۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مدرس رضوي، محمدتقي' به 'مدرس رضوی، محمدتقی') |
(لینک درون متنی) |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''دیوان انوری''' در شرح احوال و اشعار اوحدالدین انوری ابیوردی (متوفی 585ق) مشهور به انوری از شعرای بزرگ و سخنسرایان نامدار قرن ششم هجری است. این نسخه از دیوان با مقدمه و تصحیح محمدتقی مدرس رضوی منتشر شده است. | '''دیوان انوری''' در شرح احوال و اشعار [[انوري، محمد بن محمد|اوحدالدین انوری ابیوردی]] (متوفی 585ق) مشهور به [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] از شعرای بزرگ و سخنسرایان نامدار قرن ششم هجری است. این نسخه از دیوان با مقدمه و تصحیح [[مدرس رضوی، محمدتقی|محمدتقی مدرس رضوی]] منتشر شده است. | ||
محقق اثر در مقدمه در رابطه با مقام انوری در شعر پارسی به غلو برخی از فضلا و مقایسه او در قصیدهسرایی با فردوسی طوسی و سعدی شیرازی سخن گفته و این سه تن را پیمبر سخنوران شمرده و دراینباره گفتهاند: | محقق اثر در مقدمه در رابطه با مقام انوری در شعر پارسی به غلو برخی از فضلا و مقایسه او در قصیدهسرایی با فردوسی طوسی و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی شیرازی]] سخن گفته و این سه تن را پیمبر سخنوران شمرده و دراینباره گفتهاند: | ||
'''در شعر سه تن پیمبرانند***هر چند که لانبی بعدی''' | '''در شعر سه تن پیمبرانند***هر چند که لانبی بعدی''' | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
'''اوصاف و قصیده و غزل را***فردوسی و انوری و سعدی''' | '''اوصاف و قصیده و غزل را***فردوسی و انوری و سعدی''' | ||
گرچه همطرازی وی با فردوسی و سعدی موردقبول سخنشناسان نیست و انوری را با آن دو بزرگ نمیتوان همپایه و در یک ردیف دانست، اما گفته این شاعر حاکی از آن است که فضلا و شعرا برای وی در شاعری مقامی بس بلند قائل بوده و او را از اساتید مسلم شعر فارسی دانسته و ازاینجهت او را با فردوسی و سعدی در یک ردیف دانستهاند<ref>ر.ک: مقدمه، ص 13 و 99</ref>. | گرچه همطرازی وی با فردوسی و سعدی موردقبول سخنشناسان نیست و [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] را با آن دو بزرگ نمیتوان همپایه و در یک ردیف دانست، اما گفته این شاعر حاکی از آن است که فضلا و شعرا برای وی در شاعری مقامی بس بلند قائل بوده و او را از اساتید مسلم شعر فارسی دانسته و ازاینجهت او را با فردوسی و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] در یک ردیف دانستهاند<ref>ر.ک: مقدمه، ص 13 و 99</ref>. | ||
در دیوان انوری نام عده کثیری از سلاطین و وزرا و صدور و امراء و مستوفیان و علما و شعرا و اشخاص دیگری که همزمان با شاعر بودهاند آمده که بعضی را مدح و برخی را ذم کرده است. پرفسور حافظ محمود صاحب شیرانی از فضلا کشور پاکستان ظاهراً اولین کسی است که سلسله مقالاتی راجع به ممدوحین انوری نگاشته است... محقق اثر در بخشی از مقدمه این فهرست 66 نفره از ممدوحان انوری را ذکر کرده که با ستر اعلی جلالالدین و الدنیا آغاز و به فریدالدین کاتب ختم میشود. شرححال ممدوحین بخش اعظم مقدمه را به خود اختصاص داده است<ref>ر.ک: همان، ص34-33</ref>. | در دیوان انوری نام عده کثیری از سلاطین و وزرا و صدور و امراء و مستوفیان و علما و شعرا و اشخاص دیگری که همزمان با شاعر بودهاند آمده که بعضی را مدح و برخی را ذم کرده است. پرفسور حافظ محمود صاحب شیرانی از فضلا کشور پاکستان ظاهراً اولین کسی است که سلسله مقالاتی راجع به ممدوحین [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] نگاشته است... محقق اثر در بخشی از مقدمه این فهرست 66 نفره از ممدوحان [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] را ذکر کرده که با ستر اعلی جلالالدین و الدنیا آغاز و به فریدالدین کاتب ختم میشود. شرححال ممدوحین بخش اعظم مقدمه را به خود اختصاص داده است<ref>ر.ک: همان، ص34-33</ref>. | ||
در بخشی دیگری از مقدمه، مدرس رضوی بهتفصیل به بررسی تاریخ وفات انوری پرداخته است. او پس از بررسی اقوال مورخان و تذکرهنویسان در سال تاریخ وفات انوری چنین نتیجه میگیرد: به عقیده نگارنده تواریخی که تذکرهنویسان برای سال وفات وی تا قبل از سال 582 نوشتهاند همه نادرست است و باید مرگ وی بعدازاین سال باشد؛ اما سالهای 583 و 585 و 587 و 597 که بعد از واقعه قرانست چون قرینهای در مقام نیست، تعیین آن دشوار و رجحان یکی بر دیگری بیدلیل و ترجیح بلامرجح خواهد بود. مگر آنکه برای کوتاهی عمر انوری که از زندگانی معتاد در نگذرد و مستبعد شمرده نشود سال 583 که قول امین احمد رازی در تذکره هفت اقلیم است یا سال 585 که گفته فصیحی خوافی در تاریخ مجمل است اختیار شود<ref>ر.ک: همان، ص92</ref>. | در بخشی دیگری از مقدمه، [[مدرس رضوی، محمدتقی|مدرس رضوی]] بهتفصیل به بررسی تاریخ وفات [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] پرداخته است. او پس از بررسی اقوال مورخان و تذکرهنویسان در سال تاریخ وفات [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] چنین نتیجه میگیرد: به عقیده نگارنده تواریخی که تذکرهنویسان برای سال وفات وی تا قبل از سال 582 نوشتهاند همه نادرست است و باید مرگ وی بعدازاین سال باشد؛ اما سالهای 583 و 585 و 587 و 597 که بعد از واقعه قرانست چون قرینهای در مقام نیست، تعیین آن دشوار و رجحان یکی بر دیگری بیدلیل و ترجیح بلامرجح خواهد بود. مگر آنکه برای کوتاهی عمر انوری که از زندگانی معتاد در نگذرد و مستبعد شمرده نشود سال 583 که قول امین احمد رازی در تذکره هفت اقلیم است یا سال 585 که گفته فصیحی خوافی در تاریخ مجمل است اختیار شود<ref>ر.ک: همان، ص92</ref>. | ||
وی همچنین معتقد است که انوری از اشعار ابوالفرج رونی<ref>ر.ک: همان، ص100</ref> و ظهیر فاریابی<ref>ر.ک: همان، ص104 </ref> پیروی میکرده است. | وی همچنین معتقد است که [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] از اشعار ابوالفرج رونی<ref>ر.ک: همان، ص100</ref> و ظهیر فاریابی<ref>ر.ک: همان، ص104 </ref> پیروی میکرده است. | ||
بررسی شعر انوری از زوایای مختلف از بخشهای مهم این مقدمه است که ده صفحه از آن را پوشش داده است؛ مثلاً انوری در غزلگویی بسیار استاد است، باآنکه تا زمان وی شعرا چندان به غزلسرایی توجهی نداشته و هنوز به آن عنوان مستقلی نداده و گاه در ابتدای قصاید خود تغزلی میسرودند که نسیب و تشبیب خوانده میشد. او در این شیوه روش خاصی ایجاد کرد و حالات عاشقانه را با شیوایی و بلاغت بیان کرده و طریقه تازهای ابداع نمود که پیش از او کمتر سابقه داشت<ref>ر.ک: همان، ص115</ref>. | بررسی شعر انوری از زوایای مختلف از بخشهای مهم این مقدمه است که ده صفحه از آن را پوشش داده است؛ مثلاً [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] در غزلگویی بسیار استاد است، باآنکه تا زمان وی شعرا چندان به غزلسرایی توجهی نداشته و هنوز به آن عنوان مستقلی نداده و گاه در ابتدای قصاید خود تغزلی میسرودند که نسیب و تشبیب خوانده میشد. او در این شیوه روش خاصی ایجاد کرد و حالات عاشقانه را با شیوایی و بلاغت بیان کرده و طریقه تازهای ابداع نمود که پیش از او کمتر سابقه داشت<ref>ر.ک: همان، ص115</ref>. | ||
اگرچه کسانی چون قاضی نورالله | اگرچه کسانی چون [[شوشتری، نورالله بن شریفالدین|قاضی نورالله شوشتری]]، [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] را شیعه اثنیعشریه و پیرو مذهب جعفری دانستهاند، اما اشعاری که در تعریف خلفا گفته صریح است که وی شیعه مذهب نیست و از پیروان اهل سنت و جماعت است. منتهی به امیر مؤمنان و خاندان مصطفی(ص) بیش از دیگران معتقد بوده و شاید [[امام على(ع)|علی(ع)]] را بر دیگران تفضیل مینهاده است... بنابراین ظاهر آن است که پیرو امام شافعی بوده است<ref>ر.ک: همان، ص117-116</ref>. | ||
در مقدمه همچنین به هفت چاپ از دیوان انوری اشاره شده که از آن جمله نسخه استاد سعید نفیسی است که با هشت نسخه مقابله و در 632 صفحه منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ص120</ref>. مصحح اثر، سبب تصحیح مجدد کتاب را مغشوش بودن چاپهای پیشین و پر بودن از اغلاط فاحش دانسته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | در مقدمه همچنین به هفت چاپ از دیوان انوری اشاره شده که از آن جمله نسخه استاد سعید نفیسی است که با هشت نسخه مقابله و در 632 صفحه منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ص120</ref>. مصحح اثر، سبب تصحیح مجدد کتاب را مغشوش بودن چاپهای پیشین و پر بودن از اغلاط فاحش دانسته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== |
ویرایش