۶۱٬۱۸۹
ویرایش
تحفة الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار علیهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
تحفة الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار علیهم‌السلام (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۳۴
، ۳۰ ژوئن ۲۰۱۹جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''تحفة الابرار فی مناقب الأئمة الأطهار'''، تألیف [[طبرسی، حسن بن علی|عمادالدین حسن بن علی طبری]] (زنده در 701ق)، اثری فارسی در مقام اثبات امامت و ولایت اهل‌بیت(ع) است. طبری | '''تحفة الابرار فی مناقب الأئمة الأطهار'''، تألیف [[طبرسی، حسن بن علی|عمادالدین حسن بن علی طبری]] (زنده در 701ق)، اثری فارسی در مقام اثبات امامت و ولایت اهل‌بیت(ع) است. طبری بدون هرگونه تعصب بی‌جا، با استناد به آیات زیادی از قرآن کریم و احادیث منقول از کتاب‌های اهل سـنت و بـا اسـتدلالاتی متین به دفاع از حریم اهل‌بـیت(ع) پرداخته و بـه شبهات مخالفین شیعه پاسخ گفته است.<ref>ر.ک: شمس، فرزانه، ص54</ref> | ||
این اثر به | این اثر به قولی در سال 698ق، برای عزالدین محمّد بن محمّد رازی فریومدی وزیر تـألیف شـده و در سال 700ق در دست تـألیف بـوده اسـت.<ref>ر.ک: مایل هروی، نجیب، ص114</ref> | ||
کتاب با تصحیح و تحقیق سید مهدی جهرمی به زیور طبع آراسته شده است. | کتاب با تصحیح و تحقیق سید مهدی جهرمی به زیور طبع آراسته شده است. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
کتاب مزبور که به نام‌های «تحفة الأبرار و هدية الأخبار» و «تحفة الأبرار في | کتاب مزبور که به نام‌های «تحفة الأبرار و هدية الأخبار» و «تحفة الأبرار في أصول‌الدين» نـیز خـوانده شده است، پس از تألیف مورد توجّه قرار گرفته و نسخه‌های زیادی از آن در کتابخانه‌های داخل و خارج از ایـران مـوجود اسـت و نیز بر اثر اهمیت آن کتاب، شیخ علم بن سیف بن منصور نجفی حلی آن را تـعریب کـرده است.<ref>ر.ک: مایل هروی، نجیب، ص114</ref> | ||
در تمامی فهارسی که ذکری از تحفة الأبرار به چشم می‌خورد، آن را به‌عنوان کتابی‌در اصول دین معرفی کرده‌اند؛ حال اینکه این کتاب تنها در مقام اثبات ولایت و امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] و حقانیت تشیع می‌باشد. اگرچه پاره‌ای مباحث، نظیر غرض از ایجاد انسان، بیان رسول و نبی و محدث، بلاد اسلام و بلاد کفر و... در آن طرح گردیده، اما اینها همگی در راستای وصول به همان مقصد و وضوح همان مطلب می‌باشند.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص21</ref> | در تمامی فهارسی که ذکری از تحفة الأبرار به چشم می‌خورد، آن را به‌عنوان کتابی‌در اصول دین معرفی کرده‌اند؛ حال اینکه این کتاب تنها در مقام اثبات ولایت و امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] و حقانیت تشیع می‌باشد. اگرچه پاره‌ای مباحث، نظیر غرض از ایجاد انسان، بیان رسول و نبی و محدث، بلاد اسلام و بلاد کفر و... در آن طرح گردیده، اما اینها همگی در راستای وصول به همان مقصد و وضوح همان مطلب می‌باشند.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص21</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
وی سپس طی ابواب ده‌گانه کتاب، به تبیین ضرورت امامت و چگونگی انتخاب امام و بطلان دیدگاه اهل سنت و نقد پاره‌ای از روایات جعلی آنها و... می‌پردازد. آنچه در این کتاب به‌نحو بارزی جلب نظر می‌کند، روشن‌بینی و دوری مؤلف آن از تعصبات خام و منفی می‌باشد. چنان‌که به‌دور از چنان تعصباتی و بدون توهین و بی‌احترامی به هیچ‌یک از فرق و مذاهب، تنها با استدلال متین و به کمک شواهد برگرفته از کتب مخالفین به راه وصول به مقصد متعالی خویش که دفاع از حریم امامت اهل‌بیت(ع) می‌باشد، قدم نهاده؛ هرچند تحول و تطور مباحث کلامی که خصیصه ذاتی این علم است و از پرده ابهام بیرون افتادن پاره‌ای نکات تاریخی و حتی علمی، امروزه برخی استدلالات مؤلف را در نظر ما ابتدایی و یا حتی سست و بی‌اساس می‌نمایاند، اما نباید از نظر دور داریم که این کتاب در قرن هفتم هجری و مناسب با آگاهی‌های آن زمان تألیف گردیده و با توجه به فضای علمی آن عصر منصفانه آن است که بگوییم به‌خوبی از عهده این مهم برآمده است.<ref>همان، ص22</ref> | وی سپس طی ابواب ده‌گانه کتاب، به تبیین ضرورت امامت و چگونگی انتخاب امام و بطلان دیدگاه اهل سنت و نقد پاره‌ای از روایات جعلی آنها و... می‌پردازد. آنچه در این کتاب به‌نحو بارزی جلب نظر می‌کند، روشن‌بینی و دوری مؤلف آن از تعصبات خام و منفی می‌باشد. چنان‌که به‌دور از چنان تعصباتی و بدون توهین و بی‌احترامی به هیچ‌یک از فرق و مذاهب، تنها با استدلال متین و به کمک شواهد برگرفته از کتب مخالفین به راه وصول به مقصد متعالی خویش که دفاع از حریم امامت اهل‌بیت(ع) می‌باشد، قدم نهاده؛ هرچند تحول و تطور مباحث کلامی که خصیصه ذاتی این علم است و از پرده ابهام بیرون افتادن پاره‌ای نکات تاریخی و حتی علمی، امروزه برخی استدلالات مؤلف را در نظر ما ابتدایی و یا حتی سست و بی‌اساس می‌نمایاند، اما نباید از نظر دور داریم که این کتاب در قرن هفتم هجری و مناسب با آگاهی‌های آن زمان تألیف گردیده و با توجه به فضای علمی آن عصر منصفانه آن است که بگوییم به‌خوبی از عهده این مهم برآمده است.<ref>همان، ص22</ref> | ||
مؤلف با بهره‌گیری از ادله عقلی و قرآنی و نیز مدد جستن از روایات منقول از کتب اهل سنت، در پاره‌ای موارد به ابداعات و ابتکاراتی نیز دست زده است. او خود می‌گوید: «این اشیا گفته شود به‌تفصیل و هم ممزوج بعضی به بعضی به ترتیب و ترکیب و ضبطی غریب که علما | مؤلف با بهره‌گیری از ادله عقلی و قرآنی و نیز مدد جستن از روایات منقول از کتب اهل سنت، در پاره‌ای موارد به ابداعات و ابتکاراتی نیز دست زده است. او خود می‌گوید: «این اشیا گفته شود به‌تفصیل و هم ممزوج بعضی به بعضی به ترتیب و ترکیب و ضبطی غریب که علما بدین ترتیب و تقریر و تحریر نرسانیده باشند و بر این نوع وضعی ننهاده، اگرچه طریق معروف است که آن عقل است و قرآن و اخبار و اجماع، اما وجه استدلال و استنباط غریب افتاده و خاص لدنی مرا آمد بی‌اقتدا به کسی و ذلك من فضل‌الله» و در موارد دیگری به لطافت و حسن بیش ار حد مطالب خویش اشاره می‌کند.<ref>همان</ref> | ||
از جمله ایرادات مهم وارد بر این نسخه از تحفة الأبرار که با | از جمله ایرادات مهم وارد بر این نسخه از تحفة الأبرار که با نگاهی بـه آیـات کتاب متوجه می‌شویم، اغلاط و اشتباهاتی است که در هنگام تصحیح یا حروفچینی، بـدان‌ها راه یـافته است. فرزانه شمس در مقاله‌ای مواردی را ذکر کرده که از آن جمله است: | ||
#افتادگی کلمه، مانند: }}متن قرآن| إن | #افتادگی کلمه، مانند: }}متن قرآن| إن السمع و البصر و الفؤاد كل اولئك كان عنه مسئولا| سوره= اسـراء| آیه= 36}}، که در ص46 تحفة الأبرار، کلمه «عنه»، ساقط شده است. | ||
#اضافه شدن کلمه یا کلماتی، مانند: {{متن قرآن| أولوا الأرحام بـعضهم أولی بـبعض فـي كتاب الله | سوره= انفال|آیه= 75}}که در ص83، بعد از «الله»، عبارت | #اضافه شدن کلمه یا کلماتی، مانند: {{متن قرآن| أولوا الأرحام بـعضهم أولی بـبعض فـي كتاب الله | سوره= انفال|آیه= 75}}که در ص83، بعد از «الله»، عبارت «من المؤمنين و المهاجرين» افزوده شده است. | ||
#اغلاطی کـه احـیاناً در برخی کلمات دیده می‌شود، مانند: {{متن قرآن| يصطفی من الملائكه رسلا| سوره= حج|آیه= 75}}، که در | #اغلاطی کـه احـیاناً در برخی کلمات دیده می‌شود، مانند: {{متن قرآن| يصطفی من الملائكه رسلا| سوره= حج|آیه= 75}}، که در ص60 کتاب، به‌صورت «اصطفی» درج شده است. | ||
#برخی اغلاط | #برخی اغلاط در رابطه با ذکر آدرس آیات در پاورقی‌ها وجود دارد، مانند: ص42، پاورقی 1، که شماره 18 غلط است.<ref>شمس، فرزانه، ص55-54</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||