پرش به محتوا

امامت در پرتو کتاب و سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '‌ ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '‌ ' به ' ')
خط ۴۵: خط ۴۵:
نویسنده در پیشگفتار، محبت به اهل‌بیت(ع) را مورد اتفاق تمامی مذاهب و لازمه ایمان دانسته می‌نویسد: من کتب بسیارى از علما را خوانده‌ام و با بسیارى از دانشمندان فاضل با در نظر گرفتن اختلاف مذاهبشان دیدار داشته‌ام.آن‌ها جز در موارد اندک با ما اختلافى ندارند و بسیارى اوقات در محبتشان نسبت به اهل‌بیت(ع) اتفاق‌نظر داشتند و این محبت را جزء امور حتمى مى‌دانستند و آن را بخشى جدانشدنى از ایمان به شمار مى‌آوردند. در میان ما سخنان محبت‌آمیز و گرمى دراین‌باره جریان یافته است تا آنجا که یکى از ایشان بر محبت عمیق خود نسبت به اهل‌بیت(ع) و ایمان راسخ به لزوم بزرگداشت ایشان تأکید مى‌کرد و اظهار مى‌داشت که براى نزدیکى به خدا و در طلب خشنودى پروردگار به زیارت مرقد شریف اهل‌بیت(ع) رفته است.<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص14</ref>
نویسنده در پیشگفتار، محبت به اهل‌بیت(ع) را مورد اتفاق تمامی مذاهب و لازمه ایمان دانسته می‌نویسد: من کتب بسیارى از علما را خوانده‌ام و با بسیارى از دانشمندان فاضل با در نظر گرفتن اختلاف مذاهبشان دیدار داشته‌ام.آن‌ها جز در موارد اندک با ما اختلافى ندارند و بسیارى اوقات در محبتشان نسبت به اهل‌بیت(ع) اتفاق‌نظر داشتند و این محبت را جزء امور حتمى مى‌دانستند و آن را بخشى جدانشدنى از ایمان به شمار مى‌آوردند. در میان ما سخنان محبت‌آمیز و گرمى دراین‌باره جریان یافته است تا آنجا که یکى از ایشان بر محبت عمیق خود نسبت به اهل‌بیت(ع) و ایمان راسخ به لزوم بزرگداشت ایشان تأکید مى‌کرد و اظهار مى‌داشت که براى نزدیکى به خدا و در طلب خشنودى پروردگار به زیارت مرقد شریف اهل‌بیت(ع) رفته است.<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص14</ref>


وی در طرح بحث کتاب، قطعیت صدور از معصوم و قطعیت دلالت را دو عنصری دانسته که اگر در بحث یک پژوهشگر یافت شود اطمینان کافى در تحقق حجت او حاصل خواهد شد. سپس ادامه می‌دهد شاید نخستین امرى که خواننده هنگام خواندن یا شنیدن با آن روبروست همان ادعاى وضوح در دلالت و قطعیت صدور با در نظر گرفتن اختلافات امت باشد. در اینجا پرسش زیر پیش مى‌آید: ازآنجاکه سید الحکما و امام البلغا پیامبر اکرم(ص) مى‌خواست امر خلافت و کسى را که خلافت به او بازمى‌گردد بیان دارد، پس چرا در این مسئله به‌صراحت کلامى نگفت و به‌گونه‌اى سخن گفت که ظاهراً مدلولى بعید داشت یا دست‌کم مى‌شد آن را تأویل یا با الفاظ‍‌ آن بازى کرد؟ پاسخ به این سؤال همان است که کتاب حاضر آن را برعهده گرفته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص16-15</ref>
وی در طرح بحث کتاب، قطعیت صدور از معصوم و قطعیت دلالت را دو عنصری دانسته که اگر در بحث یک پژوهشگر یافت شود اطمینان کافى در تحقق حجت او حاصل خواهد شد. سپس ادامه می‌دهد شاید نخستین امرى که خواننده هنگام خواندن یا شنیدن با آن روبروست همان ادعاى وضوح در دلالت و قطعیت صدور با در نظر گرفتن اختلافات امت باشد. در اینجا پرسش زیر پیش مى‌آید: ازآنجاکه سید الحکما و امام البلغا پیامبر اکرم(ص) مى‌خواست امر خلافت و کسى را که خلافت به او بازمى‌گردد بیان دارد، پس چرا در این مسئله به‌صراحت کلامى نگفت و به‌گونه‌اى سخن گفت که ظاهراً مدلولى بعید داشت یا دست‌کم مى‌شد آن را تأویل یا با الفاظ‍ آن بازى کرد؟ پاسخ به این سؤال همان است که کتاب حاضر آن را برعهده گرفته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص16-15</ref>


در اولین بخش کتاب درواقع مباحث مقدماتی در پنج فصل مطرح شده است. کلیاتی چون موضع پیامبر(ص) نسبت به خلافت، گزینش امام و عوامل جعل و برانگیختن شبهات.
در اولین بخش کتاب درواقع مباحث مقدماتی در پنج فصل مطرح شده است. کلیاتی چون موضع پیامبر(ص) نسبت به خلافت، گزینش امام و عوامل جعل و برانگیختن شبهات.
خط ۵۱: خط ۵۱:
در دومین فصل این بخش چنین می‌خوانیم که امام باید از سوى خدا و زبان پیامبر اکرم(ص) نصى داشته باشد، زیرا تعیین او ضرورتى است که طبیعت جایگاه والاى او که تنها خدا مى‌تواند آن را بشناسد اقتضا مى‌کند. چشم‌پوشى از چنین نصى به معناى تسلیم در برابر تباهى است زیرا هم‌چشمى و رقابت در میان بنى‌بشر از امورى است که به هرج‌ومرج و پیروى از شهوات و سپس نابودى شریعت مى‌انجامد و امت و شریعت نمى‌توانند تسلیم تباهى و از میان بردن هدفى شوند که پیامبران براى آن ایثار کرده‌اند و خداوند تبارک‌وتعالی بندگانش را به‌سوی آن فراخوانده است.<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>
در دومین فصل این بخش چنین می‌خوانیم که امام باید از سوى خدا و زبان پیامبر اکرم(ص) نصى داشته باشد، زیرا تعیین او ضرورتى است که طبیعت جایگاه والاى او که تنها خدا مى‌تواند آن را بشناسد اقتضا مى‌کند. چشم‌پوشى از چنین نصى به معناى تسلیم در برابر تباهى است زیرا هم‌چشمى و رقابت در میان بنى‌بشر از امورى است که به هرج‌ومرج و پیروى از شهوات و سپس نابودى شریعت مى‌انجامد و امت و شریعت نمى‌توانند تسلیم تباهى و از میان بردن هدفى شوند که پیامبران براى آن ایثار کرده‌اند و خداوند تبارک‌وتعالی بندگانش را به‌سوی آن فراخوانده است.<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>


در ادامه پرسش اصلی کتاب و پاسخ آن مطرح شده است: این‌که امام منصوص علیه کیست؟ از امور قطعى میان شیعیان آن است که پیامبر با نص صریح و آشکار امیر مؤمنان على(ع) را امام دانسته است. سپس شبهه‌ طرح بحث ذکر شده است: چگونه نص بر بسیارى از مسلمانان پنهان مانده‌؟ و اگر در این زمینه نصى رسیده چرا مسلمانان در دوران نخستین اسلام با یکدیگر اختلاف کردند؟ نویسنده معتقد است که این شبهه درصورتی‌که با احادیث همراهى کنیم و قلبى باز و سینه‌اى فراخ داشته خواهان یقین در دین و بینش در امور خود باشیم به‌سرعت از میان خواهد رفت. عوامل پنهان کردن این موضوع عبارتند از:  
در ادامه پرسش اصلی کتاب و پاسخ آن مطرح شده است: این‌که امام منصوص علیه کیست؟ از امور قطعى میان شیعیان آن است که پیامبر با نص صریح و آشکار امیر مؤمنان على(ع) را امام دانسته است. سپس شبهه طرح بحث ذکر شده است: چگونه نص بر بسیارى از مسلمانان پنهان مانده‌؟ و اگر در این زمینه نصى رسیده چرا مسلمانان در دوران نخستین اسلام با یکدیگر اختلاف کردند؟ نویسنده معتقد است که این شبهه درصورتی‌که با احادیث همراهى کنیم و قلبى باز و سینه‌اى فراخ داشته خواهان یقین در دین و بینش در امور خود باشیم به‌سرعت از میان خواهد رفت. عوامل پنهان کردن این موضوع عبارتند از:  
#پیامبر از منافقان به تلخى شکایت مى‌کرد، زیرا در حیات خود مى‌دانست که علیه او و دینش دسیسه مى‌چینند و در آینده پس از وفات او چه چیز در انتظار مسلمانان است.
#پیامبر از منافقان به تلخى شکایت مى‌کرد، زیرا در حیات خود مى‌دانست که علیه او و دینش دسیسه مى‌چینند و در آینده پس از وفات او چه چیز در انتظار مسلمانان است.
#حسادت قریش نسبت به حضرت على(ع) و کینه کینه‌توزان به ایشان به سبب مزایاى منحصربه‌فردی که حضرتش از آن برخوردار بودند و نیز به سبب سوابق و فضایلى که هیچ‌کس در آن رقیبى براى ایشان به شمار نمى‌آمد.
#حسادت قریش نسبت به حضرت على(ع) و کینه کینه‌توزان به ایشان به سبب مزایاى منحصربه‌فردی که حضرتش از آن برخوردار بودند و نیز به سبب سوابق و فضایلى که هیچ‌کس در آن رقیبى براى ایشان به شمار نمى‌آمد.
خط ۶۱: خط ۶۱:
در دومین بخش کتاب نصوص نبوی بر امامت ذکر شده است. احادیث یوم‌الدار، سفینه، ثقلین و منزلت برخی از نصوصی است که نویسنده با استناد به منابع اهل سنت مطرح کرده است. در رابطه با حدیث ثقلین چنین می‌خوانیم: امامیه در تعیین اهل‌بیت پیامبر-یا همان ثقل اصغر و همسنگان قرآن مجید-از سوى آن حضرت به‌عنوان ائمه مسلمانان که دوستى ایشان واجب و پیروی‌شان امرى ضرورى است به این حدیث استدلال مى‌کنند. این حدیث در میان اهل سنت و تشیع تواتر دارد و تمامى گونه‌هاى مختلف این حدیث ثابت مى‌کند که پیامبر در میان امت کتابى را به یادگار گذاشته است که به‌هیچ‌روی، باطل بدان راهى ندارد و نیز امامانى را به یادگار نهاده که از کتاب خدا دورى نمى‌گزینند تا آن‌که بر سر حوض کوثر به یکدیگر برسند. این حدیث، به‌علاوه دلایل دیگرى که خارج از شمار است، دلیل امامت و عصمت ایشان مى‌باشد.<ref>ر.ک: همان، ص154</ref>
در دومین بخش کتاب نصوص نبوی بر امامت ذکر شده است. احادیث یوم‌الدار، سفینه، ثقلین و منزلت برخی از نصوصی است که نویسنده با استناد به منابع اهل سنت مطرح کرده است. در رابطه با حدیث ثقلین چنین می‌خوانیم: امامیه در تعیین اهل‌بیت پیامبر-یا همان ثقل اصغر و همسنگان قرآن مجید-از سوى آن حضرت به‌عنوان ائمه مسلمانان که دوستى ایشان واجب و پیروی‌شان امرى ضرورى است به این حدیث استدلال مى‌کنند. این حدیث در میان اهل سنت و تشیع تواتر دارد و تمامى گونه‌هاى مختلف این حدیث ثابت مى‌کند که پیامبر در میان امت کتابى را به یادگار گذاشته است که به‌هیچ‌روی، باطل بدان راهى ندارد و نیز امامانى را به یادگار نهاده که از کتاب خدا دورى نمى‌گزینند تا آن‌که بر سر حوض کوثر به یکدیگر برسند. این حدیث، به‌علاوه دلایل دیگرى که خارج از شمار است، دلیل امامت و عصمت ایشان مى‌باشد.<ref>ر.ک: همان، ص154</ref>


در سومین بخش کتاب نصوص قرآنی بر امامت بررسی شده است. آیات تطهیر، مباهله، ولایت، مودت و تبلیغ ازجمله این آیات هستند. نویسنده در بررسی آیه ولایت تأکید می‌کند که برجسته‌ترین مفسران و فقیه‌ترین آنان نسبت به معانى کلام عربى بر مطلب ذیل تأکید کرده‌اند و چنین توضیح داده‌اند که: مقصود از ولایت در این آیه ولایت عام یا ولایت مطلق ثابت براى خدا و رسول اوست، اگرچه برخى از این معنا منحرف شده‌اند و در توضیح این نکته پیچیده سخن گفته‌اند.امام فخر رازى می‌گوید که نزول آیه در حق‌ على(ع) است و این آیه ولایت عام یا مطلق را براى على(ع) ثابت مى‌کند یعنى همان ولایت خدایى که پروردگار به پیامبرش اعطا فرموده است.<ref>ر.ک: همان، ص349</ref>
در سومین بخش کتاب نصوص قرآنی بر امامت بررسی شده است. آیات تطهیر، مباهله، ولایت، مودت و تبلیغ ازجمله این آیات هستند. نویسنده در بررسی آیه ولایت تأکید می‌کند که برجسته‌ترین مفسران و فقیه‌ترین آنان نسبت به معانى کلام عربى بر مطلب ذیل تأکید کرده‌اند و چنین توضیح داده‌اند که: مقصود از ولایت در این آیه ولایت عام یا ولایت مطلق ثابت براى خدا و رسول اوست، اگرچه برخى از این معنا منحرف شده‌اند و در توضیح این نکته پیچیده سخن گفته‌اند.امام فخر رازى می‌گوید که نزول آیه در حق على(ع) است و این آیه ولایت عام یا مطلق را براى على(ع) ثابت مى‌کند یعنى همان ولایت خدایى که پروردگار به پیامبرش اعطا فرموده است.<ref>ر.ک: همان، ص349</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش