۶۱٬۱۸۹
ویرایش
كتاب الرجال لتقيالدين الحسن بن علي بن داود حلي قدسسره و يتقدمه كتاب الرجال لابيجعفر احمد بن ابيعبدالله البرقي رضواناللهعلیه: تفاوت میان نسخهها
كتاب الرجال لتقيالدين الحسن بن علي بن داود حلي قدسسره و يتقدمه كتاب الرجال لابيجعفر احمد بن ابيعبدالله البرقي رضواناللهعلیه (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۲۶
، ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹ویرایش A-esmaili@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که Hbaghizadeh@noornet.net انجام داده بود واگ...
جز (ویرایش A-esmaili@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که Hbaghizadeh@noornet.net انجام داده بود واگ...) |
|||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[میاموی، محمدکاظم]] (مصحح) | [[میاموی، محمدکاظم]] (مصحح) | ||
[[برقی، احمد بن محمد]] ( | [[برقی، احمد بن محمد]] (نويسنده) | ||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی]] ( | [[تقیالدین حلی، حسن بن علی]] (نويسنده) | ||
[[محدث، جلالالدین]] (مقدمهنويس) | [[محدث، جلالالدین]] (مقدمهنويس) | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| سال نشر = 1342 ش | | سال نشر = 1342 ش | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE1468AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
''' | '''الرجال (تقيالدين حلي)''' تأليف [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|شيخ تقىالدين، ابومحمد، حسن بن على بن داود حلى]] از علماى بزرگ شيعه در قرن هفتم هجرى. | ||
==موضوع== | |||
علم رجال و معرفى راويان احاديث ائمه عليهمالسلام و بيان اعتبار و عدم اعتبار آنها. | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در اين كتاب با استفاده از منابع غنى، قديمى و معتبر علم رجال و با شيوهاى نو و ابتكارى در ترتيب روات به ترتيب حروف الفبا و بيان آدرس مستند خود به صورت رمز، مجموعهاى ارزشمند و گرانبها را بوجود آورده است. | |||
==ارزش و اعتبار== | |||
كتاب رجال [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] از كتابهاى رجالى معتبر شيعه در آغاز قرن هشتم هجرى به شمار مىآيد و با توجه به نسخهها و منابع معتبرى كه در اختيار مؤلف اين كتاب بوده از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار شده است. | |||
==سخنان علما== | |||
[[شهيد ثانى]] درباره اين كتاب مىفرمايد: «كتاب رجال [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] از تأليفات مهم و از تحقيقات ارزشمند ايشان به شمار مىآيد. | |||
وى در اين كتاب شيوهاى نو و ابتكارى را به كار گرفته كه تا آن زمان ميان اصحاب سابقه نداشته است.هر كس آن كتاب را مطالعه نمايد بر ارزش و اعتبار و عظمت مؤلف آن آگاهى خواهد يافت». | |||
[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در كتاب [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] درباره اين كتاب مىفرمايد: «[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] اين كتاب را به ترتيب حروف الفبا نگاشته است. | |||
وى تمام كتابهاى رجالى قدما كه به دستش رسيده را در كتاب آورده و مستند خود قرار داده است. | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] علاوه بر ترتيبى زيبا و تهذيبى جالب مطالب آن كتابها را نيز آورده است. | |||
وى در اين كتاب فقط نام شخصيتهاى قبل از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] را آورده و كمتر به متاخرين از ايشان اشاره دارد». | |||
==انگيزۀ نگارش== | |||
علم رجال يكى از مقدمات اساسى و مهم اجتهاد و استنباط احكام شرعى است زيرا براى بدست آوردن احكام الهى بعد از مراجعه به قرآن، مهمترين راه مراجعه به اخبار اهلبيت عليهمالسلام است. | |||
با توجه به اينكه دشمنان اهلبيت روايات فراوانى را جعل كردهاند تا راه حق را مشوه سازند چارهاى نمىماند مگر آنكه روات احاديث را شناسايى كنيم تا بتوان روايات صحيح و معتبر را از روايات غير صحيح و غير معتبر جدا ساخت و براى اين مهم راهى نيست مگر مراجعه به علم رجال و علم شناخت مردانى كه روايات اهلبيت را روايت كردهاند. | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در مقدمه كتاب در بارۀ انگيزۀ خود از نگارش اين كتاب مىفرمايد: | |||
«هنگامى كه من به اصول فتاواى فقهى و فروع نظرى آن نگريستم و سعى بر نجات از تقليد و پيروى از فتاواى نقل شده نمودم، ديدم كه راهى بجز بررسى روايات ائمه هدى عليهمالسلام نيست و آن هم ممكن نيست مگر با استفاده صحيح از قواعد اصولى و توجه به نظريات اصحاب و فتاواى فرعى آنها، تا بتوان راهى صحيح و موافق با حق را برگزيد و مخالف آن را رها ساخت. | |||
و اين مهم امكان ندارد مگر با شناخت علم رجال و تحقيق در احوال روات احاديث». | |||
==شيوۀ نگارش== | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در اين كتاب تمام اسامى را به ترتيب حروف الفبا آورده و اين ترتيب را تا آخر حروف هر اسمى رعايت كرده است. | |||
اين شيوه تا آن زمان ميان اصحاب بىسابقه بوده و [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] اولين رجالى است كه ترتيب كتاب رجال خود را به اين شكل آورده است. | |||
نكته ديگر اينكه [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] كتاب خود را در دو بخش آورده است: | |||
بخش اول در ممدوحين و رواتى كه موثق و معتبر شناخته شدهاند. | |||
بخش دوم در رواتى كه ضعيف و غير معتبر شناخته شدهاند. | |||
وى در اين كتاب توثيق يا تضعيف خود را مستند به يكى از كتابهاى رجالى معتبر مىكند و آدرس آن را نيز به صورت رمز آورده است. | |||
==منابع مقاله== | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در اين كتاب بر منابع معتبر و اوليه رجالى شيعه استناد كرده است مانند: | |||
#كتاب الرجال نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن طوسى]]. | |||
#[[الفهرست (طوسی)|كتاب الفهرست]] نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن طوسى]]. | |||
#كتاب [[اختيار معرفة الرجال (تحقیق رجایی)|رجال كشى]] نوشته [[کشی، محمد بن عمر|ابوعمرو محمد بن عمر بن عبدالعزيز كشى]]. | |||
#كتاب [[رجال النجاشي|رجال نجاشى]] نوشته شيخ ابوالعباس احمد بن على بن احمد نجاشى. | |||
#كتاب [[رجال البرقي|رجال برقى]] نوشته [[برقی، احمد بن محمد|ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد برقى]]. | |||
#كتاب [[رجال ابن غضائرى]] نوشته شيخ ابوالحسن احمد بن ابى عبدالله ال[[غضایری، حسین بن عبیدالله|حسين بن عبيدالله غضائرى]]. | |||
#كتاب رجال عقيقى نوشته شريف على بن احمد بن على بن محمد عقيقى. | |||
#كتاب رجال [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]] نوشته [[ابن عقده، احمد بن محمد|شيخ ابوالعباس احمد بن محمد بن سعيد بن عبدالرحمان بن زياد]] معروف به [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]]. | |||
#كتاب رجال [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] نوشته ابومحمد [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] نيشابورى. | |||
#كتاب رجال ابن عبدون نوشته شيخ ابوعبدالله احمد بن عبدالواحد بن احمد بزاز معروف به ابن عبدون. | |||
و بسيارى ديگر از منابع رجالى قدماى شيعه. | |||
==رمزهاى كتاب== | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] براى كوتاهتر شدن جملات كتاب بسيارى از كلمات را به صورت رمز آورده است كه اينك به برخى از آنها اشاره مىكنيم: | |||
#[[اختيار معرفة الرجال (تحقیق رجایی)|رجال كشى]] - كش | |||
#[[رجال النجاشي|رجال نجاشى]] - جش | |||
#رجال [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] - جخ | |||
#الفهرست - ست | |||
#البرقى - قى | |||
#على بن احمد عقيقى - عق | |||
#[[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]] - قد | |||
#[[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] - فش | |||
#ابن عبدون - عب | |||
#غضائرى - غض | |||
#محمد بن بابويه - يه | |||
#ابن فضال - فض | |||
و براى هر يك از ائمه عليهمالسلام نيز يك حرف از نام آنها را علامت قرار داده است. | |||
==سند كتاب== | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در مقدمه كتاب سند خود را به هر يك از كتابهاى رجالى كه از آنها در كتاب استفاده كرده و به آنها استناد نموده آورده است تا به اين طريق نقلهاى كتاب همه مستند و معتبر شود و بر اعتبار مطالب كتاب بيفزايد. | |||
==تتمه كتاب== | |||
[[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] در پایان كتاب 17 فصل و 9 تنبيه آورده و در آنها نكات بسيار سودمند و مفيد رجالى را ذكر كرده است مانند اسامى افرادى كه واقفى، فطحى، زيدى، عامى، كيسانى، ناووسى، غلات، ضعيف، مضطرب، منكر، فاسد المذهب، جاعل حديث، لعنت يا نفرين شده و يا مجهول بودهاند و افراد ثقهاى كه از ضعفاء نقل حديث كردهاند را به صورت فهرستهاى جداگانه آورده و در پایان نيز 35 كنيه از روات ضعيف را بر شمرده است. | |||
==نقد كتاب== | |||
سيدمصطفى تفرشى در كتاب نقد الرجال درباره اين كتاب مىگويد: «كتاب رجال [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] از ترتيب خوبى برخوردار است ولى غلطهاى فراوانى نيز در آن وجود دارد». | |||
مولى عبدالله شوشترى در شرح تهذيب الاحكام درباره اين كتاب مىگويد: | |||
«كتاب [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] را من قابل اعتماد نديدم زيرا اشكالات فراوانى را در آن يافتم مانند اشتباه در نقل سخن قدما و يا بررسى روات و يا تعيين آنها و اين نكته با كمى دقت در اين كتاب آشكار مىشود». | |||
علامه محقق ابوالهدى كلباسى اصفهانى در كتاب «سماء المقال في تحقيق علم الرجال» اشتباهات كتاب [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] را شمرده و مشخص نموده است. | |||
[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در كتاب [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] مىگويد: «مراد از اشتباهات [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] اعتراضات ايشان بر [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] است». | |||
[[امین، محسن|سيدمحسن امين]] در كتاب اعيان الشيعه مىگويد: دليل اشتباهات كتاب رمزى بودن برخى كلمات است. | |||
[[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] مىفرمايد: «دليل اشتباهات كتاب اختلاف نسخه و اشتباه نساخ بوده است». | |||
مولى [[مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل|ابوعلى حائرى]] در كتاب «منتهى المقال في الرجال» مىگويد: «احتمالا دليل اشتباهات كتاب بد خط بودن [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] بوده ولى اعتراضات ايشان به علامه اكثرا صحيح بوده است». | |||
اما [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|صاحب رياض]] العلما مىفرمايد: «من خط ايشان را ديدهام، ايشان داراى خطى زيبا بودهاند» و [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] مىفرمايد: «خط [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] مانند نامش زيباست». | |||
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] مىفرمايد: «خط [[تقیالدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] مانند نامش زيبا و خوب بوده است و اكثر اصحاب با اين كتاب مانند ديگر كتب رجالى برخورد كردهاند و آن را معتبر دانستهاند». | |||
نتيجه اينكه اين ديدگاه بهتر به نظر مىرسد زيرا با توجه به اعتبار و شهرت علمى مؤلف و دسترسى داشتن ايشان به بسيارى از منابع غنى رجالى، صحيح نيست كه به دليل برخى اشتباهات بخواهيم از اين كتاب دست بكشيم و يا از امتيازات و ویژگیهاى آن محروم شويم و بهتر آن است كه آن را در رديف ديگر كتابهاى رجالى به شمار آورده و در تحقيقات رجالى به آن هم مراجعه شود. | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
[[كتاب الرجال]] | [[كتاب الرجال]] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:قدیم 25 تیرالی 24 مرداد]] | [[رده:قدیم 25 تیرالی 24 مرداد]] | ||