قاعدة لا ضرر (حیدری): تفاوت میان نسخه‌ها

در شروع متن کتاب درباره بحث «ضرر و ضرار در قرآن کریم» می‌خوانیم؛ کلمه «ضرر» در یک جای قرآن کریم به کار رفته است و آن در قول خداوند متعال: «لَّا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَ الْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ ۚ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً ۚ وَ كُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى ۚ وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا» ﴿٩٥ نساء﴾ می‌باشد. چنانکه در کتاب‌های تفسیر و حدیث آمده، این آیه درباره کسانی که در جنگ تبوک از فرمان پیامبر خدا تخلف کردند نازل شده است. در واقع خداوند سبحان برای ضررکنندگان آنان یعنی عبدالله بن ام مکتوم، عذر آورده است. زید بن ثابت می‌گوید: من نزد پیامبر(ص) بودم که آیه «لَّا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ» بر ایشان نازل شد و اولی الضرر در آیه نبود. ام مکتوم گفت: چگونه؟ درحالی‌که من نابینا هستم. در اینجا وحی پیامبر را گرفت و سپس از ایشان این کلمات صادر شد «لَّا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ...» و من آیه را نوشتم.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7</ref> به‌هرحال آیه اهل ضرر مانند نابینایان و ... که راهی برای جهاد ندارند را از این مورد استثنا کرده است، زیرا به آنان ضرر وارد می‌شود. پس مراد از ضرر در آیه شریفه، نقصان از نابینایی یا مرض است؛ و اما ضرار، از فروع ظلم و تعدی بر نفوس و حقوق و اموال مردم است و بنابراین ضرار عقلا قبیح و شرعاً حرام خواهد بود.<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>