الإمامة و النص: تفاوت میان نسخه‌ها

| کد کنگره =‏‏BP‎‏ ‎‏11‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏9‎‏ ‎‏16‎‏.‎‏ش

در مقدمه کتاب به نص رسول‎الله(ص) بر مرجعیت عام اهل‎بیت(ع) در حدیث مشهور ثقلین اشاره شده است. ایشان بر صیانت شریعت اسلامی و قرآن کریم از فهم اشتباه و تفسیر باطل بسیار حریص بودند و پیوسته تلاش می‎کردند که مفاهیم رفیع آن را تبیین کنند؛ لذا اهل‎بیت(ع) به‎عنوان مرجع امت و پناهگاه مسلمانان شبهات را دفع و از سؤالات با حلم و بردباری استقبال می‎کردند<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>‏.  

مباحث اصلی کتاب با اشاره به گرایش فطری انسان به کمال و نقش نبوت در روشن نمودن معالم راه و تبیین معارف حقه‎ای که انسان را به کمال می‎رساند آغاز شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص12</ref>‏. امامت در حقیقت امتداد رسالت است که شیعه نص، علم موهبتی از طرف خدا و عصمت را در آن شرط می‎داند؛ لذا لازم است به اشکالاتی که پیرامون موضوع امامت و شروط علم و عصمت و دیگر شروطی که برای امامت لازم است پاسخ داده شود<ref>ر.ک: همان، ص13-12</ref>‏.  

در مکتب اهل سنت، امام و خلیفه، یعنی قائد و رهبر سیاسی که اداره شئون نظام اسلامی را بعد از وفات نبی(ص) به‎عهده می‎گیرد. بر این اساس این مکتب انگیزه‎ای برای اینکه این رهبر به نص و تعیین از سوی خدا و بیان رسول(ص) معین شود، ندارد، بلکه این امر را به امت واگذار می‎کند تا هرکس را خواست و او را برای قیام به این مهم شایسته دید نصب کند؛ چراکه نقش امام و خلیفه از دیدگاه اهل سنت از رهبری سیاسی و زعامت امت فراتر نمی‎رود؛ پس منطقی است که نصب خلیفه با نظر شوری یا اهل حل و عقد و یا با وراثت صورت گیرد<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>‏. خلاصه اینکه دیدگاه اهل سنت در امامت و خلافت فراتر از رهبری سیاسی نمی‎رود و مشروعیت تصدی این مقام نیز از طریق انتخاب و شوری یا تسلط با قدرت یا وراثت یا وصیت فراهم می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>‏.

اما شیعه در ارزش‎گذاری امامت و خلافت بعد از رسول(ص) به این سو رفت که تعیین امام مسئله‎ای مهم و الهی مانند تعیین رسول است؛ پس عصمت حتی پیش از بلوغ، علم غیر اکتسابی و نصی که سبب مشروعیت امام است در آن شرط است؛ پس شروط امامت در تشیع وسیع‎تر از موضوع رهبری سیاسی است.<ref>ر.ک: همان</ref>‏.

# باید افضل از همه اهل زمین در زمانش باشد، تااینکه بتواند مسئولیتش را به‎جا آورد<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>‏.

نویسنده پس از طرح نظریه نص، به موضوع شوری که از جمله نظریات در برابر نظریه نص است، پرداخته. بررسی تاریخی نظریه شوری، ضرورت نص بر جانشین پس از پیامبر و ارزش شرعی تصمیمات شوری و ارتباط آن با ولایتی که نص بر آن داریم، مباحثی است که مورد بررسی قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>‏.

اینکه پیامبر اهمال کرده و نسبت به رساندن مسلمین و تربیت آنها بر امر ولایت و رهبری پس از خود هیچ حرکتی نکرده باشد، از احتمالات باطلی است که با مقام نبوت که تمام موضوعات مرتبط با رسالت را در بر می‎گیرد، تعارض دارد. همچنین متعارض است با نصوصی که حاکی از اهتمام رسول‎الله(ص) به امور امت پس از خود در زمان حیات و پیش از وفاتش و به‎ویژه در لحظات آخر از حیات مبارکش است.<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>‏.  

[[امام على(ع)|امام علی(ع)]] بیشترین اهتمام را به اظهار نصوص و اشاراتی داشت که دلالت بر آمادگی آن حضرت برای خلافت پیامبر(ص) یا نص بر آن به اسم دارد. صحت انتساب این عبارات را اصحاب تحقیق زمانی که فارغ از هوای نفس سخن می‎گویند، تأیید می‎کنند. بیش از پنجاه تن از بزرگان و شراح کلمات آن حضرت به این موضوع اشاره کرده و با براهین اطمینان‎آور دفاع محکمی کرده‎اند<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>‏.  

در بسیاری از منابع اهل سنت، به روایاتی اشاره شده که تصریح به ائمه دوازده‎گانه دارند. در انتهای کتاب به سه روایت در این رابطه اشاره شده که دو روایت آن را جوینی نقل کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص90</ref>‏.