ابن خزیمه، محمد بن اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها

اب‍ن‌ خ‍زي‍م‍ه‌، اب‍و ب‍ک‍ر م‍ح‍م‍د

س‍ل‍م‍ي‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ اس‍ح‍اق

س‍ل‍م‍ي‌ ن‍ي‍ش‍اب‍وري‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ اس‍ح‍اق‌

| data-type="authorbirthDate" |223ق

| data-type="authorBirthPlace" |

| data-type="authorDeathDate" |پنجم ذی‎قعده سال 311ق

| data-type="authorWritings" |

 

'''شیخ‎الاسلام ابوبکر محمد بن اسحاق بن خزیمه ''' (223 – 311ق)، از عالمان مسلمان بود. وی را به‎خاطر کثرت شاگردان، امام‎الائمه لقب داده‎اند. ابن خزیمه از علم کلام بیزار بود و شاگردانش را از وقوع در مباحث کلامی و آموزش چنین مباحثی برحذر می‎داشت.

او صاحب تألیفات فراوانی است که اگر تنها کتاب‎هایش را در نظر بگیریم، از یک‎صدوچهل اثر تجاوز می‎کند.

«كتاب التوحيد و إثبات صفات الرب عز و جلّ»، از جمله آثار اوست. محمد بن اسحاق، سلفی‎مذهب بود و به جلوس خدا در بالای آسمان‎های هفت‎گانه اعتقاد داشت. از نظر وی، کسی که به مخلوق بودن قرآن اعتقاد دارد، کافر است و باید توبه کند.

وی در سال 223ق، به دنیا آمد<ref>ر.ک: ابن خزیمه، ص22</ref> و به گزارش شاگردش [[ابن حبان، محمد بن حبان|ابن حبان]]، ابن خزیمه 88 سال عمر کرد. وی در شب شنبه، پنجم ذی‎قعده سال 311ق، پس از نماز عشاء از دنیا رفت و روز شنبه، به خاک سپرده شد<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.

او سلفی‎مذهب بود. حاکم از قول محمد بن صالح بن هانی می‎نویسد: از ابن خزیمه شنیدم که می‎گفت: هرکه به نشستن خدا بر عرش، در بالای آسمان‎های هفت‎گانه، اقرار نکند، کافر و مهدور الدم و مالش بر مسلمانان حلال است. حسان بن محمد فقیه هم نقل می‎کند که ابن خزیمه، قرآن را کلام الهی می‎دانست و هرکه را به مخلوق بودن آن اقرار داشت، کافری می‎دانست که اگر توبه نکند، باید وی را کشت و حق دفن در قبرستان مسلمانان نیز از جنازه‎اش سلب می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>.

ابن خزیمه، از علم کلام بدش می‎آمد. منصور بن یحیای طوسی و ابوعبدالرحمن واعظ قدری (که هر دو از مخالفان ابن خزیمه بودند) گفته‎اند: «هذا إمام لا يسرع في الكلام و ينهی أصحابه عن التنازع في الكلام و تعليمه»؛ «او امامی است که با تأنی حرف می‎زند و اصحابش را از مباحث کلامی و آموزش آن، بازمی‎دارد»<ref>ر.ک: همان</ref>.

ابوعثمان حیری می‎نویسد: ابن خزیمه به من گفت: هرگاه اراده نوشتن چیزی می‎کردم، نماز استخاره می‎خواندم تا خدا خیر را برای من در آن قرار دهد و سپس شروع به نوشتن می‎کردم<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>. ابوبکر محمد بن جعفر از وی نقل می‎کند: در پاسخ به سؤال کسی که از وی پرسید این علم را از کجا به دست آورده‎ای؟ گفت: پیامبر خدا(ص) فرموده: «ماء زمزم لما شرب له» و من چون از آن نوشیدم، از خداوند علم نافع خواستم<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>.

 

[[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم]]، در «علوم الحدیث» می‎نویسد: مصنفات ابن خزیمه (به‎جز مسائلش که در صد جزء نوشته و تنها «فقه حدیث بریره» وی سه جزء دارد)، از یک‎صدوچهل کتاب تجاوز می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>.

<references />