نمازی شاهرودی، علی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
|-class='articleCode'
|-class='articleCode'
|کد مولف
|کد مولف
|data-type='authorCode'|5610
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE5610AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>


==ولادت==


«آيت‌الله حاج شيخ على نمازى شاهرودى»، از عالمان متقى، محدثان فاضل، حافظان قرآن، مربيان اجتماع و مؤلفان پركار نيمه دوم سده چهاردهم هجرى در مشهد مقدس مى‌باشد. وى در سال 1294ش، در شاهرود زاده شد.
«آيت‌الله حاج شيخ على نمازى شاهرودى»، از عالمان متقى، محدثان فاضل، حافظان قرآن، مربيان اجتماع و مؤلفان پركار نيمه دوم سده چهاردهم هجرى در مشهد مقدس مى‌باشد. وى در سال 1294ش، در شاهرود زاده شد.


پدر وى، آيت‌الله حاج شيخ محمد نمازى شاهرودى (م 1384ق)، از عالمان عامل و فقيهان متقى و بصير در دين و حافظ اخبار و آثار بود و از عالمان بزرگى چند اجازه اجتهاد داشت و در تقوى و زهد سرآمد بود و اوقات خويش را صرف نشر دين و تعليم مردم مى‌نمود. وى را علاقه‌اى ويژه به ساحت قدس رضوى(ع) بود؛ چنان‌كه بيش از 40 بار از شاهرود پياده به زيارت آستان رضوى رفت. از آثار ايشان حاشيه‌اى است بر «بحار الأنوار» و حاشيه‌اى توضيحى بر «نهج البلاغة».
پدر وى، آيت‌الله حاج شيخ محمد نمازى شاهرودى (م 1384ق)، از عالمان عامل و فقيهان متقى و بصير در دين و حافظ اخبار و آثار بود و از عالمان بزرگى چند اجازه اجتهاد داشت و در تقوى و زهد سرآمد بود و اوقات خويش را صرف نشر دين و تعليم مردم مى‌نمود. وى را علاقه‌اى ويژه به ساحت قدس رضوى(ع) بود؛ چنان‌كه بيش از 40 بار از شاهرود پياده به زيارت آستان رضوى رفت. از آثار ايشان حاشيه‌اى است بر «بحار الأنوار» و حاشيه‌اى توضيحى بر «نهج البلاغة».
==تحصیلات==


وى مقدمات و سطوح عالى را در همان شهر، نزد پدر خود و ديگر عالمان آن سامان، فراگرفت، سپس رهسپار حوزه خراسان گشت تا از حضور عالمان بزرگ آن حوزه قوى بهره‌مند گردد. اين عالم فاضل از استعدادى پرتوان برخوردار بود و كوششى پيگير و پشتكارى خستگى‌ناپذير داشت؛ ازاين‌رو به مدارج علمى دست يافت و در سن 22 سالگى به نوشتن فقه استدلالى پرداخت.
وى مقدمات و سطوح عالى را در همان شهر، نزد پدر خود و ديگر عالمان آن سامان، فراگرفت، سپس رهسپار حوزه خراسان گشت تا از حضور عالمان بزرگ آن حوزه قوى بهره‌مند گردد. اين عالم فاضل از استعدادى پرتوان برخوردار بود و كوششى پيگير و پشتكارى خستگى‌ناپذير داشت؛ ازاين‌رو به مدارج علمى دست يافت و در سن 22 سالگى به نوشتن فقه استدلالى پرداخت.


او مدتى نيز به نجف اشرف رفت و از محضر عالمان آن حوزه استفاده برد. وى در رياضيات و طب گياهى صاحب اطلاع و از حافظان قرآن كريم بود. خطى زيبا داشت و تأليفات خود را با خط زيباى خود مى‌نوشت و با زبان فرانسه آشنايى داشت. شرح حال اين عالم گران‌قدر و معرفى آثار او در چند جا آمده است، از جمله:
او مدتى نيز به نجف اشرف رفت و از محضر عالمان آن حوزه استفاده برد. وى در رياضيات و طب گياهى صاحب اطلاع و از حافظان قرآن كريم بود. خطى زيبا داشت و تأليفات خود را با خط زيباى خود مى‌نوشت و با زبان فرانسه آشنايى داشت.
 
==شرح حال و معرفی==
 
شرح حال اين عالم گران‌قدر و معرفى آثار او در چند جا آمده است، از جمله:


1. «مستدرك سفينة البحار»، جلد اول، ص 5 تا 23، چاپ بنياد بعثت، تهران، 1409ق.
1. «مستدرك سفينة البحار»، جلد اول، ص 5 تا 23، چاپ بنياد بعثت، تهران، 1409ق.
خط ۵۸: خط ۶۵:
از جمله: «عالم عامل كامل، داناى علوم الهى و برخوردار از تأييدات صمدى، پرهيزگار متقى، پاكيزه وارسته، داراى اخلاق كريمه و صفات جليله، مولاى ما و استاد ما، آقا ميرزا مهدى اصفهانى خراسانى... من خداوند را سپاس مى‌گزارم كه مرا به تشرف به حضور او و بهره‌مندى از مقام كريم او توفيق داد...».
از جمله: «عالم عامل كامل، داناى علوم الهى و برخوردار از تأييدات صمدى، پرهيزگار متقى، پاكيزه وارسته، داراى اخلاق كريمه و صفات جليله، مولاى ما و استاد ما، آقا ميرزا مهدى اصفهانى خراسانى... من خداوند را سپاس مى‌گزارم كه مرا به تشرف به حضور او و بهره‌مندى از مقام كريم او توفيق داد...».


از جمله مهم‌ترين آثار ايشان، مى‌توان به دو كتاب زير اشاره كرد:
اين عالم فاضل و كوشا، به تكاليف دينى و وظايف شرعى با دقت عمل مى‌كرد و بر نوافل يوميه و غسل جمعه مواظبت داشت و از عمل به مستحبات غافل نبود. زاهد و متقى و متواضع بود. براى بزرگ‌ترها احترام قائل مى‌شد و با خردسالان و نوجوانان با محبت بود. وعظ مى‌كرد و خود بدان عمل مى‌نمود و احاديث اهل بيت(ع) را براى اهل مجلس خود مى‌خواند.


1. «مستدرك سفينة البحار»: كتاب ارزشمند «سفينة البحار»، توسط شيخ عباس قمى به‌عنوان فهرستى جامع و بسيار ظريف و پرمطلب، براى راهنمايى استفاده از كتاب «بحار الأنوار» به رشته تحرير درآمده است، لكن با تمام وسعت مطالب سفينه، بسيارى از موضوعات آن، بلكه بسيارى از عناوين ابواب و موضوعات اخبار آن، از قلم اين غوّاص بحار فوت گرديده و از نظر شريفش دور مانده است؛ ازاين‌رو مرحوم شاهرودى، به جمع‌آورى آنچه از قلم ايشان فوت شده بود پرداخته و در طول متجاوز از سى سال، كتابى كامل، به نام «مستدرك سفينة البحار»، در 10 جلد، تأليف كرده و آن را «السفينة الكاملة» ناميده است. در اين مستدرك، مطالب و مباحث كتاب عظيم «الغدير» علامه مجاهد امينى نيز فهرست شده است.
وى در اثر تربيت و انفاس مربى كبير، ميرزا مهدى اصفهانى، توجهى خاص به قرآن كريم و ارادتى مخصوص به اهل بيت رسالت(ع) داشت و تا مراحلى به حقايق فضايل و مقامات علمى آن بزرگواران توجه يافته بود. تتبع سرشار چهل ساله ايشان در احاديث نيز اين امر را استوارتر ساخته بود.


2. «مستدركات علم رجال الحديث»: مؤلف متتبع، در اين كتاب رجالى، اسامى ده‌ها و ده‌ها تن از راويان احاديث شيعه و رجال مشايخ عظام در «كتب اربعه» و جز آن‌ها را آورده است كه از قلم علماى رجال، حتى امثال علامه بزرگوار مامقانى در كتاب «تنقيح المقال» و علامه اردبيلى در كتاب «جامع الرواة» افتاده است. در اين كتاب، از «ثقات مشهور» كسى ذكر نشده است، مگر افرادى كه مطلب تازه‌اى در باره آنان به دست مؤلف رسيده است، از قبيل «رفع جهالت»، «رفع ضعف» يا اينكه رجاليون او را در شمار «من لم يرو عنهم» ذكر كرده‌اند و ايشان نشان داده كه وى از شمار «من روى عنهم» است يا كسى بيش از يك امام را درك كرده است و علماى رجال او را جزو كسانى آورده‌اند كه فقط يك امام را درك كرده است و امثال اين نكته‌هاى فنى... و اين مطالب همه با تعيين مدرك و استناد آورده شده است.
==آثار==


== ديگر آثار ايشان عبارتند از:==
از جمله مهم‌ترين آثار ايشان، مى‌توان به دو كتاب زير اشاره كرد:
 
 
الف) چاپ شده:
 
1. الهادي إلى الحق (بر اساس صحاح سته)؛
 
2. الأعلام الهادية في اعتبار الكتب الأربعة؛
 
3. ابواب رحمت؛
 
4. تاريخ فلسفه و تصوف؛
 
5. مناسك حج؛
 
6. رساله تفويض (در باره تفويض امور دين و تشريع از سوى خداى متعال به پيامبر اكرم(ص) و ائمه طاهرين(ع)؛
 
7. علم غيب امام(عج) (چاپ‌شده با كتاب اثبات ولايت)؛
 
8. اصول دين؛
 
9. رساله نور الأنوار (مختصر و مفصل)، (چاپ‌شده با كتاب اثبات ولايت)؛


10. اركان دين؛
#«مستدرك سفينة البحار»: كتاب ارزشمند «سفينة البحار»، توسط شيخ عباس قمى به‌عنوان فهرستى جامع و بسيار ظريف و پرمطلب، براى راهنمايى استفاده از كتاب «بحار الأنوار» به رشته تحرير درآمده است، لكن با تمام وسعت مطالب سفينه، بسيارى از موضوعات آن، بلكه بسيارى از عناوين ابواب و موضوعات اخبار آن، از قلم اين غوّاص بحار فوت گرديده و از نظر شريفش دور مانده است؛ ازاين‌رو مرحوم شاهرودى، به جمع‌آورى آنچه از قلم ايشان فوت شده بود پرداخته و در طول متجاوز از سى سال، كتابى كامل، به نام «مستدرك سفينة البحار»، در 10 جلد، تأليف كرده و آن را «السفينة الكاملة» ناميده است. در اين مستدرك، مطالب و مباحث كتاب عظيم «الغدير» علامه مجاهد امينى نيز فهرست شده است.


11. اثبات ولايت؛
#«مستدركات علم رجال الحديث»: مؤلف متتبع، در اين كتاب رجالى، اسامى ده‌ها و ده‌ها تن از راويان احاديث شيعه و رجال مشايخ عظام در «كتب اربعه» و جز آن‌ها را آورده است كه از قلم علماى رجال، حتى امثال علامه بزرگوار مامقانى در كتاب «تنقيح المقال» و علامه اردبيلى در كتاب «جامع الرواة» افتاده است. در اين كتاب، از «ثقات مشهور» كسى ذكر نشده است، مگر افرادى كه مطلب تازه‌اى در باره آنان به دست مؤلف رسيده است، از قبيل «رفع جهالت»، «رفع ضعف» يا اينكه رجاليون او را در شمار «من لم يرو عنهم» ذكر كرده‌اند و ايشان نشان داده كه وى از شمار «من روى عنهم» است يا كسى بيش از يك امام را درك كرده است و علماى رجال او را جزو كسانى آورده‌اند كه فقط يك امام را درك كرده است و امثال اين نكته‌هاى فنى... و اين مطالب همه با تعيين مدرك و استناد آورده شده است.


12. قرآن و عترت در اسلام؛
===ديگر آثار ايشان عبارتند از:===


13. زندگانى حبيب بن مظاهر اسدى؛
====الف) چاپ شده:====


14. تاريخچه مجالس روضه‌خوانى و عزادارى؛
# الهادي إلى الحق (بر اساس صحاح سته)؛
# الأعلام الهادية في اعتبار الكتب الأربعة؛
# ابواب رحمت؛
# تاريخ فلسفه و تصوف؛
# مناسك حج؛
#رساله تفويض (در باره تفويض امور دين و تشريع از سوى خداى متعال به پيامبر اكرم(ص) و ائمه طاهرين(ع)؛
# علم غيب امام(عج) (چاپ‌شده با كتاب اثبات ولايت)؛
# اصول دين؛
# رساله نور الأنوار (مختصر و مفصل)، (چاپ‌شده با كتاب اثبات ولايت)؛
# اركان دين؛
# اثبات ولايت؛
# قرآن و عترت در اسلام؛
# زندگانى حبيب بن مظاهر اسدى؛
# تاريخچه مجالس روضه‌خوانى و عزادارى؛


و...
و...


ب) آثار چاپ‌نشده:
====ب) آثار چاپ‌نشده:====


1. مستطرفات المعالي (مؤلف متتبع، در اين كتاب، كتاب «رجال» ابوعمرو كشى سمرقندى را مرتب كرده و راويان بسيارى را كه در آن كتاب نيامده‌اند، بر آن افزوده است)؛
#مستطرفات المعالي (مؤلف متتبع، در اين كتاب، كتاب «رجال» ابوعمرو كشى سمرقندى را مرتب كرده و راويان بسيارى را كه در آن كتاب نيامده‌اند، بر آن افزوده است
#روضات النظرات (در فقه استدلالى)؛
# مجموعه‌اى در طب؛
# معرفة الأشياء (طب گياهى)؛
# معارف الهيه (دوره كامل)؛
# حاشيه بر «تفسير برهان» (مشتمل بر احاديثى كه از صاحب تفسير برهان فوت شده است)؛
# حاشيه بر «رجال» شيخ طوسى و تصحيح آن؛
# حاشيه بر «رجال» مامقانى؛
# حاشيه بر «رجال» آيت‌الله‌العظمى خوئى؛
# حاشيه بر «بحار الأنوار»؛
# حاشيه بر «حدائق»؛
# حاشيه بر «جواهر»؛
# حاشيه بر «وقائع الشهور»؛
# حاشيه بر «رساله رجبيه» محدث بيرجندى (صاحب كتاب سودمند «كبريت احمر»، در باره آداب اهل منبر


2. روضات النظرات (در فقه استدلالى)؛


3. مجموعه‌اى در طب؛
==وفات==


4. معرفة الأشياء (طب گياهى)؛
ايشان در دوم ماه ذى‌حجه سال 1405ق / مرداد 1364ش، در مشهد مقدس ديده از جهان فروبست و پيكرش در يكى از حجره‌هاى ضلع شمال شرقى صحن آزادى (صحن نو) به خاك سپرده شد.


5. معارف الهيه (دوره كامل)؛
6. حاشيه بر «تفسير برهان» (مشتمل بر احاديثى كه از صاحب تفسير برهان فوت شده است)؛
7. حاشيه بر «رجال» شيخ طوسى و تصحيح آن؛
8. حاشيه بر «رجال» مامقانى؛
9. حاشيه بر «رجال» آيت‌الله‌العظمى خوئى؛
10. حاشيه بر «بحار الأنوار»؛
11. حاشيه بر «حدائق»؛
12. حاشيه بر «جواهر»؛
13. حاشيه بر «وقائع الشهور»؛
14. حاشيه بر «رساله رجبيه» محدث بيرجندى (صاحب كتاب سودمند «كبريت احمر»، در باره آداب اهل منبر)؛
اين عالم فاضل و كوشا، به تكاليف دينى و وظايف شرعى با دقت عمل مى‌كرد و بر نوافل يوميه و غسل جمعه مواظبت داشت و از عمل به مستحبات غافل نبود. زاهد و متقى و متواضع بود. براى بزرگ‌ترها احترام قائل مى‌شد و با خردسالان و نوجوانان با محبت بود. وعظ مى‌كرد و خود بدان عمل مى‌نمود و احاديث اهل بيت(ع) را براى اهل مجلس خود مى‌خواند.
وى در اثر تربيت و انفاس مربى كبير، ميرزا مهدى اصفهانى، توجهى خاص به قرآن كريم و ارادتى مخصوص به اهل بيت رسالت(ع) داشت و تا مراحلى به حقايق فضايل و مقامات علمى آن بزرگواران توجه يافته بود. تتبع سرشار چهل ساله ايشان در احاديث نيز اين امر را استوارتر ساخته بود.
ايشان در دوم ماه ذى‌حجه سال 1405ق / مرداد 1364ش، در مشهد مقدس ديده از جهان فروبست و پيكرش در يكى از حجره‌هاى ضلع شمال شرقى صحن آزادى (صحن نو) به خاك سپرده شد.


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
۵۳٬۳۲۷

ویرایش