إثبات نبوة محمد(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

| کتابخانۀ دیجیتال نور =

این کتاب بخشی است از کتاب «الإعلام بما في دين النصاری من الفساد و الأوهام و إظهار محاسن دين الإسلام و إثبات نبوة نبينا محمد عليه الصلاة و السلام» که کتابی در رد بر عقاید مسیحیان بوده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص4</ref>‎. این اثر در ابتدا به غیر مؤلف حقیقی‎اش نسبت داده شد؛ چراکه کاتب اولین نسخه یافته‎شده، نه در ابتدا و نه در انتها به نام نویسنده اشاره نکرده بود؛ لذا محققین در شناخت نویسنده آن تلاش کرده و [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] آن را به ابن فرح قرطبی و بعدها محمد بن شریفه، الإعلام را به [[قرطبي، احمد بن عمر|احمد بن عمر قرطبی]] نسبت داد؛ چراکه قرطبی، الإعلام را بارها در کتاب المفهم به خودش نسبت داده است. بعدها سمیر قدوری با استفاده از یافته‎‎های دیگری مانند خاتمه نسخه خطی کتابخانه قصر الملکی رباط بر اینکه نویسنده این اثر احمد بن عمر قرطبی است تأکید کرد<ref>ر.ک: همان، ص6-5</ref>‎.

محقق اثر پس از تحقیق پیرامون [[قرطبي، احمد بن عمر|احمد بن عمر قرطبی]]، به معرفی این شخصیت، آثار علمی و اساتید او پرداخته است. سپس در معرفی اثر حاضر، آن را موسوعه کاملی در رابطه با کتب ردود بر نصاری دانسته است؛ اما درعین‎حال ابراز تأسف کرده که از سوی محققین اهتمام جدی به آن نشده است؛ به‎گونه‎ای که مباحثی که به بررسی آن پرداخته‎ یا به متن یا فحوای آن اشاره کرده‎اند بسیار اندک است.<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>‎.

نویسنده کتابش را با این عبارت آغاز کرده است: «محمد بن عبدالله عربی قریشی هاشمی اسماعیلی، رسول خدا(ص)، در هر آنچه از خداوند متعال خبر می‎دهد صادق است و هیچ دروغی بر او جایز نیست. در این رابطه با ادله محکم و براهین قطعی که اصول آن چهار نوع است بر این موضوع استدلال کرده‎ایم: اخبار پیامبران پیشین و وصف آنها از پیامبر(ص)؛ نگاه به قرائن احوالش؛ قرآن کریم و آنچه از خوارق عادات به دست آن حضرت آشکار شده است»<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>‎.

در اولین بخش (نوع) کتاب به اخبار انبیای پیشین به نبوت پیامبر اکرم(ص) پرداخته شده است. نویسنده این نکته را متذکر می‎شود که این نوع در ابتدای مباحث آمد، اگرچه انواع دیگر در تقدیم اولویت داشتند. دلیل تقدیم این نوع آن بوده که پیامبرانی که خبر از علائم نبوت آن حضرت داده‎اند، به‎لحاظ زمانی مقدم بوده‎اند. همچنین این بشارت‎ها پیش از ظهور آن حضرت معروف بوده‎اند و درخواست‎کننده‎ای که این کتاب در جواب او نوشته شده تنها استدلال به اخبار ذکرشده در کتب انبیا را طلب کرده است و نیز به جهت آنکه انس با این باب، سببی باشد که به مباحث بعدی نیز توجه کند<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>‎.  

در نوع دوم به قرائن حالیه‎ای که بر نبوت آن حضرت دلالت دارد اشاره شده است. در بین کتبی که در رابطه با نبوت آن حضرت نوشته شده، [[السيرة النبوية]] [[ابن هشام، عبدالملک بن هشام|ابن هشام]] از مشهورترین آثاری است که سیره نبوی در آن ذکر شده است. این قرائن در این کتب بر زبان راویان ثقه عادل جاری شده است.<ref>ر.ک: همان، ص‎52 و پاورقی 2</ref>‎.

در بخشی از این نوع چنین می‎خوانیم: چون رسول‎الله(ص) به شش سالگی رسید، مادرش آمنه وفایت یافت. پس رسول‎الله(ص) نزد جدش عبدالمطلب بود. براى عبدالمطلب، تشکى در سایه کعبه گذاشته مى‎شد و پسرانش در پیرامون آن مى‎نشستند و حتى در مواقعى که او از آنجا برمى‎خاست، هیچ‎یک از فرزندانش به احترام او روی آن نمى‎نشستند. رسول خدا(ص) که هنوز تازه‎پسرى چست و چابک بود، به قصد نشستن در کنار عبدالمطلب و بر همان جایگاه ویژه او پیش مى‎آمد و عموهایش او را مى‎گرفتند تا از عبدالمطلب دور سازند؛ اما عبدالمطلب هنگامى که این رفتار را مشاهده مى‎کرد، مى‎گفت: «فرزندم را واگذارید که به خدا سوگند او داراى عظمتى است». وى سپس او را بر روى تشک خویش مى‎نشاند و دستى بر پثست او مى‎کشید و از تماشاى کارهایى که وى انجام مى‎داد، لذت مى‎برد و خوشحال مى‎شد<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>‎.

در نوع سوم کتاب به آیاتی که بر نبوت پیامبر اکرم(ص) دلالت دارند، اشاره شده است. نویسنده در ابتدا اشاره می‎کند که این نوع باید به جهت عظمت قرآن به‎عنوان بزرگ‎ترین و روشن‎ترین و مشهورترین معجزه مقدم می‎شد؛ اما تقدیم نوع اول برای جلب توجه نصاری و یهود به مباحث و تقدیم نوع دوم به جهت این بوده که مبنا و اساس بر این بوده که این نوع مقدم شود<ref>ر.ک: همان، ص110</ref>‎.  

نویسنده در بخشی از این نوع، این سؤال و شبهه را مطرح می‎کند که با فرض اینکه بپذیریم قرآن را محمد(ص) آورده، به چه دلیل معجزه است؟ پاسخ این است که همه فصحا و بلغا در این مدتی که قرآن در میان آنها بوده مورد تحدی واقع شده‎اند، اما نتوانسته‎اند با آیه‎ای از آن معارضه کنند؛ لذا قرآن معجزه است.<ref>ر.ک: همان، ص111-110</ref>‎.  

در نوع چهاردم در سیزده فصل، تعدادی از خوارق عادات و معجزات پیامبر(ص) مطرح شده است. نویسنده در ابتدای این بخش بر این نکته تأکید می‎کند که حضرت محمد(ص) معجزاتی را آورد که به هیچ‎یک از انبیای پیشین عطا نشده بود؛ لذا این معجزات به‎لحاظ دلالت بر رسالت آن حضرت روشن‎تر هستند. همچنین نویسنده معتقد است که به هیچ پیامبری معجزه‎ای داده نشده، مگر آنکه مانند یا روشن‎تر از آن به پیامبر اسلام(ص) عطا شده است. او سپس ذکر تمامی معجزات را سبب طولانی شدن کتاب دانسته، ولذا تصریح کرده که در این اثر به تعدادی از معجزات صحیح و مشهور اشاره می‎شود. شق القمر (دو نیمه شدن ماه)، رد الشمس (برگرداندن خورشید) و جوشیدن آب از میان انگشتان آن حضرت، از جمله این معجزات است.<ref>ر.ک: همان، ص135</ref>‎.