پرش به محتوا

مسند الشهاب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۰۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ مهٔ ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =39964
| کد پدیدآور =00867
| کد پدیدآور =00867
| پس از =
| پس از =
خط ۳۴: خط ۳۴:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
محقق اثر در مقدمه، خدمت به سنت نبوی را از توفیقات الهی دانسته است. سپس سنت را اصل مکمل قرآن کریم و مفصِّل مجملات آن و آن را نیز وحی الهی به رسول کریم دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref>‏. سپس افزوده که پس از تحقیق معجم کبیر [[طبرانی، سلیمان بن احمد|طبرانی]] تصمیم به تحقیق مسند الشهاب [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضی محمد بن سلامه قضاعی]] گرفته است و نتیجه تلاشش را به دانشجویان و اساتیدی که دلباخته سنت نبوی هستند تقدیم می‌کند و امیدوار است که موردپسندشان واقع شود<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>‏.
محقق اثر در مقدمه، خدمت به سنت نبوی را از توفیقات الهی دانسته است. سپس سنت را اصل مکمل قرآن کریم و مفصِّل مجملات آن و آن را نیز وحی الهی به رسول کریم دانسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5]</ref>‏. سپس افزوده که پس از تحقیق معجم کبیر [[طبرانی، سلیمان بن احمد|طبرانی]] تصمیم به تحقیق مسند الشهاب [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضی محمد بن سلامه قضاعی]] گرفته است و نتیجه تلاشش را به دانشجویان و اساتیدی که دلباخته سنت نبوی هستند تقدیم می‌کند و امیدوار است که موردپسندشان واقع شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>‏.


وی پس‌ازاین مقدمه کوتاه به تحقیق شرح‌حال و بررسی زندگینامه علمی [[قضاعی، محمد بن سلامه|قضاعی]] با استفاده از منابع مختلف پرداخته است. در ذکر تألیفات از سیزده اثرش یاد کرده است<ref>ر.ک: همان، ص10-7</ref>‏. سپس در معرفی کتاب الشهاب متن عباراتی از نویسنده آن از طریق حسن بن عبدالباقی بن ابوالقاسم صقلی آورده است. در بخشی از آن می‌خوانیم: «من در این کتابم آنچه از حدیث رسول‌الله(ص) شنیدم یعنی هزار کلمه از حکمت در وصایا، آداب، مواعظ و امثال جمع کردم». سپس تأکید می‌کند که اسانید روایات را حذف کرده و تبویب احادیث بر طبق تقارب الفاظ قرار داده تا دریافت آن‌ها راحت و حفظ آن‌ها آسان باشد. سپس دویست کلمه افزودم پس هزارودویست کلمه شد و کتاب را به ادعیه روایت شده ختم کردم<ref>ر.ک: همان، ص13-12</ref>‏.
وی پس‌ازاین مقدمه کوتاه به تحقیق شرح‌حال و بررسی زندگینامه علمی [[قضاعی، محمد بن سلامه|قضاعی]] با استفاده از منابع مختلف پرداخته است. در ذکر تألیفات از سیزده اثرش یاد کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/7 ر.ک: همان، ص10-7]</ref>‏. سپس در معرفی کتاب الشهاب متن عباراتی از نویسنده آن از طریق حسن بن عبدالباقی بن ابوالقاسم صقلی آورده است. در بخشی از آن می‌خوانیم: «من در این کتابم آنچه از حدیث رسول‌الله(ص) شنیدم یعنی هزار کلمه از حکمت در وصایا، آداب، مواعظ و امثال جمع کردم». سپس تأکید می‌کند که اسانید روایات را حذف کرده و تبویب احادیث بر طبق تقارب الفاظ قرار داده تا دریافت آن‌ها راحت و حفظ آن‌ها آسان باشد. سپس دویست کلمه افزودم پس هزارودویست کلمه شد و کتاب را به ادعیه روایت شده ختم کردم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/12 ر.ک: همان، ص13-12]</ref>‏.


محقق کتاب سپس لازم دانسته که حسن بن عبدالباقی صقلی، هبة‌الله بن علی بن سعود بوصیری، محمد بن برکات بن هلال سعیدی را که در طریق نقل کتاب از [[قضاعی، محمد بن سلامه|قضاعی]] هستند معرفی کند. شرح احوال ایشان مستند به آثار ذهبی است<ref>ر.ک: همان، ص 22-19</ref>‏.
محقق کتاب سپس لازم دانسته که حسن بن عبدالباقی صقلی، هبة‌الله بن علی بن سعود بوصیری، محمد بن برکات بن هلال سعیدی را که در طریق نقل کتاب از [[قضاعی، محمد بن سلامه|قضاعی]] هستند معرفی کند. شرح احوال ایشان مستند به آثار ذهبی است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/19 ر.ک: همان، ص 22-19]</ref>‏.


در باب اول کتاب، احادیثی چون «الأعمال بالنيات»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص35</ref>‏، «المجالس بالأمانة»<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>‏؛ «المستشار مؤتمن» <ref>ر.ک: همان، ص38</ref>‏؛ «الجماعة رحمة و الفرقة عذاب»<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>؛ «حسن السؤال نصف العلم» <ref>ر.ک: همان، ص55</ref>‏؛ «السلام قبل الكلام»<ref>ر.ک: همان، ص56</ref>‏ ذکر شده است.
در باب اول کتاب، احادیثی چون «الأعمال بالنيات»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/35 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص35]</ref>‏، «المجالس بالأمانة»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/37 ر.ک: همان، ص37]</ref>‏؛ «المستشار مؤتمن» <ref>ر.ک: همان، ص38</ref>‏؛ «الجماعة رحمة و الفرقة عذاب»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/43 ر.ک: همان، ص43]</ref>؛ «حسن السؤال نصف العلم» <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/55 ر.ک: همان، ص55]</ref>‏؛ «السلام قبل الكلام»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/56 ر.ک: همان، ص56]</ref>‏ ذکر شده است.


باب ششم به احادیثی اختصاص دارد که با «لا» شروع شده است: «لا يرحم الله من لا يرحم الناس»<ref>ر.ک: همان، ج2، ص66</ref>؛ «لا تردوا السائل و لو بشق تمرة» <ref>ر.ک: همان، ص82</ref>.
باب ششم به احادیثی اختصاص دارد که با «لا» شروع شده است: «لا يرحم الله من لا يرحم الناس»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/66 ر.ک: همان، ج2، ص66]</ref>؛ «لا تردوا السائل و لو بشق تمرة» <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/82 ر.ک: همان، ص82]</ref>.


باب هشتم به احادیثی اشاره دارد که با «لیس» آغاز شده است: «لیس لفاسق غیبة»<ref>ر.ک: همان، ص202</ref>؛ «لیس بکذاب من اصلح بین اثنین»<ref>ر.ک: همان، ص210</ref>.
باب هشتم به احادیثی اشاره دارد که با «لیس» آغاز شده است: «لیس لفاسق غیبة»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/202 ر.ک: همان، ص202]</ref>؛ «لیس بکذاب من اصلح بین اثنین»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/210 ر.ک: همان، ص210]</ref>.


رسالة حافظ ابوالفضل عراقی که در انتهای جلد دوم آمده در دفاع از الشهاب و ردیه‌ای بر «الدر المتقط في بيان الغلط و الحكم علیها بالوضع» رضی‌الدین صغانی است. در کتاب حاضر محقق اثر تنها 13 حدیث از مجموع شصت حدیثی که صغانی ساختگی دانسته را ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد2، ص351</ref>‏. او معتقد است که برخی از روایات الشهاب و احادیثی از کتاب «النجم» احمد بن معد اقلیشی و تمام کتب اربعین ابن ودعان، فضائل العلماء محمد بن سرق بلخی، الوصیة علی بن ابی‌طالب، خطبة الوداع، احادیث ابی الدنیا، احادیث نسطور، احادیث یغنم بن سالم و کتاب «مسند انس» که سمعان از انس روایت کرده و 300 حدیث در بر دارد را نیز ساختگی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص356-355</ref>‏.
رسالة حافظ ابوالفضل عراقی که در انتهای جلد دوم آمده در دفاع از الشهاب و ردیه‌ای بر «الدر المتقط في بيان الغلط و الحكم علیها بالوضع» رضی‌الدین صغانی است. در کتاب حاضر محقق اثر تنها 13 حدیث از مجموع شصت حدیثی که صغانی ساختگی دانسته را ذکر کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/351 ر.ک: متن کتاب، جلد2، ص351]</ref>‏. او معتقد است که برخی از روایات الشهاب و احادیثی از کتاب «النجم» احمد بن معد اقلیشی و تمام کتب اربعین ابن ودعان، فضائل العلماء محمد بن سرق بلخی، الوصیة علی بن ابی‌طالب، خطبة الوداع، احادیث ابی الدنیا، احادیث نسطور، احادیث یغنم بن سالم و کتاب «مسند انس» که سمعان از انس روایت کرده و 300 حدیث در بر دارد را نیز ساختگی دانسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/355 ر.ک: همان، ص356-355]</ref>‏.


از روایاتی موضوعه کتاب الشهاب [[قضاعی، محمد بن سلامه|قضاعی]] به عقیده رضی‌الدین صغانی، روایت «الشقي من شقی في بطن أمه» است. حافظ عراقی در پاسخ می‌گوید: این روایت صحیح السند می‌باشد و در مسند بزار از آن به صحیح یاد شده است. بزار درباره سند این روایت چنین بیان نموده: و رجاله کلهم محتج بهم في الصحیح، و حماد هو ابن زید، و هشام هو ابن حسان، و محمد هو ابن سيرين. لا نعلم رواه عن هشام الا حماد و لا عنه الا عبدالرحمن ابن المبارک<ref>ر.ک: همان، ص357-356</ref>‏.
از روایاتی موضوعه کتاب الشهاب [[قضاعی، محمد بن سلامه|قضاعی]] به عقیده رضی‌الدین صغانی، روایت «الشقي من شقی في بطن أمه» است. حافظ عراقی در پاسخ می‌گوید: این روایت صحیح السند می‌باشد و در مسند بزار از آن به صحیح یاد شده است. بزار درباره سند این روایت چنین بیان نموده: و رجاله کلهم محتج بهم في الصحیح، و حماد هو ابن زید، و هشام هو ابن حسان، و محمد هو ابن سيرين. لا نعلم رواه عن هشام الا حماد و لا عنه الا عبدالرحمن ابن المبارک<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39964/1/356 ر.ک: همان، ص357-356]</ref>‏.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
تحقیق نص کتاب و اشاره به اختلاف نسخ کتاب، استخراج احادیث کتاب و اشاره به جرح و تعدیل آن‌ها در پاورقی‌های کتاب ذکر شده است. فهرست احادیث بر طبق حروف الفبا، ذکر راویان از صحابه و تابعین و نیز فهرست نام منابع در انتهای کتاب ارائه شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص23</ref>‏.
تحقیق نص کتاب و اشاره به اختلاف نسخ کتاب، استخراج احادیث کتاب و اشاره به جرح و تعدیل آن‌ها در پاورقی‌های کتاب ذکر شده است. فهرست احادیث بر طبق حروف الفبا، ذکر راویان از صحابه و تابعین و نیز فهرست نام منابع در انتهای کتاب ارائه شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39963/1/23 ر.ک: مقدمه محقق، ص23]</ref>‏.


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۶۳: خط ۶۳:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: خرداد(98)]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:قربانی-باقی زاده]]
[[رده:سال98-1اردیبهشت الی31اردیبهشت]]
[[رده:سال98-1اردیبهشت الی31اردیبهشت]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش