علوم قرآن (مقدماتی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علوم قرآنی (ابهام زدایی)' به 'علوم قرآنی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'علوم قرآنی (ابهام زدایی)' به 'علوم قرآنی (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۸: خط ۱۸:
| شابک =978-964-195-871-0
| شابک =978-964-195-871-0
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =28854
| کتابخانۀ دیجیتال نور =39136
| کتابخوان همراه نور =39136
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
{{کاربردهای دیگر|علوم قرآنی (ابهام‌زدایی)}}
   
   
''' علوم قرآن (مقدماتی) ''' نوشته [[حسين، صديق|حسین صدیق]]، کتابی است به زبان فارسی و با موضوع علوم قرآنی.
''' علوم قرآن (مقدماتی)''' نوشته [[حسين، صديق|حسین صدیق]]، کتابی است به زبان فارسی و با موضوع علوم قرآنی.


نویسنده در این اثر مباحث اصلی مربوط به علوم قرآنی را در حد کلیات و به‌صورت کتابی درسی، گردآوردی کرده است. این نوشته حاصل اصلاح و ویرایش مجموعه دروسی بوده که در جامعة المصطفی العالمیة واحد گرگان تحت عنوان همین درس ارائه شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/16 درآمد، ص16]</ref>.
نویسنده در این اثر مباحث اصلی مربوط به علوم قرآنی را در حد کلیات و به‌صورت کتابی درسی، گردآوردی کرده است. این نوشته حاصل اصلاح و ویرایش مجموعه دروسی بوده که در جامعة المصطفی العالمیة واحد گرگان تحت عنوان همین درس ارائه شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/16 درآمد، ص16]</ref>.
خط ۳۱: خط ۳۵:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب دارای، سخن ناشر، درآمد و محتوای مطالب ضمن 15 بخش اصلی است. نویسنده در نگارش این اثر از 83 منبع از منابع فارسی و عربی از مسلمانان (شیعه و سنی) و غیر مسلمانان، بهره برده که برخی از آن‌ها عبارتند از: علوم قرآنی [[معرفت، محمد هادی|محمدهادی معرفت]]، آشنایی با علوم قرآن [[سعیدی روشن، محمدباقر|محمدباقر سعیدی روشن]]، [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحارالانوار علامه مجلسی]]، [[الميزان في تفسير القرآن]] [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع‌البیان طبرسی]]، تاریخ تمدن ویل دورانت، راز آفرینش انسان موریسن کرسی، [[السنن الكبری|سنن الکبرای نسائی]]، [[مفاتيح العلوم|مفاتيح العلوم خوارزمی]]، [[لباب النقول في أسباب النزول]] [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، [[الإعجاز العددي للقرآن الكريم|الإعجاز العددی للقرآن الکریم عبدالرزاق نوفل]]، [[تأويلات أهل السنة|تأویلات اهل السنة ابومنصور ماتریدی]] و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/211 ر.ک: کتابنامه، ص211-215]</ref>
کتاب دارای، سخن ناشر، درآمد و محتوای مطالب ضمن 15 بخش اصلی است. نویسنده در نگارش این اثر از 83 منبع از منابع فارسی و عربی از مسلمانان (شیعه و سنی) و غیر مسلمانان، بهره برده که برخی از آن‌ها عبارتند از: علوم قرآنی [[معرفت، محمدهادی|محمدهادی معرفت]]، آشنایی با علوم قرآن [[سعیدی روشن، محمدباقر|محمدباقر سعیدی روشن]]، [[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحارالانوار علامه مجلسی]]، [[الميزان في تفسير القرآن]] [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایی]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع‌البیان طبرسی]]، تاریخ تمدن ویل دورانت، راز آفرینش انسان موریسن کرسی، [[السنن الكبری|سنن الکبرای نسائی]]، [[مفاتيح العلوم|مفاتيح العلوم خوارزمی]]، [[لباب النقول في أسباب النزول]] [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، [[الإعجاز العددي للقرآن الكريم|الإعجاز العددی للقرآن الکریم عبدالرزاق نوفل]]، [[تأويلات أهل السنة|تأویلات اهل السنة ابومنصور ماتریدی]] و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/211 ر.ک: کتابنامه، ص211-215]</ref>


او همچنین در توصیف مطالب کتاب می‌گوید: «[در این کتاب] سعى بر آن بوده که به نقاط‍‌ مشترک و مورد اتفاق اندیشه‌ها، تأکید شود و در ارائه مطالب از منابع فریقین و آراى اندیشمندان برجسته فن استفاده شود. در این کتاب ده موضوع مهم علوم قرآنى در قالب پانزده فصل در حد دو واحد درسى، با بیانى ساده و قلمى روان آورده شده است که با مطالعه آن مى‌توان به مطالب اساسى علوم قرآنى آشنایى پیدا کرد. سطح این نوشتار در حد آشنایى و براى اولین گام ورود در فن علوم قرآن است، به همین خاطر از ذکر نظرات عمیق و استدلالات پیچیده علمى خوددارى شده است. این نوشتار، آموزشى است و لذا در نحوه طرح مباحث و فصل‌بندی آن، این ویژگى مدنظر بوده است. در پایان هر فصل جهت خودآزمایى، سؤالاتى مطرح شده که حل آن‌ها جهت مرور دوباره درس مفید خواهد بود. در هر فصل، دو پژوهش آمده که سبب تعمیق مطالب در ذهن دانش‌پژوه و وسیله‌اى براى آموختن روش تحقیق و ارائه مطلب در جلسه درس خواهد شد.»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/16 مقدمه کتاب، ص16-17]</ref>
او همچنین در توصیف مطالب کتاب می‌گوید: «[در این کتاب] سعى بر آن بوده که به نقاط‍‌ مشترک و مورد اتفاق اندیشه‌ها، تأکید شود و در ارائه مطالب از منابع فریقین و آراى اندیشمندان برجسته فن استفاده شود. در این کتاب ده موضوع مهم علوم قرآنى در قالب پانزده فصل در حد دو واحد درسى، با بیانى ساده و قلمى روان آورده شده است که با مطالعه آن مى‌توان به مطالب اساسى علوم قرآنى آشنایى پیدا کرد. سطح این نوشتار در حد آشنایى و براى اولین گام ورود در فن علوم قرآن است، به همین خاطر از ذکر نظرات عمیق و استدلالات پیچیده علمى خوددارى شده است. این نوشتار، آموزشى است و لذا در نحوه طرح مباحث و فصل‌بندی آن، این ویژگى مدنظر بوده است. در پایان هر فصل جهت خودآزمایى، سؤالاتى مطرح شده که حل آن‌ها جهت مرور دوباره درس مفید خواهد بود. در هر فصل، دو پژوهش آمده که سبب تعمیق مطالب در ذهن دانش‌پژوه و وسیله‌اى براى آموختن روش تحقیق و ارائه مطلب در جلسه درس خواهد شد.»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/16 مقدمه کتاب، ص16-17]</ref>
خط ۴۰: خط ۴۴:
او سپس به مفهوم‌ شناسی وحی می‌پردازد و با تعریف لغوی و اصطلاحی آن به تبیین اقسام وحی نبوی و چگونگی نزول وحی می‌پردازد. وی بنا به‌تصریح قرآن در آیات 51 و 52 سوره شوری، وحی نبوی را سه گونه (مستقیم، از ورای حجاب و به وسیله فرشته) می‌داند و در باب چگونگی نزول وحی روایاتی را در حالات پیامبر(ص) هنگام نزول وحی ذکر می‌کند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/27 همان، ص27-35]</ref>
او سپس به مفهوم‌ شناسی وحی می‌پردازد و با تعریف لغوی و اصطلاحی آن به تبیین اقسام وحی نبوی و چگونگی نزول وحی می‌پردازد. وی بنا به‌تصریح قرآن در آیات 51 و 52 سوره شوری، وحی نبوی را سه گونه (مستقیم، از ورای حجاب و به وسیله فرشته) می‌داند و در باب چگونگی نزول وحی روایاتی را در حالات پیامبر(ص) هنگام نزول وحی ذکر می‌کند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/27 همان، ص27-35]</ref>


نزول قرآن بر پیامبر(ص) به‌صورت اجمالی و تفصیلی از دیگر مطالب کتاب است. سؤال محوری نویسنده در این بخش این است که «چگونه نزول قرآن در ماه رمضان و در شب قدر انجام گرفته است درحالی‌که قرآن در طول مدت بعثت (بیست‌وسه سال) به‌تدریج و در مناسبت‌هاى گوناگون، نازل شده است‌؟» وی پاسخ به این سؤال را در قالب چهار نظریه پاسخ می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/37 ر.ک: همان، ص37-44]</ref> که نظریه چهارم این است؛ «قرآن دو وجود دارد، ظاهرى در قالب الفاظ‍‌ و عبارات، و باطنى در جایگاه اصلى خود. قرآن در شب قدر با همان وجود باطنى و اصلى و یکجا (بدون تجزیه) به قلب پیامبر فرود آمد. سپس تدریجاً با وجود ظاهرى در قالب الفاظ‍‌ و سوره‌ها در فاصله زمانى و در مناسبت‌هاى گوناگون نازل گردید.» <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/43 همان، ص43-44]</ref>
نزول قرآن بر پیامبر(ص) به‌صورت اجمالی و تفصیلی از دیگر مطالب کتاب است. سؤال محوری نویسنده در این بخش این است که «چگونه نزول قرآن در ماه رمضان و در شب قدر انجام گرفته است درحالی‌که قرآن در طول مدت بعثت (بیست‌وسه سال) به‌تدریج و در مناسبت‌هاى گوناگون، نازل شده است‌؟» وی پاسخ به این سؤال را در قالب چهار نظریه پاسخ می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/37 ر.ک: همان، ص37-44]</ref> که نظریه چهارم این است؛ «قرآن دو وجود دارد، ظاهرى در قالب الفاظ‍‌ و عبارات، و باطنى در جایگاه اصلى خود. قرآن در شب قدر با همان وجود باطنى و اصلى و یکجا (بدون تجزیه) به قلب پیامبر فرود آمد. سپس تدریجاً با وجود ظاهرى در قالب الفاظ‍‌ و سوره‌ها در فاصله زمانى و در مناسبت‌هاى گوناگون نازل گردید.»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/43 همان، ص43-44]</ref>


نویسنده بخش بعدی کتاب را به عناوین، سوره‌ها و آیات قرآن اختصاص داده است. وی می‌نویسد «براى این کتاب [قرآن] با استفاده از آیات کریمه تا پنجاه‌وپنج عنوان ذکر شده است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/48 همان، ص48]</ref> سپس با تفکیک میان اسامی و اوصاف می‌گوید چهار اسم، قرآن، کتاب، ذکر و فرقان برای این کتاب به کار رفته است. و تنزیل، مجید، حدیث، کریم، حکیم مهیمن، نور، عظیم و... از صفات آن [قرآن] به شمار می‌آید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/49 ر.ک: همان، ص49-50]</ref>.
نویسنده بخش بعدی کتاب را به عناوین، سوره‌ها و آیات قرآن اختصاص داده است. وی می‌نویسد «براى این کتاب [قرآن] با استفاده از آیات کریمه تا پنجاه‌وپنج عنوان ذکر شده است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/48 همان، ص48]</ref> سپس با تفکیک میان اسامی و اوصاف می‌گوید چهار اسم، قرآن، کتاب، ذکر و فرقان برای این کتاب به کار رفته است. و تنزیل، مجید، حدیث، کریم، حکیم مهیمن، نور، عظیم و... از صفات آن [قرآن] به شمار می‌آید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28854/1/49 ر.ک: همان، ص49-50]</ref>.
خط ۶۰: خط ۶۴:


==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
مقدمه و متن کتاب.
{{قرآن‌پژوهی}}


==وابسته‌ها==  
==وابسته‌ها==  
خط ۸۷: خط ۹۳:


[[فرهنگ‌نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات)]]
[[فرهنگ‌نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات)]]
[[علوم قرآن 2 (اعجاز قرآن در علوم طبیعی و انسانی)]]
[[علوم قرآن در تفسیر المیزان و آثار علامه طباطبایی قدس‌سره]]
[[علوم قرآنی (ترجمه فشارکی)]]
[[علوم قرآنی (معرفت)]]
[[علوم القرآن]]
[[علوم قرآنی (سپاه پاسداران)]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:جدید تیرماه]]
[[رده: خرداد(98)]]