۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الفوائد الحائرية: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
در هر دوره از مراحل رشد علم اصول، بزرگانى از علما تحولى عظيم در آن ايجاد كرده‌اند. يكى از اين ستاره‌هاى درخشان [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] قدس‌سره مى‌باشد. اگر چه او چكيدۀ افكارش را در ساير تعليقه‌ها و شروحى كه بر كتاب‌هاى اصولى زده است؛ مثل شرح معالم، حاشيه بر مفاتيح، حاشيه بر مدارک و نظاير آن به رشتۀ تحرير در آورده است؛ اما كتاب فوائد الحائريه مجموعه‌اى از ابتكارات و خلاقيت‌هاى او در ساير كتاب‌هاى اصوليش مى‌باشد كه به بعضى از آنها؛ مثل حاشيه بر مفاتيح، حاشيه بر مدارک و ذخيره، اثبات اجماع و رسالۀ استصحاب در كتاب اشاره شده است.<ref>صفحات 239، 401، 402 و 484 كتاب</ref> | در هر دوره از مراحل رشد علم اصول، بزرگانى از علما تحولى عظيم در آن ايجاد كرده‌اند. يكى از اين ستاره‌هاى درخشان [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] قدس‌سره مى‌باشد. اگر چه او چكيدۀ افكارش را در ساير تعليقه‌ها و شروحى كه بر كتاب‌هاى اصولى زده است؛ مثل شرح معالم، حاشيه بر مفاتيح، حاشيه بر مدارک و نظاير آن به رشتۀ تحرير در آورده است؛ اما كتاب فوائد الحائريه مجموعه‌اى از ابتكارات و خلاقيت‌هاى او در ساير كتاب‌هاى اصوليش مى‌باشد كه به بعضى از آنها؛ مثل حاشيه بر مفاتيح، حاشيه بر مدارک و ذخيره، اثبات اجماع و رسالۀ استصحاب در كتاب اشاره شده است.<ref>صفحات 239، 401، 402 و 484 كتاب</ref> | ||
== ساختار و گزارش محتوا == | == ساختار و گزارش محتوا == | ||
| خط ۷۶: | خط ۶۲: | ||
== نوآورى‌ها و ابتكارات == | == نوآورى‌ها و ابتكارات == | ||
چنانكه در ابتداى مقصد سوم از فرائد الأصول [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] قدس‌سره آمده است، جدا كردن امارات و اصول و نامگذارى امارات به ادلۀ اجتهادى و اصول عمليّه به ادلۀ فقاهتى از ابتكارات [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] رحمه‌الله مى‌باشد. | چنانكه در ابتداى مقصد سوم از فرائد الأصول [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] قدس‌سره آمده است، جدا كردن امارات و اصول و نامگذارى امارات به ادلۀ اجتهادى و اصول عمليّه به ادلۀ فقاهتى از ابتكارات [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] رحمه‌الله مى‌باشد. | ||
| خط ۹۲: | خط ۷۷: | ||
در بحث خبرى كه ظن و گمان ايجاد مى‌كند، خبر ضعيفى را كه به وسيلۀ شهرت تأييد مى‌شود بر روايات صحيحى كه با شهرت تأييد نمى‌شود، مقدم دانسته و اين روش را طريق قدما و اكثر متأخرين مى‌داند.<ref>صفحۀ 491 كتاب</ref> | در بحث خبرى كه ظن و گمان ايجاد مى‌كند، خبر ضعيفى را كه به وسيلۀ شهرت تأييد مى‌شود بر روايات صحيحى كه با شهرت تأييد نمى‌شود، مقدم دانسته و اين روش را طريق قدما و اكثر متأخرين مى‌داند.<ref>صفحۀ 491 كتاب</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | |||
مؤلف الذريعة، تاريخ تأليف فوائد الحائريۀ قديمى را روز دوم ربيع الثانى سال 1180 دانسته است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] جلد 16 صفحۀ 330</ref>؛ ولى در رابطه با تاريخ تأليف فوائد الحائريۀ جديد مطلبى را بيان نكرده است. | |||
نكتۀ قابل توجه اين كه در ترجمۀ كتاب «مجموعة أصوليّة و فقهيّة» [[آقا بزرگ تهرانى]] در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] اين طور آورده است كه كتاب فوائد الحائريه با 9 كتاب ديگر در اين مجموعه در سال 1178 به وسيلۀ سيدعبداللّه بن محمدتقى موسوى لاريجانى تدوين شده است و در آخر آن اين طور نوشته شده است: | |||
«من تأليقات قطب المجتهدين في أصول الفقه مولانا و أستاذنا وحيد عصره الآقا محمدباقردام ظله العالي» كه نشان از تأليف اين كتاب در زمان [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] قدس‌سره دارد.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] جلد 20 صفحۀ 72</ref>بنابراین معلوم نيست كه كتاب در سال 1178 به پایان رسيده است يا 1180. كتاب «مجموعة أصوليّة و فقهيّة» در اختيار سيدمحمدعلى روضاتى بوده و قسمت اجازات كتاب «مجموعة أصوليّة و فقهيّة» در كتاب «رياض الأبرار» آورده شده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] جلد 20 صفحۀ 72</ref> | |||
كتاب فوائد الحائرية العتيقة در ابتدا از كتاب فوائد الحائرية الجديدة كه به آن ملحقات نيز گفته مى‌شده، جدا بوده است و بعدها در كنار هم قرار داده شده‌اند. البته بعضى از مباحث فوائد حائريۀ جديد به فوائد حائريۀ قديمى ارجاع داده شده است؛ مثل فائدۀ 23 (قد ذكرنا في الفوائد) يا در صفحۀ 44 فايدۀ 25 همين طور در صفحۀ 46 فائدۀ 27 (التي أشرنا إليها في الفوائد الحائرية) كه مؤلف نام قسمت اول كتاب را بدون ذكر «قديمى» يا «جديد» نگاشته است. | |||
نسخه‌اى كه كتاب موجود از روى آن چاپ شده است، مشخص نيست؛ اما اين نسخه بايد قبل از سال 1270 كه اين دو كتاب در آخر الفصول چاپ شده است، نگاشته شده باشد.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] جلد 16 صفحۀ 330 و 331</ref> | |||
در آخر فوائد الحائريۀ قديمى اين طور نوشته شده كه در 22 ربيع الأول 1242 قمرى نگارش آن پایان يافته است و در آخر فوائد الحائريۀ جديد نوشته شده، در 21 ربيع الثانى سال 1242 قمرى به پایان رسيده است. | |||
ناشر كتاب موجود مجمع الفكر الإسلامي است و در انتشارات باقرى در قم، در سال 1415 قمرى به چاپ رسيده است. | |||
==پانويس == | ==پانويس == | ||