پرش به محتوا

النفس (اندلسی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '‌ ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '‌ ' به ' ')
خط ۳۲: خط ۳۲:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق و یازده فصل است. محقق اثر در مقدمه کتاب به معرفی نویسنده، اثر او، تأثیر او بر معاصرینش و مباحثی از این‌ دست پرداخته است.
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق و یازده فصل است. محقق اثر در مقدمه کتاب به معرفی نویسنده، اثر او، تأثیر او بر معاصرینش و مباحثی از این دست پرداخته است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۴۹: خط ۴۹:
علم نفس اشرف همه علوم است به‌جز علم به مبدأ اول است. علم به مبدأ اول نیز ممکن نیست مگر این‌که علم به نفس و عقل مقدم شود و الا به نحو ناقص معلوم خواهد شد<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.
علم نفس اشرف همه علوم است به‌جز علم به مبدأ اول است. علم به مبدأ اول نیز ممکن نیست مگر این‌که علم به نفس و عقل مقدم شود و الا به نحو ناقص معلوم خواهد شد<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.


«حس‌ مشترک»، در نظریه ابن‌ باجه‌ نقش‌ مهمى‌ دارد. وی‌ درباره آن‌ مى‌گوید: «اما این‌ حواس‌ (یعنى‌ حواس‌ پنج‌گانه‌) همه‌ نیروهایى‌ برای‌ یک‌ حس‌اند که‌ نخستین‌ است‌ و حس‌ مشترک‌ نامیده‌ مى‌شود،... و در این‌ نیرو آثار محسوسات‌، پس‌ از کنار رفتن‌ محسوس‌، بر جای‌ مى‌مانند... حواس‌ پنج‌گانه‌ دارای‌ محسوساتى‌ مشترکند، پس‌ آشکار است‌ که‌ نیروی‌ مشترکى‌ وجود دارد که‌ درباره دگرگونی‌های‌ حالات‌ محسوس‌ داوری‌ و حالات‌ بسیاری‌ از آن‌ را احساس‌ مى‌کند. مثلاً ادراک‌ مى‌کند که‌ هر جزئى‌ از سیب‌ دارای‌ طعمى‌، بویى‌، رنگى‌، گرمایى‌ یا سرمایى‌ است‌ و نیز حکم‌ مى‌کند که‌ هر یک‌ از این‌ها غیر از دیگری‌ است‌»<ref>ر.ک: خراسانی، شرف‌الدین، ص76؛ متن کتاب، ص130-129</ref>.
«حس مشترک»، در نظریه ابن باجه نقش مهمى دارد. وی درباره آن مى‌گوید: «اما این حواس (یعنى حواس پنج‌گانه‌) همه نیروهایى برای یک حس‌اند که نخستین است و حس مشترک نامیده مى‌شود،... و در این نیرو آثار محسوسات‌، پس از کنار رفتن محسوس‌، بر جای مى‌مانند... حواس پنج‌گانه دارای محسوساتى مشترکند، پس آشکار است که نیروی مشترکى وجود دارد که درباره دگرگونی‌های حالات محسوس داوری و حالات بسیاری از آن را احساس مى‌کند. مثلاً ادراک مى‌کند که هر جزئى از سیب دارای طعمى‌، بویى‌، رنگى‌، گرمایى یا سرمایى است و نیز حکم مى‌کند که هر یک از این‌ها غیر از دیگری است‌»<ref>ر.ک: خراسانی، شرف‌الدین، ص76؛ متن کتاب، ص130-129</ref>.


در فصل آخر کتاب «قوه تخیل» تبیین شده که به‌وسیله آن معانی محسوسات درک می‌شود. دیدگاه‌ها در رابطه با آن متفاوت است؛ برخی آن را حس و برخی ظن می‌دانند و برخی مرکب از یقین و حس می‌دانند<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>.
در فصل آخر کتاب «قوه تخیل» تبیین شده که به‌وسیله آن معانی محسوسات درک می‌شود. دیدگاه‌ها در رابطه با آن متفاوت است؛ برخی آن را حس و برخی ظن می‌دانند و برخی مرکب از یقین و حس می‌دانند<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>.


نظریه شناخت‌ ابن‌ باجه‌ سخت‌ ارسطویى‌ است‌. نزد وی‌ ادراک‌های‌ نفسانى‌ بر دو گونه‌اند: حس‌ و تخیل‌: آنچه‌ به‌ حس‌ در نیاید، ممکن‌ نیست‌ که‌ تخیل‌ شود، حس‌ طبیعتاً مقدم‌ بر تخیل‌ است‌. حس‌ نخستین‌ ادراک‌ همبسته با جسم‌ است‌، پس‌ ناگزیر تخیلى‌ بدون‌ حس‌ یافت‌ نمى‌شود<ref>ر.ک: همان، ص76-77؛ همان، ص139</ref>.
نظریه شناخت ابن باجه سخت ارسطویى است‌. نزد وی ادراک‌های نفسانى بر دو گونه‌اند: حس و تخیل‌: آنچه به حس در نیاید، ممکن نیست که تخیل شود، حس طبیعتاً مقدم بر تخیل است‌. حس نخستین ادراک همبسته با جسم است‌، پس ناگزیر تخیلى بدون حس یافت نمى‌شود<ref>ر.ک: همان، ص76-77؛ همان، ص139</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش