بحوث في أصول التفسير: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ک' به 'ابن‌ ک'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ک' به 'ابن‌ ک')
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[صباغ، محمد بن لطفي]] (نويسنده)
[[صباغ، محمد بن لطفی]] (نويسنده)


| زبان =عربی
| زبان =عربی
خط ۱۰: خط ۱۰:
| موضوع =تفسير - فن
| موضوع =تفسير - فن


سرگذشت نامه
سرگذشت‌نامه


مفسران  
مفسران  
خط ۲۳: خط ۲۳:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =20530
| کتابخوان همراه نور =20530
| کد پدیدآور =01978  
| کد پدیدآور =01978  
| پس از =
| پس از =
خط ۲۹: خط ۳۰:
}}  
}}  


'''بحوث في أصول التفسير'''، اثر [[صباغ، محمد بن لطفي|محمد بن لطفی صباغ]]، کتابی است در بررسی و معرفی اصول تفسیری میان برخی از بزرگان این علم.
'''بحوث في أصول التفسير'''، اثر [[صباغ، محمد بن لطفی|محمد بن لطفی صباغ]]، کتابی است در بررسی و معرفی اصول تفسیری میان برخی از بزرگان این علم.


نویسنده به دنبال آن است که مهم‌ترین موضوعات مربوط به اصول تفسیر قرآن را مطرح نماید و در خلال مباحث کتاب، قواعدی ذکر گردیده که شناخت و معرفت آنها، در تفسیر قرآن کریم، بسیار حایز اهمیت است<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>.
نویسنده به دنبال آن است که مهم‌ترین موضوعات مربوط به اصول تفسیر قرآن را مطرح نماید و در خلال مباحث کتاب، قواعدی ذکر گردیده که شناخت و معرفت آنها، در تفسیر قرآن کریم، بسیار حایز اهمیت است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/6 ر.ک: مقدمه، ص6]</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۰: خط ۴۱:
==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در مقدمه کتاب، به موضوع و اهمیت آن اشاره نموده و پیش از شروع مباحث، به بیان اصول تفسیر پرداخته و اشاره مختصری به تاریخچه و مهم‌ترین مصادر آن، نموده است که از جمله آنها عبارتند از:
نویسنده در مقدمه کتاب، به موضوع و اهمیت آن اشاره نموده و پیش از شروع مباحث، به بیان اصول تفسیر پرداخته و اشاره مختصری به تاریخچه و مهم‌ترین مصادر آن، نموده است که از جمله آنها عبارتند از:
# کتاب تفسیر بزرگانی، همچون [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]]، [[قرطبی، محمد بن احمد|قرطبی]]، [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحیان]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن‌کثیر]] و...
# کتاب تفسیر بزرگانی، همچون [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]]، [[قرطبی، محمد بن احمد|قرطبی]]، [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحیان]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن‌ کثیر]] و...
# رسائلی که در این خصوص تألیف شده است، از جمله رساله ابن‌ تیمیه و علمایی نظیر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، فراهی، دهلوی و... # مباحث عدیده‌ای که در علم اصول فقه مخوصا مبحث دلالت وجود دارد.
# رسائلی که در این خصوص تألیف شده است، از جمله رساله ابن تیمیه و علمایی نظیر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، فراهی، دهلوی و... # مباحث عدیده‌ای که در علم اصول فقه مخوصا مبحث دلالت وجود دارد.
# مباحث مطرح‌شده در علم بلاغت، مصطلح الحدیث و...<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.
# مباحث مطرح‌شده در علم بلاغت، مصطلح الحدیث و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/16 ر.ک: همان، ص16]</ref>.


نویسنده مطالب را با معرفی اصول تفسیر در نزد ابن جریر طبری، آغاز نموده است. وی از اهالی آمل در طبرستان بوده و در سال 224ق، به دنیا آمد و در طلب علم، به شام و عراق مهاجرت نموده و در بغداد مستقر شد.
نویسنده مطالب را با معرفی اصول تفسیر در نزد ابن جریر طبری، آغاز نموده است. وی از اهالی آمل در طبرستان بوده و در سال 224ق، به دنیا آمد و در طلب علم، به شام و عراق مهاجرت نموده و در بغداد مستقر شد.


از جمله کسانی که تفسیر او را ستوده‌اند، عبارتند از: ابن‌ خزیمه؛ ابوعمر زاهد غلام ثعلب؛ [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]]؛ [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن‌ تیمیه]] و [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]].
از جمله کسانی که تفسیر او را ستوده‌اند، عبارتند از: ابن خزیمه؛ ابوعمر زاهد غلام ثعلب؛ [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]]؛ [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]].


وی مقدمه‌ای طولانی در اصول تفسیر نوشته که به عقیده نویسنده، خود کتابی مستقل بشمار می‌رود. از جمله موضوعاتی که در این مقدمه ذکر گردیده است، می‌توان از وسائل و اموری که مفسر بدان نیاز دارد نام برد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18-‌19</ref>.
وی مقدمه‌ای طولانی در اصول تفسیر نوشته که به عقیده نویسنده، خود کتابی مستقل بشمار می‌رود. از جمله موضوعاتی که در این مقدمه ذکر گردیده است، می‌توان از وسائل و اموری که مفسر بدان نیاز دارد نام برد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/18 ر.ک: متن کتاب، ص18-‌19]</ref>.


دیگر افرادی که به معرفی اصول تفسیر در نزدشان پرداخته شده است، به‌ترتیب عبارتند از:
دیگر افرادی که به معرفی اصول تفسیر در نزدشان پرداخته شده است، به‌ترتیب عبارتند از:
خط ۵۵: خط ۵۶:
# تدبر: وی تدبر در قرآن را امر مطلوبی دانسته که قاری را به تفسیر قائم بر اصول معینی می‌رساند.
# تدبر: وی تدبر در قرآن را امر مطلوبی دانسته که قاری را به تفسیر قائم بر اصول معینی می‌رساند.
# امانت علمی و تخریج احادیث: این امر باعث می‌شود که هر قولی به قائل آن منسوب گردد و این از جمله اخلاق علمای فاضل است.
# امانت علمی و تخریج احادیث: این امر باعث می‌شود که هر قولی به قائل آن منسوب گردد و این از جمله اخلاق علمای فاضل است.
# پرهیز از اسرائیلیات: این از جمله اصول مهم تفسیر قرطبی می‎باشد.
# پرهیز از اسرائیلیات: این از جمله اصول مهم تفسیر قرطبی می‌باشد.
# ایمان و عمل صالح.
# ایمان و عمل صالح.
# تلاوت مدام قرآن و حفظ آن.
# تلاوت مدام قرآن و حفظ آن.
خط ۶۱: خط ۶۲:
# آراسته شدن به اخلاق قرآن.
# آراسته شدن به اخلاق قرآن.
# تقوای الهی و عمل صالح.
# تقوای الهی و عمل صالح.
# برخورداری از علومی که دانش آن بر مفسر لازم است، مانند لغت، سنن و فقه<ref>ر.ک: همان، ص24-‌46</ref>.
# برخورداری از علومی که دانش آن بر مفسر لازم است، مانند لغت، سنن و فقه<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/24 ر.ک: همان، ص24-‌46]</ref>.


ب)- [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحیان]]: از جمله کتبی که در آن، فوائد و قواعدی ذکر گردیده که به اصول تفسیر مربوط می‌شود، کتاب «[[البحر المحيط في التفسير|البحر المحيط]]» [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحیان اثیرالدین محمد بن یوسف بن علی اندلسی غرناطی جیانی]] است. وی در سال 654ق، در اندلس به دنیا آمد و علوم اسلامی و عربی را از علمای اندلس فراگرفت. از جمله اصولی که وی در کتاب خود بدان اشاره نموده است، عبارتند از:
ب)- [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحیان]]: از جمله کتبی که در آن، فوائد و قواعدی ذکر گردیده که به اصول تفسیر مربوط می‌شود، کتاب «[[البحر المحيط في التفسير|البحر المحيط]]» [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحیان اثیرالدین محمد بن یوسف بن علی اندلسی غرناطی جیانی]] است. وی در سال 654ق، در اندلس به دنیا آمد و علوم اسلامی و عربی را از علمای اندلس فراگرفت. از جمله اصولی که وی در کتاب خود بدان اشاره نموده است، عبارتند از:
خط ۶۸: خط ۶۹:
# برخورداری از علومی که تفسیر قرآن بدان نیاز دارد، مانند علم به لغت و شناخت احکام کلمات عرب از جهت افراد و ترکیب.
# برخورداری از علومی که تفسیر قرآن بدان نیاز دارد، مانند علم به لغت و شناخت احکام کلمات عرب از جهت افراد و ترکیب.
# تدبر و عدم جمود بر آنچه سلف پیرامون فهم قرآن برای ما نقل کرده‌اند.
# تدبر و عدم جمود بر آنچه سلف پیرامون فهم قرآن برای ما نقل کرده‌اند.
# آگاهی به ارزش و جایگاه علم تفسیر<ref>ر.ک: همان، ص50-‌62</ref>.
# آگاهی به ارزش و جایگاه علم تفسیر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/50 ر.ک: همان، ص50-‌62]</ref>.


ج)- [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن‌کثیر]]: از دیگر مفسرینی که مقدمه جامع و مفصلی پیرامون اهتمام به اصول تفسیر نوشته‌اند، اسماعیل بن عمر بن کثیر می‌باشد. وی در سال 701ق، در دمشق به دنیا آمد. او در مقدمه کتاب خود، تحت عنوان «[[تفسير القرآن العظيم (ابن كثير)|تفسير القرآن العظيم]]»، به اصول تفسیر اشاره کرده است که از جمله مهم‌ترین آنها، عبارتند از: تدبر در قرآن و توجه به قصص قرآن و عبرت گرفتن از اخبار امم سابق. وی در مقدمه خود، این سؤال را مطرح نموده است که بهترین روش تفسیر قرآن چیست و سپس به بررسی روش‌های تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر قرآن با سنت پرداخته و بهترین روش را، تفسیر قرآن به قرآن دانسته است با حفظ ارزش تفسیر قرآن با سنت و سپس به این نکته اشاره کرده است که در صورت نیافتن تفسیر قرآن در قرآن و سنت، باید به قول صحابه مراجعه نمود و در این زمینه به ابن مسعود و ابن عباس، اشاره کرده است. سپس، استطرادا، موضوع اسرائلیات و لزوم پرهیز از آن را مطرح نموده و در پایان، حجیت قول تابعین را مورد بحث و بررسی قرار داده است<ref>ر.ک: همان، ص63-‌76</ref>.
ج)- [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن‌ کثیر]]: از دیگر مفسرینی که مقدمه جامع و مفصلی پیرامون اهتمام به اصول تفسیر نوشته‌اند، اسماعیل بن عمر بن کثیر می‌باشد. وی در سال 701ق، در دمشق به دنیا آمد. او در مقدمه کتاب خود، تحت عنوان «[[تفسير القرآن العظيم (ابن كثير)|تفسير القرآن العظيم]]»، به اصول تفسیر اشاره کرده است که از جمله مهم‌ترین آنها، عبارتند از: تدبر در قرآن و توجه به قصص قرآن و عبرت گرفتن از اخبار امم سابق. وی در مقدمه خود، این سؤال را مطرح نموده است که بهترین روش تفسیر قرآن چیست و سپس به بررسی روش‌های تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر قرآن با سنت پرداخته و بهترین روش را، تفسیر قرآن به قرآن دانسته است با حفظ ارزش تفسیر قرآن با سنت و سپس به این نکته اشاره کرده است که در صورت نیافتن تفسیر قرآن در قرآن و سنت، باید به قول صحابه مراجعه نمود و در این زمینه به ابن مسعود و ابن عباس، اشاره کرده است. سپس، استطرادا، موضوع اسرائلیات و لزوم پرهیز از آن را مطرح نموده و در پایان، حجیت قول تابعین را مورد بحث و بررسی قرار داده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/63 ر.ک: همان، ص63-‌76]</ref>.


از دیگر کسانی که به بررسی اصول تفسیری آنها پرداخته شده است، [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن‌ تیمیه]] و [[مودودي، ابو الاعلي|ابوعلی مودودی]] می‌باشند<ref>ر.ک: همان، ص77-‌324</ref>.
از دیگر کسانی که به بررسی اصول تفسیری آنها پرداخته شده است، [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و [[مودودی، ابوالاعلی|ابوعلی مودودی]] می‌باشند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/77 ر.ک: همان، ص77-‌324]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب و منابع کتاب، در انتهای آن آمده و در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع<ref>مثلا ر.ک: پاورقی، ص89</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>مثلا ر.ک: همان، ص101</ref>.
فهرست مطالب و منابع کتاب، در انتهای آن آمده و در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/89 مثلا ر.ک: پاورقی، ص89]</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41341/1/101 مثلا ر.ک: همان، ص101]</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
مقدمه و متن کتاب.
   
   
== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:تفسیر]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:علم تفسیر]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:قربانی-باقی زاده]]
[[رده:25 اردیبهشت الی 24 خرداد(98)]]