۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
# البرهان الكاشف عن إعجاز القرآن، کتابی است در اعجاز قرآن کریم و بلاغت آن. | # البرهان الكاشف عن إعجاز القرآن، کتابی است در اعجاز قرآن کریم و بلاغت آن. | ||
# التبيان في علم البيان المطلع علی إعجاز القرآن، مختصری است از کتاب البرهان. | # التبيان في علم البيان المطلع علی إعجاز القرآن، مختصری است از کتاب البرهان. | ||
# رسالة في الخصائص النبوية، رسالهای مشتمل بر خصائص و ویژگیهای رفتاری پیامبر اکرم(ص) بخشی از آن است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7-44</ref>. | # رسالة في الخصائص النبوية، رسالهای مشتمل بر خصائص و ویژگیهای رفتاری پیامبر اکرم(ص) بخشی از آن است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35459/1/7 ر.ک: متن کتاب، ص7-44]</ref>. | ||
بخش دوم به متن کتاب اختصاص یافته است. نویسنده، کتابش را به دو بخش مقدمه و ارکان تقسیم کرده است، مقدمه کتاب از دو مبحث تشکیل شده است، بحث اول: در مورد تعریف علم بیان، نحوه تحصیل آن و هدف از این علم است... بحث دوم شناخت چیزهایی است که لفظ و کلام را از اشتباه و غلط حفظ میکند و منشأ اشتباهات را میتوان جهل به ادله سهگانه افرادیه، اعرابیه و مواقع ترکیب است و هنگامیکه شناخت به این ارکان سهگانه حاصل شود لفظ ازهرجهت روشن و بیعیب میشود. در اینجا محقق ادله سهگانه را در پاورقی با استفاده از مثالهایی آن را توضیح و شرح داده است.<ref>ر.ک: همان، ص48-50</ref>. | بخش دوم به متن کتاب اختصاص یافته است. نویسنده، کتابش را به دو بخش مقدمه و ارکان تقسیم کرده است، مقدمه کتاب از دو مبحث تشکیل شده است، بحث اول: در مورد تعریف علم بیان، نحوه تحصیل آن و هدف از این علم است... بحث دوم شناخت چیزهایی است که لفظ و کلام را از اشتباه و غلط حفظ میکند و منشأ اشتباهات را میتوان جهل به ادله سهگانه افرادیه، اعرابیه و مواقع ترکیب است و هنگامیکه شناخت به این ارکان سهگانه حاصل شود لفظ ازهرجهت روشن و بیعیب میشود. در اینجا محقق ادله سهگانه را در پاورقی با استفاده از مثالهایی آن را توضیح و شرح داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35459/1/48 ر.ک: همان، ص48-50]</ref>. | ||
متن کتاب از سه رکن تشکیل شده است؛ ارکان سهگانه مذکور مشتمل بر فروع علم بلاغت؛ یعنی معانی، بیان و بدیع است. رکن اول از آنها، دلالات افرادیه است که متضمن سه باب است؛ اولین از آن بابها حقیقت و مجاز است، هنگامیکه اراده شود از لفظ دلالت ظاهری آن، در اصطلاح به آن حقیقت گفته میشود و هنگامیکه معنای ظاهر و متبادر آن اراده نشود، بلکه با قرینهای معنای غیر ظاهری اراده شود در اصطلاح به آن مجاز گفته میشود و بر کنایه و استعاره و تمثیل تقسیم میشود<ref>ر.ک: همان، ص51-59</ref>. | متن کتاب از سه رکن تشکیل شده است؛ ارکان سهگانه مذکور مشتمل بر فروع علم بلاغت؛ یعنی معانی، بیان و بدیع است. رکن اول از آنها، دلالات افرادیه است که متضمن سه باب است؛ اولین از آن بابها حقیقت و مجاز است، هنگامیکه اراده شود از لفظ دلالت ظاهری آن، در اصطلاح به آن حقیقت گفته میشود و هنگامیکه معنای ظاهر و متبادر آن اراده نشود، بلکه با قرینهای معنای غیر ظاهری اراده شود در اصطلاح به آن مجاز گفته میشود و بر کنایه و استعاره و تمثیل تقسیم میشود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35459/1/51 ر.ک: همان، ص51-59]</ref>. | ||
باب دوم در دو فصل است که فصل اول آن پیرامون بیان فرق بین جملات اسمیه و فعلیه است که با ذکر مثالهایی از قرآن و غیر قرآن به توضیح این باب پرداخته است. نویسنده در فصل دوم، در ضمن تعریف واژگان نکره و معرفه، فرق بین این دو را به معرض نمایش گذاشته است، معرفه آن اسمی است که دلالت بر شیئی معین و شناخته شدهای میکند و نکره آن اسمی است دلالت بر شیء نامعلوم میکند. همانطور که معارف در مراتب تعریف خود متفاوت هستند همینطور نکرهها نیز در مراتب تنکیر متفاوت هستند. | باب دوم در دو فصل است که فصل اول آن پیرامون بیان فرق بین جملات اسمیه و فعلیه است که با ذکر مثالهایی از قرآن و غیر قرآن به توضیح این باب پرداخته است. نویسنده در فصل دوم، در ضمن تعریف واژگان نکره و معرفه، فرق بین این دو را به معرض نمایش گذاشته است، معرفه آن اسمی است که دلالت بر شیئی معین و شناخته شدهای میکند و نکره آن اسمی است دلالت بر شیء نامعلوم میکند. همانطور که معارف در مراتب تعریف خود متفاوت هستند همینطور نکرهها نیز در مراتب تنکیر متفاوت هستند. | ||
باب سوم در مورد مفرداتی است که تحت قاعده خاصی قرار نمیگیرند و مضبوط نیستند. این باب از کتاب را میتوان به دو دسته اسامی و حروف تقسیم نمود؛ واژه «کل» و واژگان «أ»، «ما» نافیه، «لو»، «لا» از جمله مباحثی است که نویسنده بر شرح و توضیح آنها همت گماشته است.<ref>ر.ک: همان، ص60-106</ref>. | باب سوم در مورد مفرداتی است که تحت قاعده خاصی قرار نمیگیرند و مضبوط نیستند. این باب از کتاب را میتوان به دو دسته اسامی و حروف تقسیم نمود؛ واژه «کل» و واژگان «أ»، «ما» نافیه، «لو»، «لا» از جمله مباحثی است که نویسنده بر شرح و توضیح آنها همت گماشته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35459/1/60 ر.ک: همان، ص60-106]</ref>. | ||
رکن دوم در مورد رعایت شرایط تألیف است و آن رعایت نسبت بین مفردات و جمله است که بهوسیله آن ارتباط صحیح شکل میگیرد، این بخش مشتمل بر دوازده فن است: | رکن دوم در مورد رعایت شرایط تألیف است و آن رعایت نسبت بین مفردات و جمله است که بهوسیله آن ارتباط صحیح شکل میگیرد، این بخش مشتمل بر دوازده فن است: | ||
خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
# شناخت فصل و وصل؛ | # شناخت فصل و وصل؛ | ||
# شناخت اسباب تقدیم و تأخیر؛ | # شناخت اسباب تقدیم و تأخیر؛ | ||
# قوانین کلی که بهوسیله آن حالات نظم جمله و کلام شناخته میشوند<ref>ر.ک: همان، 106-178</ref>. | # قوانین کلی که بهوسیله آن حالات نظم جمله و کلام شناخته میشوند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35459/1/106 ر.ک: همان، 106-178]</ref>. | ||
رکن سوم در باب شناخت احوال و شرایط الفاظ و اصناف اسماء در علم بدیع است که مشتمل بیستوشش صنف است. | رکن سوم در باب شناخت احوال و شرایط الفاظ و اصناف اسماء در علم بدیع است که مشتمل بیستوشش صنف است. | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
صنف هفتم التفات است، التفات در اصطلاح بدیع، آن است که جهت سخن در اثنای آن تغیر کند و یکی از عناصر خطاب و غیبت و تکلم، به عنصری دیگر درآید مانند قول خداوند: وَ هُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَاباً ثِقَالاً سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ ﴿اعراف، 57﴾؛ ترجمه: و اوست كه بادها را پیشاپیش [باران] رحمتش مژدهرسان مىفرستد تا آنگاه كه ابرهاى گرانبار را بردارند، آن را بهسوی سرزمینى مرده برانیم. | صنف هفتم التفات است، التفات در اصطلاح بدیع، آن است که جهت سخن در اثنای آن تغیر کند و یکی از عناصر خطاب و غیبت و تکلم، به عنصری دیگر درآید مانند قول خداوند: وَ هُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَاباً ثِقَالاً سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ ﴿اعراف، 57﴾؛ ترجمه: و اوست كه بادها را پیشاپیش [باران] رحمتش مژدهرسان مىفرستد تا آنگاه كه ابرهاى گرانبار را بردارند، آن را بهسوی سرزمینى مرده برانیم. | ||
در ادامه، مصنف هر یک از عناوین و اصناف زیر را که از اصطلاحات علم بدیع به شمار میرود، شرح میدهد: اعتراض، لفونشر، تفسیر، تعدید، تخییل، متواتر، رد عجز، مساوات، عکس و تبدیل، رجوع، استرداد، استهلال، تلخیص، تردید، تتمیم، تفویف، تجاهل، هزل و اراده جد و تنبیه<ref>ر.ک: همان 174-204</ref>. | در ادامه، مصنف هر یک از عناوین و اصناف زیر را که از اصطلاحات علم بدیع به شمار میرود، شرح میدهد: اعتراض، لفونشر، تفسیر، تعدید، تخییل، متواتر، رد عجز، مساوات، عکس و تبدیل، رجوع، استرداد، استهلال، تلخیص، تردید، تتمیم، تفویف، تجاهل، هزل و اراده جد و تنبیه<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35459/1/174 ر.ک: همان 174-204]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
[[رده:جدید25 شهریور الی 24 مهر]] | [[رده:جدید25 شهریور الی 24 مهر]] | ||
[[رده:25 فروردین الی 24 اردیبهشت(98)]] |
ویرایش