۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حکمت اشراق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
}} | }} | ||
'''حکمت اشراق'''، اثر [[يزدان پناه، يد الله|سید یدالله یزدان‌پناه]]، گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ شهاب‌الدین سهروردی]] است که با تحقیق و نگارش مهدی | '''حکمت اشراق'''، اثر [[يزدان پناه، يد الله|سید یدالله یزدان‌پناه]]، گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ شهاب‌الدین سهروردی]] است که با تحقیق و نگارش [[علي‌پور، مهدي|مهدی علی‌پور]]، به چاپ رسیده است. | ||
کتاب حاضر، کتابی بنیادی در تبیین نظام فلسفی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] است که جلد اول آن به‌وسیله گروه فلسفه علوم انسانی و جلد دومش به‌وسیله گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تدوین شده است و برای دانشجویان، پژوهشگران، طلاب علوم دینی، اساتید و سایر علاقه‌مندان به فلسفه اسلامی و حکمت اشراق منبعی قابل اعتماد و مفید خواهد بود<ref>ر.ک: بی‌نام، پاتوق کتاب</ref>. | کتاب حاضر، کتابی بنیادی در تبیین نظام فلسفی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] است که جلد اول آن به‌وسیله گروه فلسفه علوم انسانی و جلد دومش به‌وسیله گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تدوین شده است و برای دانشجویان، پژوهشگران، طلاب علوم دینی، اساتید و سایر علاقه‌مندان به فلسفه اسلامی و حکمت اشراق منبعی قابل اعتماد و مفید خواهد بود<ref>ر.ک: بی‌نام، پاتوق کتاب</ref>. | ||
حکمت اشراقی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ شهاب‌الدین سهروردی]] (549-587)، یکی از مکتب‌های سه‌گانه برآمده در میان فیلسوفان مسلمان بوده و واقعیت این است که این مکتب فلسفی در مواجهه و چالش با مکتب‌های فلسفی مشایی و کلامی و تحت تأثیر حکمت ذوقی و مشرقی ایرانیان قدیم، سقراط و افلاطون، حکمت زرتشتی، حکمت بودایی و هندی، عرفان و تصوف اسلامی و بیش از همه، ذوق سرشار و روح حقیقت‌جوی خود سهروردی بروز و ظهور یافت. امروزه اگرچه به همت انجمن حکمت و فلسفه ایران (که اکنون با نام مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه به فعالیت خود ادامه می‌دهد) مجموعه مصنفات [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، یکجا چاپ شده است، اما هنوز هم احیا و بازخوانی و رواج این مکتب فلسفی ضرورت دارد؛ زیرا پژوهش در حکمت اشراق همچنان در آغاز راه خود قرار دارد. اثر حاضر، کوششی است برای گزارش، شرح و سنجش این دستگاه فلسفی که به جامعه فلسفی عرضه شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | حکمت اشراقی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ شهاب‌الدین سهروردی]] (549-587)، یکی از مکتب‌های سه‌گانه برآمده در میان فیلسوفان مسلمان بوده و واقعیت این است که این مکتب فلسفی در مواجهه و چالش با مکتب‌های فلسفی مشایی و کلامی و تحت تأثیر حکمت ذوقی و مشرقی ایرانیان قدیم، سقراط و افلاطون، حکمت زرتشتی، حکمت بودایی و هندی، عرفان و تصوف اسلامی و بیش از همه، ذوق سرشار و روح حقیقت‌جوی خود [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] بروز و ظهور یافت. امروزه اگرچه به همت انجمن حکمت و فلسفه ایران (که اکنون با نام مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه به فعالیت خود ادامه می‌دهد) مجموعه مصنفات [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، یکجا چاپ شده است، اما هنوز هم احیا و بازخوانی و رواج این مکتب فلسفی ضرورت دارد؛ زیرا پژوهش در حکمت اشراق همچنان در آغاز راه خود قرار دارد. اثر حاضر، کوششی است برای گزارش، شرح و سنجش این دستگاه فلسفی که به جامعه فلسفی عرضه شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
جلد نخست این پژوهش، به خاستگاه پیدایش حکمت اشراق، تحلیل کلی از سیر تاریخی این مکتب فلسفی و نیز دیدگاه‌های کلی دیگر [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]، که در نظام اشراقی مطرح نمی‌شود، مانند اصالت وجود و ماهیت، تشکیک در ماهیات، تشخص، معقولات ثانیه، طبیعیات و... می‌پردازد. | جلد نخست این پژوهش، به خاستگاه پیدایش حکمت اشراق، تحلیل کلی از سیر تاریخی این مکتب فلسفی و نیز دیدگاه‌های کلی دیگر [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]، که در نظام اشراقی مطرح نمی‌شود، مانند اصالت وجود و ماهیت، تشکیک در ماهیات، تشخص، معقولات ثانیه، طبیعیات و... می‌پردازد. | ||
جلد دوم نیز که کل مباحث نظام نوری و علم اشراقی را فرامی‌گیرد، در واقع، نمایاننده نظام‌واره مکتب اشراقی است<ref>ر.ک: همان، ص2-3</ref>. | جلد دوم نیز که کل مباحث نظام نوری و علم اشراقی را فرامی‌گیرد، در واقع، نمایاننده نظام‌واره مکتب اشراقی است<ref>ر.ک: همان، ص2-3</ref>. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۷: | ||
در بخش دوم، با عنوان «منطق اشراقی» مباحثی مانند تصورات و تصدیقات، نظر [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] در باب تصدیقات، قضایا، منابع فلسفه اشراق، فلسفه مشاء، جمع‌بندی تحلیلی از منابع هفت‌گانه سهروردی در تنظیم فلسفه اشراق و... مورد بررسی و تحلیل نویسنده قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | در بخش دوم، با عنوان «منطق اشراقی» مباحثی مانند تصورات و تصدیقات، نظر [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] در باب تصدیقات، قضایا، منابع فلسفه اشراق، فلسفه مشاء، جمع‌بندی تحلیلی از منابع هفت‌گانه سهروردی در تنظیم فلسفه اشراق و... مورد بررسی و تحلیل نویسنده قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
بخش سوم این اثر خود به چهار فصل معقولات ثانویه، اصالت وجود یا ماهیت، تشکیک و تشخص تقسیم شده است. در فصل اول، مباحثی مانند خاستگاه بحث معقول ثانی، تبیین سه اصطلاح، دیدگاه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ‌الرئیس]] درباره معقولات ثانویه، دیدگاه بهمنیار در مورد معقولات ثانویه، دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] درباره معقولات ثانویه، نقد ملاصدرا از دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، نگاهی به دو اشکال و نقض بر [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، دیدگاه خواجه نصیر درباره معقولات ثانویه و... مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | بخش سوم این اثر خود به چهار فصل معقولات ثانویه، اصالت وجود یا ماهیت، تشکیک و تشخص تقسیم شده است. در فصل اول، مباحثی مانند خاستگاه بحث معقول ثانی، تبیین سه اصطلاح، دیدگاه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ‌الرئیس]] درباره معقولات ثانویه، دیدگاه [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنیار]] در مورد معقولات ثانویه، دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] درباره معقولات ثانویه، نقد [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] از دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، نگاهی به دو اشکال و نقض بر [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، دیدگاه [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیر]] درباره معقولات ثانویه و... مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
وجود و ماهیت در فلسفه مشاء، اعتباریات وجود از دیدگاه ابن سهلان ساوی، اصالت ماهیت و اعتباریت وجود از دیدگاه شیخ اشراق، جعل، نتایج و فروع مسئله اصالت ماهیت، نتایج و فروع مسئله اصالت ماهیت، نفی وجود به‌عنوان موضوع فلسفه و... در فصل دوم بخش سوم این جلد مورد بررسی نگارنده قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | وجود و ماهیت در فلسفه مشاء، اعتباریات وجود از دیدگاه ابن سهلان ساوی، اصالت ماهیت و اعتباریت وجود از دیدگاه شیخ اشراق، جعل، نتایج و فروع مسئله اصالت ماهیت، نتایج و فروع مسئله اصالت ماهیت، نفی وجود به‌عنوان موضوع فلسفه و... در فصل دوم بخش سوم این جلد مورد بررسی نگارنده قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
ریشه‌یابی طرح بحث تشکیک در فلسفه مشاء، تشکیک در وجود از دیدگاه مشاء، توجیه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین شیرازی]]، دیدگاه محقق سبزواری، تشکیک در ماهیت از دیدگاه مشائیان، اشاره و نقد شیخ اشراق به خلط مشائیان میان اطلاعات عرفی و بحث‌های فلسفی، مبحث تشخص در مکتب مشائی، تصویر مشائیان از تشخص، ریشه تشخص‌بخشی وضع، دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] در بحث تشخص، نظریه صدرالمتألهین در مسئله تشخص و... مباحثی است که در فصول سوم و چهارم بخش سوم این اثر مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ریشه‌یابی طرح بحث تشکیک در فلسفه مشاء، تشکیک در وجود از دیدگاه مشاء، توجیه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین شیرازی]]، دیدگاه [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزواری]]، تشکیک در ماهیت از دیدگاه مشائیان، اشاره و نقد شیخ اشراق به خلط مشائیان میان اطلاعات عرفی و بحث‌های فلسفی، مبحث تشخص در مکتب مشائی، تصویر مشائیان از تشخص، ریشه تشخص‌بخشی وضع، دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] در بحث تشخص، نظریه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]] در مسئله تشخص و... مباحثی است که در فصول سوم و چهارم بخش سوم این اثر مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در بخش چهارم به برخی از آثار مثبت و سازنده دستگاه فلسفی اشراق و حکمت سهروردی پرداخته شده تا خواننده بتواند به جمع‌بندی مناسبی از این دستگاه فلسفی، دست یابد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص25</ref>. | در بخش چهارم به برخی از آثار مثبت و سازنده دستگاه فلسفی اشراق و حکمت سهروردی پرداخته شده تا خواننده بتواند به جمع‌بندی مناسبی از این دستگاه فلسفی، دست یابد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص25</ref>. | ||