کنیم. قدر مسلم این است که این گفتارها همه از سوى حق است که به زبان دل این دو عارف بزرگ جارى شده و از خامه ایشان تراوش کرده است، چنانکه شیخ خود مىنویسد که این گفتار را «حضرت عزت از خزانه غیب بدین ضعیف کرامت فرمود».<ref>پیشگفتار کتاب، ص8-9</ref> | با رعایت نکات فوق باید اذعان داشت که این رساله در نوع خود، لااقل در زبان پارسى، بىنظیر است و اگر سوانح [[غزالی، احمد بن محمد|شیخ احمد غزالى]] را از شاهکارهاى عرفان عاشقانه به زبان فارسى بدانیم، حق الیقین را نیز مىتوان یکى از بهترین متون اصلى عرفان نظرى دراینباره قلمداد کنیم. قدر مسلم این است که این گفتارها همه از سوى حق است که به زبان دل این دو عارف بزرگ جارى شده و از خامه ایشان تراوش کرده است، چنانکه شیخ خود مىنویسد که این گفتار را «حضرت عزت از خزانه غیب بدین ضعیف کرامت فرمود».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6490/1/8 پیشگفتار کتاب، ص8-9]</ref> | ||
خود [[شبستری، محمود|شیخ محمود]] در توضیح محتوای مطالب کتاب، در مقدمه آن توضیح داده و عبارت وی چنین است: اى جان عزیز این کتاب که مسما است به حق الیقين في معرفة رب العالمين، حضرت عزت از خزانه غیب بدین ضعیف کرامت فرمود، مشتمل است بر هشت باب به ازاى درهاى بهشت، و هر بابى از آن مشتمل بر حقایق و دقایق و لطایف، و ترتیب بابها این است: | خود [[شبستری، محمود|شیخ محمود]] در توضیح محتوای مطالب کتاب، در مقدمه آن توضیح داده و عبارت وی چنین است: اى جان عزیز این کتاب که مسما است به حق الیقين في معرفة رب العالمين، حضرت عزت از خزانه غیب بدین ضعیف کرامت فرمود، مشتمل است بر هشت باب به ازاى درهاى بهشت، و هر بابى از آن مشتمل بر حقایق و دقایق و لطایف، و ترتیب بابها این است: | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
باب هشتم: در معاد و بیان حشر و حقیقت فناء و بقاء. | باب هشتم: در معاد و بیان حشر و حقیقت فناء و بقاء. | ||
بر صاحبدلان اهل بصیرت پوشیده نیست که مبدأ جمله مشکلات و معضلات نظرى، و ماده اختلاف موحد و متکلم و حکیم، منحصر است در این ابحاث، و از فضل بارىتعالى در این کتاب به حد یقین رسید، بر وفق نقل و عقل و ذوق. و به تصدیق هر حقیقتى از حقایق و اثبات هر دعویى از دعاوى، دو گواه عقل و نقل، اعنى برهان واضح و قرآن ناطق، قائل گشتند، بر سبیل مطالعه نظر کنند. بعد از تحصیل علوم عقلى و نقلى، استعداد این نوع علم از ذوقیات است و دیگر شرط تجرید باطن است از امور دعاوى و خلاص از ربقه تقلید و ترک شکوک: مَنْ یجادِلُ فِی اللهِ بِغَیرِ عِلْمٍ و تعصب: وَ أَضَلهُ اللهُ عَلى عِلْمٍ و تأمل بسیار در هر بحثى از ابحاث که در الفاظ غایت اختصار اختیار آمد، و در بعضى از معانى ستر و اخفاء مقصود. و الله یحکم بیننا و بینکم بالحق و هو خیر الحاکمین.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13-14</ref> | بر صاحبدلان اهل بصیرت پوشیده نیست که مبدأ جمله مشکلات و معضلات نظرى، و ماده اختلاف موحد و متکلم و حکیم، منحصر است در این ابحاث، و از فضل بارىتعالى در این کتاب به حد یقین رسید، بر وفق نقل و عقل و ذوق. و به تصدیق هر حقیقتى از حقایق و اثبات هر دعویى از دعاوى، دو گواه عقل و نقل، اعنى برهان واضح و قرآن ناطق، قائل گشتند، بر سبیل مطالعه نظر کنند. بعد از تحصیل علوم عقلى و نقلى، استعداد این نوع علم از ذوقیات است و دیگر شرط تجرید باطن است از امور دعاوى و خلاص از ربقه تقلید و ترک شکوک: مَنْ یجادِلُ فِی اللهِ بِغَیرِ عِلْمٍ و تعصب: وَ أَضَلهُ اللهُ عَلى عِلْمٍ و تأمل بسیار در هر بحثى از ابحاث که در الفاظ غایت اختصار اختیار آمد، و در بعضى از معانى ستر و اخفاء مقصود. و الله یحکم بیننا و بینکم بالحق و هو خیر الحاکمین.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6490/1/13 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13-14]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
نسخه ج: متعلق به کتابخانه مجلس شوراى ملى تحت شماره 2/ 2420؛ | نسخه ج: متعلق به کتابخانه مجلس شوراى ملى تحت شماره 2/ 2420؛ | ||
نسخه د: متعلق به کتابخانه مجلس شوراى ملى تحت شماره 12/ 5180.<ref>پیشگفتار کتاب، ص8-9</ref> | نسخه د: متعلق به کتابخانه مجلس شوراى ملى تحت شماره 12/ 5180.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6490/1/8 پیشگفتار کتاب، ص8-9]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
==منبع مقاله== | ==منبع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# بصیری پور، علی، نام رساله از بین رفته شبستری چیست؟، آینه میراث، زمستان 1386، شماره 39، درج در پایگاه مجلات تخصصی | #[[:noormags:364887|بصیری پور، علی، نام رساله از بین رفته شبستری چیست؟، آینه میراث، زمستان 1386، شماره 39، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور]]. | ||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۴: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: | [[رده:تصوف و عرفان]] | ||
[[رده: | [[رده:آثار کلی تصوف و عرفان]] | ||
[[رده: | [[رده:آثار کلی تصوف و عرفان قرن 7 – 10]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:مرداد(98)]] | |||
[[رده:25 تیر الی 24 مرداد (98)]] | [[رده:25 تیر الی 24 مرداد (98)]] | ||