پرش به محتوا

المدارس النحوية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
مى‌توان مطالب زير را پيرامون اين كتاب، خاطرنشان كرد:
مى‌توان مطالب زير را پيرامون اين كتاب، خاطرنشان كرد:


1. نویسنده در مقدمه، به شيوه نگارش مكاتب نحوى اشاره كرده است. وى مباحث كتاب را با مكتب بصره آغاز كرده است؛ چراكه اصول نحو و قواعد آن در مكتب بصره وضع شده و مكاتب نحوى ديگر، فرع آن و از نتايج مكتب بصره بوده‌اند.<ref>مقدمه، ص5</ref>
#نویسنده در مقدمه، به شيوه نگارش مكاتب نحوى اشاره كرده است. وى مباحث كتاب را با مكتب بصره آغاز كرده است؛ چراكه اصول نحو و قواعد آن در مكتب بصره وضع شده و مكاتب نحوى ديگر، فرع آن و از نتايج مكتب بصره بوده‌اند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19625/1/5 مقدمه، ص5]</ref>
#نویسنده در فصل اول كتاب به تبيين تصحيح يكى از اشتباهات شايع و قديمى پرداخته است. اين اشتباه عبارت است از اينكه ابوالاسود دئلى و شاگردان وى واضع برخى از مبادى نحو بوده‌اند. وى معتقد است كه ابن ابى‌اسحق حضرمى، واضع اين مبادى بوده و پس از او شاگردانش عيسى بن عمر، أبوعمرو بن العلاء و يونس بن حبيب مباحث نحوى را ادامه داده‌اند، سپس در انتهاى فصل، شرح حال اين سه شخصيت و آراء و آثار آنها را بيان مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19625/1/11 متن كتاب، ص29 - 11]</ref>
#:[[خلیل بن احمد|خليل بن احمد فراهيدى]]، مؤسس واقعى مكتب نحوى بصره و علم نحو عربى به معناى دقيق آن بوده است. پس از او [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]، اخفش و [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] از ديگر علماى نحوى مكتب بصره بوده‌اند كه نویسنده علاوه بر شرح حال آنها به شاگردان هريك نيز اشاره كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19625/1/30 همان، ص150 - 30]</ref>
#كسائى و شاگردش فرّاء، مكتب نحوى كوفه را با مصطلحات جديد بنيان نهادند. برخى به دليل كثرت اختلافات بين كسائى و فرّاء، گمان كرده‌اند كه مكتب كوفه، مكتب نحوى مستقلى نبوده است كه ديدگاه صحيحى نيست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19625/1/156 همان، ص156]</ref>ثعلب و ابوبكر بن انبارى از ديگر علماى اين مكتب بوده‌اند كه زندگى و آراء آنها با مراجعه به منابع مختلف ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19625/1/224 همان، 242 - 224]</ref>
#پس از آن، مكتب بغداد با انتخاب آراء مكتب بصره و كوفه و آراء جديد ايجاد گرديد. ابن كيسان، زجاجى، ابوعلى فارسی و ابن جنى از نحويون مكتب بغداد بوده‌اند. [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نيز از متأخرين مكتب بغداد است. برخى از محققین معاصر، وجود مكتب بغداد را قبول نداشته و نفى كرده‌اند و افراد اين مكتب را به مكتب بصره و كوفه منضم كرده‌اند. ادله آنها اين است كه ابوعلى فارسی و شاگردش ابن جنى، خود را به مكتب بصره منسوب كرده‌اند و نيز در نوشته‌هايشان فراوان از علماى بغداد تعبير به «أصحابنا» مى‌كنند و ابن جنى، فراوان نام بغداديون را بر كوفيون اطلاق مى‌كند؛ كأنه اين دو، مكتبى واحدند. نویسنده، اين ديدگاه را با دليل متقن رد مى‌كند.


2. نویسنده در فصل اول كتاب به تبيين تصحيح يكى از اشتباهات شايع و قديمى پرداخته است. اين اشتباه عبارت است از اينكه ابوالاسود دئلى و شاگردان وى واضع برخى از مبادى نحو بوده‌اند. وى معتقد است كه ابن ابى‌اسحق حضرمى، واضع اين مبادى بوده و پس از او شاگردانش عيسى بن عمر، أبوعمرو بن العلاء و يونس بن حبيب مباحث نحوى را ادامه داده‌اند، سپس در انتهاى فصل، شرح حال اين سه شخصيت و آراء و آثار آنها را بيان مى‌كند.<ref>متن كتاب، ص29 - 11</ref>
پس از آن مكتب اندلس بنا گرديد كه بزرگ‌ترين علماى آن [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] بوده است و نيز مكتب مصر مطالعه شده است. [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]] و [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام انصارى]] و [[سيوطى]] از مهم‌ترين علماى نحوى مصر مى‌باشند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19625/1/243 همان، ص365 - 243]</ref>
 
[[خلیل بن احمد|خليل بن احمد فراهيدى]]، مؤسس واقعى مكتب نحوى بصره و علم نحو عربى به معناى دقيق آن بوده است. پس از او [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]، اخفش و [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] از ديگر علماى نحوى مكتب بصره بوده‌اند كه نویسنده علاوه بر شرح حال آنها به شاگردان هريك نيز اشاره كرده است.<ref>همان، ص150 - 30</ref>
 
3. كسائى و شاگردش فرّاء، مكتب نحوى كوفه را با مصطلحات جديد بنيان نهادند. برخى به دليل كثرت اختلافات بين كسائى و فرّاء، گمان كرده‌اند كه مكتب كوفه، مكتب نحوى مستقلى نبوده است كه ديدگاه صحيحى نيست.<ref>همان، ص156</ref>ثعلب و ابوبكر بن انبارى از ديگر علماى اين مكتب بوده‌اند كه زندگى و آراء آنها با مراجعه به منابع مختلف ذكر شده است.<ref>همان، 242 - 224</ref>
 
4. پس از آن، مكتب بغداد با انتخاب آراء مكتب بصره و كوفه و آراء جديد ايجاد گرديد. ابن كيسان، زجاجى، ابوعلى فارسی و ابن جنى از نحويون مكتب بغداد بوده‌اند. [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نيز از متأخرين مكتب بغداد است. برخى از محققین معاصر، وجود مكتب بغداد را قبول نداشته و نفى كرده‌اند و افراد اين مكتب را به مكتب بصره و كوفه منضم كرده‌اند. ادله آنها اين است كه ابوعلى فارسی و شاگردش ابن جنى، خود را به مكتب بصره منسوب كرده‌اند و نيز در نوشته‌هايشان فراوان از علماى بغداد تعبير به «أصحابنا» مى‌كنند و ابن جنى، فراوان نام بغداديون را بر كوفيون اطلاق مى‌كند؛ كأنه اين دو، مكتبى واحدند. نویسنده، اين ديدگاه را با دليل متقن رد مى‌كند.
 
پس از آن مكتب اندلس بنا گرديد كه بزرگ‌ترين علماى آن [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] بوده است و نيز مكتب مصر مطالعه شده است. [[ابن حاجب، عثمان بن عمر|ابن حاجب]] و [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام انصارى]] و [[سيوطى]] از مهم‌ترين علماى نحوى مصر مى‌باشند.<ref>همان، ص365 - 243</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۵۹: خط ۵۵:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:25 فروردین الی 24 اردیبهشت(98)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش