۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
البرهان في تناسب سور القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR21180J1.jpg | عنوان =البرهان في تناسب سور القرآن | عن...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''البرهان في تناسب سور القرآن'''، اثر احمد بن ابراهیم بن زبیر ثقفی (متوفی 708ق)، کتابی است در موضوع قرآن که به بررسی ارتباط بین سور قرآن پرداخته است. این اثر توسط سعید بن جمعه فلاح مورد تحقیق قرار گرفته و عبدالله بن عبدالمحسن ترکی بر آن مقدمه نگاشته است. | '''البرهان في تناسب سور القرآن'''، اثر [[ابن زبير، احمد بن ابراهيم|احمد بن ابراهیم بن زبیر ثقفی]] (متوفی 708ق)، کتابی است در موضوع قرآن که به بررسی ارتباط بین سور قرآن پرداخته است. این اثر توسط [[فلاح، سعيد بن جمعة|سعید بن جمعه فلاح]] مورد تحقیق قرار گرفته و [[ترکي، عبدالله بن عبدالمحسن|عبدالله بن عبدالمحسن ترکی]] بر آن مقدمه نگاشته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه از محقق، مقدمه‌ای از عبدالله بن عبدالمحسن ترکی (مدیر دانشگاه محمد بن سعود) و مقدمه مؤلف آغاز شده است. مقدمه دوم محقق از سه مبحث تشکیل شده است. مباحث کتاب به‌ترتیب سور قرآن مرتب شده است. | کتاب با دو مقدمه از محقق، مقدمه‌ای از [[ترکي، عبدالله بن عبدالمحسن|عبدالله بن عبدالمحسن ترکی]] (مدیر دانشگاه محمد بن سعود) و مقدمه مؤلف آغاز شده است. مقدمه دوم محقق از سه مبحث تشکیل شده است. مباحث کتاب به‌ترتیب سور قرآن مرتب شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه طبع دوم که توسط محقق نوشته شده، ابتدا به ارزش و اهمیت این اثر اشاره شده است. محقق معتقد است این اثر از شگفت‌ترین آثاری است که درباره سر و راز چینش سور قرآن نگاشته شده است که بسیاری از آثار بعدی تاکنون با تکیه و اعتماد بر این اثر نوشته شده‌اند. سپس ضمن تشکر از مدیر دانشگاه محمد بن سعود که مقدمه‌ای بر این اثر نوشته، مختصری درباره انگیزه خویش از انتشار کتاب در طبع دوم می‌نویسد<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص5</ref>. | در مقدمه طبع دوم که توسط محقق نوشته شده، ابتدا به ارزش و اهمیت این اثر اشاره شده است. محقق معتقد است این اثر از شگفت‌ترین آثاری است که درباره سر و راز چینش سور قرآن نگاشته شده است که بسیاری از آثار بعدی تاکنون با تکیه و اعتماد بر این اثر نوشته شده‌اند. سپس ضمن تشکر از مدیر دانشگاه محمد بن سعود که مقدمه‌ای بر این اثر نوشته، مختصری درباره انگیزه خویش از انتشار کتاب در طبع دوم می‌نویسد<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص5</ref>. | ||
در مقدمه عبدالله بن عبدالمحسن ترکی بعد از ذکر محتویاتِ مقدمه نویسنده و متن کتاب، به ارائه گزارشی از مقدمه محقق اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه عبدالله بن عبدالمحسن ترکی، ص8</ref>. | در مقدمه [[ترکي، عبدالله بن عبدالمحسن|عبدالله بن عبدالمحسن ترکی]] بعد از ذکر محتویاتِ مقدمه نویسنده و متن کتاب، به ارائه گزارشی از مقدمه محقق اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه عبدالله بن عبدالمحسن ترکی، ص8</ref>. | ||
مقدمه محقق به سه مبحث تقسیم شده است: | مقدمه محقق به سه مبحث تقسیم شده است: | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
# در مبحث سوم از ارتباط سوره و آیات آن سخن به میان آمده است. این ارتباط شامل ارتباطات لغوی و شکلی و ارتباطات خاص عقلی، حسی، خیالی، علی و معلولی، سبب و مسببی و... می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص65</ref>. | # در مبحث سوم از ارتباط سوره و آیات آن سخن به میان آمده است. این ارتباط شامل ارتباطات لغوی و شکلی و ارتباطات خاص عقلی، حسی، خیالی، علی و معلولی، سبب و مسببی و... می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص65</ref>. | ||
در موضوع این نوع ارتباط، کتبی به نگارش درآمده است که کتاب «البرهان في تناسب سور القرآن» ابوجعفر بن زبیر ثقفی، | در موضوع این نوع ارتباط، کتبی به نگارش درآمده است که کتاب «البرهان في تناسب سور القرآن» ابوجعفر بن زبیر ثقفی، «[[نظم الدرر في تناسب الآيات و السور|نظم الدرر في تناسب الآي و السور]]» [[بقاعی، ابراهیم بن عمر|برهان‌الدین بقاعی]] و «[[أسرار التنزيل و أنوار التأويل|أسرار التنزيل]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] و تلخیص آن به نام «تناسق الدرر في تناسب السور»، از آن جمله است<ref>ر.ک: همان، ص66</ref>. | ||
سیوطی درباره ارتباط یک آیه با دیگر آیات به نقل از ولیالدین مملوی می‌گوید: شایسته است در تفسیر هر آیه در ابتدا بحث از ارتباط آن آیه با آیات قبل شود که آیا آن آیه تکمیل‌کننده آیه قبل است یا اینکه آیه‌ای مستقل بشمار می‌رود و در صورت استقلال، مناسبت آن آیه با آیه قبل چیست و همچنین است بحث درباره ارتباط سوره‌ها<ref>ر.ک: همان، ص67</ref>. | سیوطی درباره ارتباط یک آیه با دیگر آیات به نقل از ولیالدین مملوی می‌گوید: شایسته است در تفسیر هر آیه در ابتدا بحث از ارتباط آن آیه با آیات قبل شود که آیا آن آیه تکمیل‌کننده آیه قبل است یا اینکه آیه‌ای مستقل بشمار می‌رود و در صورت استقلال، مناسبت آن آیه با آیه قبل چیست و همچنین است بحث درباره ارتباط سوره‌ها<ref>ر.ک: همان، ص67</ref>. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
نویسنده در مقدمه‌اش به بحث توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب سور قرآن پرداخته است و معتقد به توقیفی بودن ترتیب سور قرآن است. ایشان بعد از ذکر چند روایت از کیفیت نماز پیامبر که در آن ترتیب سور لحاظ نشده، می‌گوید: هر شخص باید بداند که در ترتیب سور مراعات زمان نزول نشده است؛ چه‌بسا سوره‌ای مدنی است و بر سوره مکی مقدم شده است. | نویسنده در مقدمه‌اش به بحث توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب سور قرآن پرداخته است و معتقد به توقیفی بودن ترتیب سور قرآن است. ایشان بعد از ذکر چند روایت از کیفیت نماز پیامبر که در آن ترتیب سور لحاظ نشده، می‌گوید: هر شخص باید بداند که در ترتیب سور مراعات زمان نزول نشده است؛ چه‌بسا سوره‌ای مدنی است و بر سوره مکی مقدم شده است. | ||
نویسنده کتاب، احمد بن ابراهیم | نویسنده کتاب، [[ابن زبير، احمد بن ابراهيم|احمد بن ابراهیم ثقفی]]، در ارتباط بین دومین سوره قرآن و سوره قبل آن، یعنی سوره حمد می‌گوید: زمانی که بنده‌ای به توفیق خداوند می‌گوید: '''اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ''' (فاتحه: 6) (ما را به راه راست هدایت کن)، به او گفته می‌شود: '''ذَلِك الْكتَابُ لَا رَيبَ فِیهِ''' (بقره: 2)؛ آن مطلوب تو است و حاجت تو در آن است و آن راه مستقیم است؛ '''هُدًى لِلْمُتَّقِينَ'''، هدایتگر متقینی است که می‌گویند: '''اهْدِنَا الصِّرَاطَ'''؛ آنان که ترسانند از وضعیت دو گروه گرفتاران خشم خدا و گمراهان<ref>ر.ک: متن کتاب، ص84</ref>. | ||
در ارتباط بین دو سوره آل عمران و بقره می‌گوید: آنچه در ابتدای سوره آل عمران آمده، همان چیزی است که در تمام سوره بقره آمده است؛ همان طور که در صدر سوره بقره درباره «صراط مستقیم» بحث شد، در اینجا نیز مصداقی از آن آمده است: '''نَزَّلَ عَلَيك الْكتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَينَ يدَيهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِيلَ مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ''' (آل عمران: 3-4). داستان حضرت عیسی(ع) که پدر نداشت نظیر داستان حضرت آدم است؛ بر همین اساس خداوند می‌فرماید: '''إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كمَثَلِ آَدَمَ''' (آل‌عمران: 59). داستان حضرت آدم در سوره بقره آیات سی تا چهل به آن اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص89</ref>. علاوه بر این آیه '''نَزَّلَ عَلَيك الْكتَابَ''' (آل عمران: 3)، بیان برای حال کتابی است که '''هُدًى لِلْمُتَّقِينَ''' (بقره: 2) است و...<ref>ر.ک: همان</ref>. | در ارتباط بین دو سوره آل عمران و بقره می‌گوید: آنچه در ابتدای سوره آل عمران آمده، همان چیزی است که در تمام سوره بقره آمده است؛ همان طور که در صدر سوره بقره درباره «صراط مستقیم» بحث شد، در اینجا نیز مصداقی از آن آمده است: '''نَزَّلَ عَلَيك الْكتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَينَ يدَيهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِيلَ مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ''' (آل عمران: 3-4). داستان حضرت عیسی(ع) که پدر نداشت نظیر داستان حضرت آدم است؛ بر همین اساس خداوند می‌فرماید: '''إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كمَثَلِ آَدَمَ''' (آل‌عمران: 59). داستان حضرت آدم در سوره بقره آیات سی تا چهل به آن اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص89</ref>. علاوه بر این آیه '''نَزَّلَ عَلَيك الْكتَابَ''' (آل عمران: 3)، بیان برای حال کتابی است که '''هُدًى لِلْمُتَّقِينَ''' (بقره: 2) است و...<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||