خاقانی، بدیل بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{شعر}}{{ب|''از لفظ من که پانصد هجرت چو من نزاد''|2='' ماند هزار سال دگر مخبر سخاش''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: سجادی، ضیاءالدین، صفحه ده</ref>‏.  

و این دلیل درست نیست؛ زیرا در اینجا مقصود ابراهیم بت‎شکن است و یاء وحدت قرینه آن است که به آخر اعلام متصل نمی‎شود<ref>ر.ک: همان، صفحه شش</ref>‏.

{{شعر}}{{ب|''جولاه‎نژادم از سوی جد ''|2=''در صنعت من کمال ابجد''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه هفت</ref>‏.

به‎طوری‎که از موارد بسیار از دیوان او و به عبارات مختلف برمی‎آید، مولد اصلی خاقانی، شهر شروان از بلاد اران است و در بسیاری از کتب تاریخ و جغرافیا و تذکره نیز موطن اصلی او شروان ذکر شده است، اما بعضی به‎غلط او را شیروانی دانسته‎اند<ref>ر.ک: همان، صفحه هشت</ref>‏.  

خاقانی در خانواده بسیار فقیری به دنیا آمد، اما عم او عمر، ملقّب به کافی‎الدین‎، طبیب و فیلسوف بود و زندگی مرفّهی داشت. او پس از مرگ برادر، فرزند برادر را حمایت و تا بیست‎وپنج سالگی نگهداری و پرستاری کـرد و در تـحصیل و تربیتش کوشید<ref>ر.ک: همان، صفحه دوازده؛ زنجانی، برات، ص155</ref>‏.

پس از اینکه کافی‎الدین وفات یافت و خاقانی را در 25 سالگی تنها گذاشت، خاقانی که مقدمات علوم را نزد او آموخته بود و استعدادی سرشار و فراوان داشت، نزد مربی دیگری رفت و او نظام‎الدین ابوالعلاء گنجوی شاعر دربار منوچهر شروان شاه بود و استاد شعرا بشمار می‎رفت. پیوستگی خاقانی با ابوالعلاء به‎احتمال قوی‎تر میانه سال‎های 540-550ق، بوده و وفات ابوالعلاء گنجوی به روایت کتاب شاهد صادق، به سال 554ق، واقع شده است.<ref>ر.ک: سجادی، ضیاءالدین، صفحه سیزده و چهارده</ref>‏.

از مهم‎ترین وقایع زمان زندگی خاقانی می‎توان مسافرت‎ها، گرفتاری در زندان و مرگ زن و فرزند و خویشان را بشمار آورد<ref>ر.ک: همان، صفحه شانزده</ref>‏. گفته تذکره‎نویسان درباره زندانی شدن خاقانی این است که او بر اثر فرار از شروان به امر شروان شاه دستگیر و زندانی شده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه نوزده</ref>‏. پس از گرفتاری زندان و سایر مشقات زندگی و حسدورزی حسودان و بدخواهان و امثال آن، دردناک‎ترین حوادث و سخت‎ترین مصائب زندگی خاقانی، مرگ فرزند و زن و خویشان او بوده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‎ودو</ref>‏.

خاقانی در مذهب بر طریقه تسنن و پیرو شافعیه بوده است و این معنی از اشعارش برمی‎آید و در موارد بسیار از طریقه تسنن و احکام آن سخن گفته و علاوه بر این ائمه شافعیه مانند محمد بن یحیی و محمد اسعد حفده و مانند آنها را مدح گفته یا در مرثیه آنان شعر سروده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‎وشش</ref>‏.

در قدرت‎ سخنوری او کافی است بـگوییم که مانند مجسّمه‎سازی است که باریک‎کاری‎های تندیس مرمرین را‎ در پیکر خارا پدید می‎آرد‎ و زیبایی‎ و استحکام را بـه‎طرز دلاویز در هم مـی‎آمیزد. خـاقانی از نوآوران قرن ششم هجری و اول کسی است که از فرسودگی لغات و ترکیبات به سبب کثرت تکرار، در طول زمان، سخن رانده است‎ وترمیم و تعویض کلمات و ترکیبات فرسوده را برعهده دبیران روشن‎بین وگویندگان صاحب‎ذوق گذاشته اسـت<ref>ر.ک: زنجانی، برات، ص155</ref>‏.

برروی‎هم باید او را مبتکر یک سبک تازه در سخن‎سرایی بدانیم<ref>ر.ک: سجادی، ضیاءالدین، صفحه پنجاه‎ودو</ref>‏.

خاقانی بنا بر اصح اقوال، در سال 595ق، در تبریز وفات یافته است.<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه‎ویک</ref>‏.