رسالة استحسان الخوض في علم الكلام: تفاوت میان نسخه‌ها

نویسنده این رساله، مؤسس مذهب کلامی اشاعره است که از مهم‌ترین مذاهب کلامی اهل سنت، بشمار می‌رود. او نخست بر مذهب معتزله بود، ولى از آن روى گرداند و در حدود سال 300ق، اصول مذهب خویش را بنیان نهاد و نظریه‏هاى کلامى خویش را در آثارى همچون‏ رساله حاضر، مطرح ساخت. او قصد داشت تا میان روش اصحاب عقل (معتزله) و اصحاب نص (اهل حدیث) راه میانه‏اى برگزیند تا از این رهگذر عقاید دینى را از لغزش‏هاى کلامى مصون بدارد، اما در این راه موفقیت زیادی نیافت. مى‏توان گفت روش کلامى اشعرى که در رساله حاضر بخش‌هایی از آن نمودار است، از هر دو مذهب آموزه‌هایی دارد؛ ازآن‌رو که روش اشعرى به‌کارگیرى عقل و استدلال و منطق را در اصول دین روا مى‏داند، با روش معتزلى همراه است و ازآن‌رو که ظاهر را بر باطن مقدم مى‏دارد و از قرآن و سنت بهره مى‏برد، با روش اهل حدیث موافق است. البته قرابت کلام اشعرى با اهل حدیث بیشتر است<ref>ر.ک: سعادتی، قادر</ref>.