۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =39263 | ||
| کد پدیدآور =46104 | | کد پدیدآور =46104 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
به دلیل سابقه ولایی کوفه برای اهلبیت وحی و تنزیل(ع) و یاری ظالمان برای از بین بردن میراث اصیل آن، پردههای فراموشی و پوشش بیتوجهی بر تاریخ کوفه انداخته شد. خدمات این شهر که مانند خورشید میدرخشد اعم از حافظان قرآن کریم و سنت نبوی شریفه آن و همیاری کوفه در تکمیل فرهنگ عربی اسلامی با ارائه هزاران نفر از اعلام محدثین و لغویان و علما و فلاسفه و فقها و ادبا و شعرا و مهندسین و اطباء و نوابغ در تمامی فنون و آداب و علوم و... در آن، علاوه بر اینکه این شهر پایتخت اسلام در زمان [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] بوده است، ما را بر آن داشت که مجموعهای از مطالب چاپ شده ارزشمند را که درباره این جایگاه اسلامی مهم نوشته شده، در این اثر گرد آوریم. | به دلیل سابقه ولایی کوفه برای اهلبیت وحی و تنزیل(ع) و یاری ظالمان برای از بین بردن میراث اصیل آن، پردههای فراموشی و پوشش بیتوجهی بر تاریخ کوفه انداخته شد. خدمات این شهر که مانند خورشید میدرخشد اعم از حافظان قرآن کریم و سنت نبوی شریفه آن و همیاری کوفه در تکمیل فرهنگ عربی اسلامی با ارائه هزاران نفر از اعلام محدثین و لغویان و علما و فلاسفه و فقها و ادبا و شعرا و مهندسین و اطباء و نوابغ در تمامی فنون و آداب و علوم و... در آن، علاوه بر اینکه این شهر پایتخت اسلام در زمان [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] بوده است، ما را بر آن داشت که مجموعهای از مطالب چاپ شده ارزشمند را که درباره این جایگاه اسلامی مهم نوشته شده، در این اثر گرد آوریم. | ||
خوشبختانه این کتاب برای اولین بار از این انتشارات منتشر شده و نویسنده آن علامه مسند کوفه علوی حسنی از بزرگان همین شهر بوده و محقق آنکه بسیاری از مباحث متعلق به مسجد کوفه را به آن افزوده نیز یکی دیگر از شخصیتهای کوفی در عصر حاضر و رئیس آکادمی کوفه در هلند میباشد.<ref>ر.ک: مقدمه سید موسی سید تقی خلخالی، ص3</ref> | خوشبختانه این کتاب برای اولین بار از این انتشارات منتشر شده و نویسنده آن علامه مسند کوفه علوی حسنی از بزرگان همین شهر بوده و محقق آنکه بسیاری از مباحث متعلق به مسجد کوفه را به آن افزوده نیز یکی دیگر از شخصیتهای کوفی در عصر حاضر و رئیس آکادمی کوفه در هلند میباشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39263/1/3 ر.ک: مقدمه سید موسی سید تقی خلخالی، ص3]</ref> | ||
بههرحال به علت اهمیت مسجد کوفه در تاریخ امتهای اسلامی و عربی، بسیاری از مؤلفان پیشین در نگارش کتابی دراینارتباط همت گماشتهاند و کتابهای مستقلی در این زمینه تألیف کردهاند که یکی از آنها فضل الکوفه و فضل اهلها اثر محمد بن علی بن حسن بن عبدالرحمن علوی حسنی کوفی است. محقق در مقدمه از 32 کتاب که دراینارتباط نوشته شده، نام میبرد.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-7</ref> | بههرحال به علت اهمیت مسجد کوفه در تاریخ امتهای اسلامی و عربی، بسیاری از مؤلفان پیشین در نگارش کتابی دراینارتباط همت گماشتهاند و کتابهای مستقلی در این زمینه تألیف کردهاند که یکی از آنها فضل الکوفه و فضل اهلها اثر محمد بن علی بن حسن بن عبدالرحمن علوی حسنی کوفی است. محقق در مقدمه از 32 کتاب که دراینارتباط نوشته شده، نام میبرد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39263/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5-7]</ref> | ||
مشایخ مؤلف در روایت این کتاب عبارتند از: ابوحسین علی بن حسن بن یحیی علوی با دو حدیث، احمد بن محمد بن ابی الاشتر عطار با یک حدیث، محمد بن عبدالله جعفی با بیستوهشت حدیث، محمد بن حسین بن جعفر تمیلی با سه حدیث، عبدالله بن جعفر بن محمد حفری با یک حدیث، حسین بن احمد بن ابوداود جعفری قطان با بیستوهشت حدیث، علی بن محمد بن فضل مؤدب دهقان با هشت حدیث، ابوطالب محمد بن عباس حذاء مقری با چهلوشش حدیث، ابوحسن محمد بن علی بن عامر کندی بن بندار با یک حدیث، محمد و زید فرزندان ابوهاشم جعفر بن محمد علوی با سه حدیث، ضحاک بن عبدالله بن ابوقتیبه غنوی و محمد بن حسین قرشی و ابوخازم محمد بن علی بن حسن وشاء هرکدام با یک حدیث، محمد بن حسین بن نخاس با هفت حدیث، و محمد بن زید بن احمد تمیمی با چهار، علی بن یعقوب بن سری یک، محمد بن حسین بن غزال پنج، حسین بن محمد بن حسن بجلی مقری یک، علی بن محمد بن اسحاق مقری یک، حسین بن احمد مقری سه، ابوطیب محمد بن حجاج یک، زید بن جعفر بن حاجب دو، عبدالله بن مجالد بن بشر محاربی پنج، جعفر بن احمد بن لیث بجلی قصار یک، عبدالسلام بن احمد بن جبه خزاز یک، حسن بن حسین بن حبیش مقری سه، محمد بن حسین سلمی دو، ابوخازم احمد بن عبدالله جوالیقی دو، علی و یحیی فرزندان حسین بن یحیای علوی یک، ابوعبدالله احمد بن علی عطار مقری دو، محمد بن علی بن حکم همدانی یک، ابوالحسن محمد بن جعفر تمیمی دو، محمد بن حسین بن عبدالصمد جعفی یک و علی بن محمد بنان با یک حدیث هستند.<ref>ر.ک: همان، ص20-21</ref> | مشایخ مؤلف در روایت این کتاب عبارتند از: ابوحسین علی بن حسن بن یحیی علوی با دو حدیث، احمد بن محمد بن ابی الاشتر عطار با یک حدیث، محمد بن عبدالله جعفی با بیستوهشت حدیث، محمد بن حسین بن جعفر تمیلی با سه حدیث، عبدالله بن جعفر بن محمد حفری با یک حدیث، حسین بن احمد بن ابوداود جعفری قطان با بیستوهشت حدیث، علی بن محمد بن فضل مؤدب دهقان با هشت حدیث، ابوطالب محمد بن عباس حذاء مقری با چهلوشش حدیث، ابوحسن محمد بن علی بن عامر کندی بن بندار با یک حدیث، محمد و زید فرزندان ابوهاشم جعفر بن محمد علوی با سه حدیث، ضحاک بن عبدالله بن ابوقتیبه غنوی و محمد بن حسین قرشی و ابوخازم محمد بن علی بن حسن وشاء هرکدام با یک حدیث، محمد بن حسین بن نخاس با هفت حدیث، و محمد بن زید بن احمد تمیمی با چهار، علی بن یعقوب بن سری یک، محمد بن حسین بن غزال پنج، حسین بن محمد بن حسن بجلی مقری یک، علی بن محمد بن اسحاق مقری یک، حسین بن احمد مقری سه، ابوطیب محمد بن حجاج یک، زید بن جعفر بن حاجب دو، عبدالله بن مجالد بن بشر محاربی پنج، جعفر بن احمد بن لیث بجلی قصار یک، عبدالسلام بن احمد بن جبه خزاز یک، حسن بن حسین بن حبیش مقری سه، محمد بن حسین سلمی دو، ابوخازم احمد بن عبدالله جوالیقی دو، علی و یحیی فرزندان حسین بن یحیای علوی یک، ابوعبدالله احمد بن علی عطار مقری دو، محمد بن علی بن حکم همدانی یک، ابوالحسن محمد بن جعفر تمیمی دو، محمد بن حسین بن عبدالصمد جعفی یک و علی بن محمد بنان با یک حدیث هستند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39263/1/20 ر.ک: همان، ص20-21]</ref> | ||
در بخشی از کتاب که با عنوان «مخازن قدیمی کتابهای اسلامی در کوفه» به قلم محمد سعید طریحی و ترجمه سید حسین اسلامی در ملحقات آن ذکر شده میخوانیم: «کوفه»، مرکز و پایتخت عرب، در دوره شکوفایی فکری خود، در زمینه فرهنگی، کتابخانههای فراوانی را در خود داشت. این گنجینهها سهم بسزایی در تحولات جنبش فکری داشت. این جنبش و نهضت علمی از پشتوانه دانشمندان آن سامان -که بیشترین تأثیر را در تاریخ عربی و اسلامی داشتند- بهرهمند بود. | در بخشی از کتاب که با عنوان «مخازن قدیمی کتابهای اسلامی در کوفه» به قلم محمد سعید طریحی و ترجمه سید حسین اسلامی در ملحقات آن ذکر شده میخوانیم: «کوفه»، مرکز و پایتخت عرب، در دوره شکوفایی فکری خود، در زمینه فرهنگی، کتابخانههای فراوانی را در خود داشت. این گنجینهها سهم بسزایی در تحولات جنبش فکری داشت. این جنبش و نهضت علمی از پشتوانه دانشمندان آن سامان -که بیشترین تأثیر را در تاریخ عربی و اسلامی داشتند- بهرهمند بود. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
درباره پوست (محصول) کوفه در بسیاری منابع، سخن به میان آمده است. «به ابن راحه گفته شد کتابهای ابوالشمقمق را بیرون بیاور و آن را با پوست کوفی در میان دو جلد قرار داشت که خطی بس نیکو داشت. | درباره پوست (محصول) کوفه در بسیاری منابع، سخن به میان آمده است. «به ابن راحه گفته شد کتابهای ابوالشمقمق را بیرون بیاور و آن را با پوست کوفی در میان دو جلد قرار داشت که خطی بس نیکو داشت. | ||
در کتابهای تاریخ، سِیَر و تراجم با نامهای زیادی مواجه میشویم که در کوفه به کار وراقی شهرت یافته و به این شغل منسوبند. از آن جمله «اشعریون وراق» اند که ابن حجر در ضمن شرححال محمد بن قیس اشعری، بدانها اشارت دارد.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص190-191</ref> | در کتابهای تاریخ، سِیَر و تراجم با نامهای زیادی مواجه میشویم که در کوفه به کار وراقی شهرت یافته و به این شغل منسوبند. از آن جمله «اشعریون وراق» اند که ابن حجر در ضمن شرححال محمد بن قیس اشعری، بدانها اشارت دارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39263/1/190 ر.ک: متن کتاب، ص190-191]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
در صفحه چهار کتاب تصویر باب الثعبان مسجد کوفه ارائه شده است. در صفحه 16 کتاب، رونوشت صفحات اول و آخر نسخه خطی «تعازی» شریف علوی، ذکر شده است که ممهور به مهر کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی میباشد. در صفحات 22 تا 24 کتاب، رونوشت صفحات ابتدایی و نمونههایی از دیگر صفحات نسخه خطی این کتاب ارائه شده است. در صفحه 26 نیز رونوشت صفحه 282 کتاب از روی نسخه «ب» آمده است. در صفحات 250 تا 252 هم تصویر مکانهایی مانند مناره مسجد سهله، منزل [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] در کوفه، تصویر مقبره مسلم بن عقیل در قرن نوزدهم میلادی و... ارائه شده است. در صفحات دیگر نیز تصاویر و نقشههایی را شاهدیم مانند صفحات 221 و 239. | در صفحه چهار کتاب تصویر باب الثعبان مسجد کوفه ارائه شده است. در صفحه 16 کتاب، رونوشت صفحات اول و آخر نسخه خطی «تعازی» شریف علوی، ذکر شده است که ممهور به مهر کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی میباشد. در صفحات 22 تا 24 کتاب، رونوشت صفحات ابتدایی و نمونههایی از دیگر صفحات نسخه خطی این کتاب ارائه شده است. در صفحه 26 نیز رونوشت صفحه 282 کتاب از روی نسخه «ب» آمده است. در صفحات 250 تا 252 هم تصویر مکانهایی مانند مناره مسجد سهله، منزل [[امام على(ع)|حضرت امیر(ع)]] در کوفه، تصویر مقبره مسلم بن عقیل در قرن نوزدهم میلادی و... ارائه شده است. در صفحات دیگر نیز تصاویر و نقشههایی را شاهدیم مانند صفحات 221 و 239. | ||
در تحقیق این کتاب، بر تنها نسخه خطی موجود آن در دارالکتب ظاهریه دمشق، اعتماد شده است. این کتاب ضمن مجموعه شماره 9 از صفحات 282 تا 308 را در بر گرفته است و این اثر یازدهمین کتاب از این مجموعه است که تاریخ نسخ آن نوشته نشده ولی تاریخ آخرین سماع آن 474 هجری ذکر شده است و بااینحال باید گفت این نسخه خطی به زمان مؤلف بازمیگردد. از سماع مذکور در کتاب اینچنین برمیآید که این اثر دارای اجزای دیگری نیز بوده ولی محقق تنها بر جزء اول آن دست یافته و آن را در اختیار خوانندگان قرار داده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص213</ref> | در تحقیق این کتاب، بر تنها نسخه خطی موجود آن در دارالکتب ظاهریه دمشق، اعتماد شده است. این کتاب ضمن مجموعه شماره 9 از صفحات 282 تا 308 را در بر گرفته است و این اثر یازدهمین کتاب از این مجموعه است که تاریخ نسخ آن نوشته نشده ولی تاریخ آخرین سماع آن 474 هجری ذکر شده است و بااینحال باید گفت این نسخه خطی به زمان مؤلف بازمیگردد. از سماع مذکور در کتاب اینچنین برمیآید که این اثر دارای اجزای دیگری نیز بوده ولی محقق تنها بر جزء اول آن دست یافته و آن را در اختیار خوانندگان قرار داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39263/1/213 ر.ک: مقدمه محقق، ص213]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||