۵۳٬۳۲۷
ویرایش
زریاب خویی، عباس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR03222.jpg|بندانگشتی» ایجاد کرد.) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
</div> | </div> | ||
==ولادت== | |||
«عباس زرياب خويى»، در 20 مرداد 1298ش، در خوى، از شهرهاى آذربايجان غربى، ديده به جهان گشود. پدرش پيشه‌ورى ساده بود. | «عباس زرياب خويى»، در 20 مرداد 1298ش، در خوى، از شهرهاى آذربايجان غربى، ديده به جهان گشود. پدرش پيشه‌ورى ساده بود. | ||
==تحصیل== | |||
نخستين سال‌هاى تحصيل زرياب نزد مكتب‌دارى محلى به نام ملا كبرى به آموختن قرآن سپرى شد. وى در مدت دو سال سراسر قرآن را فراگرفت و طى آيين خاصى كه خود به‌خوبى شرح داده از مكتب‌خانه به خانه پدر روانه شد، سپس به مدرسه‌اى رفت كه حدّ فاصل مكتب‌خانه‌هاى قديم و مدارس جديد بود، اما به‌طور كلى در ابتدا، از اين‌گونه مدارس كه تازه تأسيس مى‌شد چندان خشنود نبود. در همين زمان مطالعه غير درسى را آغاز كرد و به مطالعه كتاب‌هاى فارسى موجود در شهر خوى كه بيشتر مذهبى و ادبى بود پرداخت و سپس به مطالعه متون تركى آذرى كه اكثر آنها چاپ باكو بود، روى آورد. | نخستين سال‌هاى تحصيل زرياب نزد مكتب‌دارى محلى به نام ملا كبرى به آموختن قرآن سپرى شد. وى در مدت دو سال سراسر قرآن را فراگرفت و طى آيين خاصى كه خود به‌خوبى شرح داده از مكتب‌خانه به خانه پدر روانه شد، سپس به مدرسه‌اى رفت كه حدّ فاصل مكتب‌خانه‌هاى قديم و مدارس جديد بود، اما به‌طور كلى در ابتدا، از اين‌گونه مدارس كه تازه تأسيس مى‌شد چندان خشنود نبود. در همين زمان مطالعه غير درسى را آغاز كرد و به مطالعه كتاب‌هاى فارسى موجود در شهر خوى كه بيشتر مذهبى و ادبى بود پرداخت و سپس به مطالعه متون تركى آذرى كه اكثر آنها چاپ باكو بود، روى آورد. | ||
| خط ۴۸: | خط ۵۱: | ||
او پس از ترك دانشگاه، چند سال خانه‌نشين بود و در منزل به تحقيق و مطالعه پرداخت و كارهاى ناتمام خود را تكميل كرد؛ تا اينكه چند دايرةالمعارف تأسيس شد كه همه براى تأليف و ويرايش مقالات از او براى همكارى دعوت كردند. وى تا پايان عمر بى‌وقفه براى اين مراكز مقاله مى‌نوشت يا در كارهاى ويرايش و مشاوره‌هاى علمى به آنان كمك مى‌كرد. زرياب دستيارى توانا و مبرّز براى همه اين سازمان‌ها و مايه اميد آنها بود. بسيارى مقالات و عناوين را كه ديگران از نوشتن آنها، به سبب دشوارى، سر باز مى‌زدند، زرياب مى‌نوشت؛ به‌خصوص بايد از مقالات بلند او در دايرةالمعارف بزرگ اسلامى و چند مرجع ديگر ياد كرد كه هريك از آن مقاله‌ها را مى‌توان با اندكى گسترش به‌صورت كتابى جداگانه منتشر كرد. | او پس از ترك دانشگاه، چند سال خانه‌نشين بود و در منزل به تحقيق و مطالعه پرداخت و كارهاى ناتمام خود را تكميل كرد؛ تا اينكه چند دايرةالمعارف تأسيس شد كه همه براى تأليف و ويرايش مقالات از او براى همكارى دعوت كردند. وى تا پايان عمر بى‌وقفه براى اين مراكز مقاله مى‌نوشت يا در كارهاى ويرايش و مشاوره‌هاى علمى به آنان كمك مى‌كرد. زرياب دستيارى توانا و مبرّز براى همه اين سازمان‌ها و مايه اميد آنها بود. بسيارى مقالات و عناوين را كه ديگران از نوشتن آنها، به سبب دشوارى، سر باز مى‌زدند، زرياب مى‌نوشت؛ به‌خصوص بايد از مقالات بلند او در دايرةالمعارف بزرگ اسلامى و چند مرجع ديگر ياد كرد كه هريك از آن مقاله‌ها را مى‌توان با اندكى گسترش به‌صورت كتابى جداگانه منتشر كرد. | ||
نخستين جايى كه پس از انقلاب در آن به كار پرداخت و براى آن مقالات متعدد و كوتاه نوشت دايرةالمعارف تشيع بود، سپس با دانشنامه جهان اسلام و دايرةالعمارف بزرگ اسلامى به همكارى پرداخت | نخستين جايى كه پس از انقلاب در آن به كار پرداخت و براى آن مقالات متعدد و كوتاه نوشت دايرةالمعارف تشيع بود، سپس با دانشنامه جهان اسلام و دايرةالعمارف بزرگ اسلامى به همكارى پرداخت. | ||
زرياب از ديرزمان عضو چند مؤسسه و مجمع مهم بين‌المللى، از جمله انجمن بين‌المللى شرق‌شناسى آلمان و مجمع بين‌المللى كتيبه‌هاى ايرانى انگلستان بود. در ايران نيز عضو انجمن فلسفه و علوم انسانى، عضو هيئت امناى بنياد فرهنگ ايران، عضو فرهنگستان تاريخ و عضو بنياد شاهنامه فردوسى بود. | زرياب از ديرزمان عضو چند مؤسسه و مجمع مهم بين‌المللى، از جمله انجمن بين‌المللى شرق‌شناسى آلمان و مجمع بين‌المللى كتيبه‌هاى ايرانى انگلستان بود. در ايران نيز عضو انجمن فلسفه و علوم انسانى، عضو هيئت امناى بنياد فرهنگ ايران، عضو فرهنگستان تاريخ و عضو بنياد شاهنامه فردوسى بود. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۷: | ||
از كارهاى علمى او بايد جدا از مقالات متعدد در دايرةالمعارف‌هاى جديد، از مقالات فراوان او در دايرةالمعارف فارسى نام برد كه در سال‌هاى اخير زندگى خود، تعدادى از آنها را به‌طور جداگانه به چاپ رساند. زرياب كتاب‌هاى مهمى از زبان‌هاى اروپايى به فارسى درآورد. از جمله بايد از دو اثر ويل دورانت، به نام‌هاى «تاريخ فلسفه» و «لذات فلسفه» نام برد كه بارها به چاپ رسيده است. تاريخ ايرانيان و عرب‌ها اثر نولدكه را نيز از آلمانى به فارسى برگرداند كه نشان‌دهنده تبحّر او در زبان‌هاى آلمانى و عربى است. | از كارهاى علمى او بايد جدا از مقالات متعدد در دايرةالمعارف‌هاى جديد، از مقالات فراوان او در دايرةالمعارف فارسى نام برد كه در سال‌هاى اخير زندگى خود، تعدادى از آنها را به‌طور جداگانه به چاپ رساند. زرياب كتاب‌هاى مهمى از زبان‌هاى اروپايى به فارسى درآورد. از جمله بايد از دو اثر ويل دورانت، به نام‌هاى «تاريخ فلسفه» و «لذات فلسفه» نام برد كه بارها به چاپ رسيده است. تاريخ ايرانيان و عرب‌ها اثر نولدكه را نيز از آلمانى به فارسى برگرداند كه نشان‌دهنده تبحّر او در زبان‌هاى آلمانى و عربى است. | ||
== | ==آثار== | ||
فهرست برخى ديگر از اهم آثار او به اين شرح است: | |||
# آئينه جام (شرح مشكلات ديوان حافظ)؛ | |||
# بزم‌آورد (شصت مقاله در باره تاريخ، فرهنگ و فلسفه)؛ | |||
# سيره رسول‌الله، بخش اول از آغاز تا هجرت، تاريخ ساسانيان؛ | |||
# تصحيح كتاب «الصيدنة في الطب»، اثر ابوريحان بيرونى؛ | |||
# تلخيص و تصحيح روضة الصفا؛ | |||
# همكارى در تهيه اطلس تاريخ ايران؛ | |||
# ترجمه مجلد اول درياى جان، اثر هلموت ريتر (كه اندكى پس از فوت وى به چاپ رسيد). | |||
احمد تفضلى در زمان حيات زرياب، به پاس و گرامى‌داشت مقام علمى او، مجموعه‌اى از مقالات ارزنده زرياب را فراهم آورد و در مجموعه‌اى به نام «يكى قطره باران» چاپ و آن را به زرياب اهدا كرد. پس از درگذشت وى، حداقل دو مجله، يكى تحقيقات اسلامى (نشريه بنياد دايرةالمعارف اسلامى) و ديگرى مجله دانشكده ادبيات دانشگاه تربيت معلم، شماره‌اى را ويژه زرياب و در بزرگداشت او منتشر كردند. | |||
==وفات== | |||
زرياب سرانجام به دليل ابتلا به بيمارى قلبى در سال 1373 در بيمارستان بسترى شد و روز جمعه 14 بهمن 1373 ديده از جهان بربست. | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
برگرفته از سايت دايرةالمعارف كتابدارى و اطلاع‌رسانى (نسخه آزمايشى)، به قلم على آل داوود و بازنگارى داكا. | برگرفته از سايت دايرةالمعارف كتابدارى و اطلاع‌رسانى (نسخه آزمايشى)، به قلم على آل داوود و بازنگارى داكا. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۲: | ||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[الصیدنة في الطب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح | [[الصیدنة في الطب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح | ||