۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شرح الفاسي علی الشاطبية: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
آثار متعددی که در شرح بهصورت منظوم یا منثور بهمنظور آسان کردن آمـوزش قرائات هفتگانه تدوین شد و تأثیر بسزایی در رونق و گسترش این قرائات داشت، بسیارند که در این میان، دو تألیف بهطور خاص جلوهگر است: | آثار متعددی که در شرح بهصورت منظوم یا منثور بهمنظور آسان کردن آمـوزش قرائات هفتگانه تدوین شد و تأثیر بسزایی در رونق و گسترش این قرائات داشت، بسیارند که در این میان، دو تألیف بهطور خاص جلوهگر است: | ||
# [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير في القراءات السبع]]: این کتـاب تـألیف [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو عثمـان بــن ســعید دانـی اندلسـی]] (٤٤٤ق) اسـت. از جملـه ویژگیهای این کتاب، اختصار و حذف روایات افزون بـر دو راوی از قـراء سـبعه، اتقـان و استحکام مطالب، پرهیز از نقد قرائات و اکـتفا بـه نقل آنهاست. | # [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير في القراءات السبع]]: این کتـاب تـألیف [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو عثمـان بــن ســعید دانـی اندلسـی]] (٤٤٤ق) اسـت. از جملـه ویژگیهای این کتاب، اختصار و حذف روایات افزون بـر دو راوی از قـراء سـبعه، اتقـان و استحکام مطالب، پرهیز از نقد قرائات و اکـتفا بـه نقل آنهاست. | ||
# قصیده حرز الأمـاني و وجـه التهاني، معروف به قصیده شاطبیه: سروده ابوالقاسم شاطبی اندلسی (متوفی 590ق)، از جمله منابع مهم علوم و فنون قرائات است که در قرن ششم تألیف شده است. این قصیده در واقـع، شـکل منظـوم کتـاب التيسير و تـعـداد ابـیات آن بالغ بر ١١٧٣ بیت است. در این قصیده، شاطبی برای هریک از قاریـان و راویـان هفتگانه رمزی را برگزیده و به قرائت ایشان اشاره میکنـد. البتـه در شـش مـورد، شـاطبی وجهی از قرائات سبع را غیر از آنـچه در التيسير آمده را بیان میکند. بر این قصیده تاکنون دهها شرح و توضیح نوشته شـده است. از جمله این شروح میتوان به فتح الوصيد تألیف علی بن محمـد سـخاوی (٦٤٣ق)، كنز المعاني تألیف جعبری (٧٣٢ق)، [[سراج القاري المبتدي و تذكار المقري المنتهي|سراج القاري المبتدي و تذكار المقرئ المنتهي]]، تـألیف [[ابن قاصح، علی بن عثمان|ابن قاصح بغدادی]] (٨٠١ق ) اشـاره کرد<ref>ر.ک: حاجی اسماعیلی، محمدرضا، | # قصیده حرز الأمـاني و وجـه التهاني، معروف به قصیده شاطبیه: سروده ابوالقاسم شاطبی اندلسی (متوفی 590ق)، از جمله منابع مهم علوم و فنون قرائات است که در قرن ششم تألیف شده است. این قصیده در واقـع، شـکل منظـوم کتـاب التيسير و تـعـداد ابـیات آن بالغ بر ١١٧٣ بیت است. در این قصیده، شاطبی برای هریک از قاریـان و راویـان هفتگانه رمزی را برگزیده و به قرائت ایشان اشاره میکنـد. البتـه در شـش مـورد، شـاطبی وجهی از قرائات سبع را غیر از آنـچه در التيسير آمده را بیان میکند. بر این قصیده تاکنون دهها شرح و توضیح نوشته شـده است. از جمله این شروح میتوان به فتح الوصيد تألیف علی بن محمـد سـخاوی (٦٤٣ق)، كنز المعاني تألیف جعبری (٧٣٢ق)، [[سراج القاري المبتدي و تذكار المقري المنتهي|سراج القاري المبتدي و تذكار المقرئ المنتهي]]، تـألیف [[ابن قاصح، علی بن عثمان|ابن قاصح بغدادی]] (٨٠١ق ) اشـاره کرد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64151/125 ر.ک: حاجی اسماعیلی، محمدرضا، ص125]؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/519/128 محفوظی موسوی، سید یوسف، ص128]</ref>. | ||
در ابتدای کتاب، شرح حال محقق و آثار او مورد بررسی قرار گرفته است و پس از آن مقدمههایی به قلم عبدالله ربیع محمود حسین، محمد تمیم زعبی و محمد احمد ابوزید بر کتاب نوشته شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص15-5</ref>. | در ابتدای کتاب، شرح حال محقق و آثار او مورد بررسی قرار گرفته است و پس از آن مقدمههایی به قلم عبدالله ربیع محمود حسین، محمد تمیم زعبی و محمد احمد ابوزید بر کتاب نوشته شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص15-5</ref>. | ||
محقق کتاب در مقدمه، امتیازاتی را که سبب شده این اثر را برای تحقیق برگزیند، برشمرده است. بحث در ریشههای لغت و لهجههای آن، اشتمال بر بسیاری از مذاهب لغویون، نحاة و قراء پیشین، بررسی و تحقیق موضوع با تعلیل و احتجاج، کمال در نص و تقدم زمان تألیف، از جمله ویژگیهای این شرح است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | محقق کتاب در مقدمه، امتیازاتی را که سبب شده این اثر را برای تحقیق برگزیند، برشمرده است. بحث در ریشههای لغت و لهجههای آن، اشتمال بر بسیاری از مذاهب لغویون، نحاة و قراء پیشین، بررسی و تحقیق موضوع با تعلیل و احتجاج، کمال در نص و تقدم زمان تألیف، از جمله ویژگیهای این شرح است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38883/1/17 ر.ک: همان، ص17]</ref>. | ||
وی همچنین فعالیتهای تحقیقی خود در این کتاب را در سه بخش دانسته است: | وی همچنین فعالیتهای تحقیقی خود در این کتاب را در سه بخش دانسته است: | ||
# بخش اول: مقدمه، شرح حال مختصر مؤلف و شارح، توضیح کوتاهی پیرامون علم قرائت و تطورات آن و اولین کسی که در این موضوع اثری نوشته است، مبادی علم قرائت، تعریف و فایده آن، فرق بین قرائات و روایات و طرق، مقایسه مختصر بین «[[اللآلي الفريدة في شرح القصيدة|اللآلي الفريدة]]» [[فاسي، محمد بن حسن|فاسی]] (متوفی 656ق) و «كنز المعاني» محمد بن احمد موصلی (متوفی 656ق). | # بخش اول: مقدمه، شرح حال مختصر مؤلف و شارح، توضیح کوتاهی پیرامون علم قرائت و تطورات آن و اولین کسی که در این موضوع اثری نوشته است، مبادی علم قرائت، تعریف و فایده آن، فرق بین قرائات و روایات و طرق، مقایسه مختصر بین «[[اللآلي الفريدة في شرح القصيدة|اللآلي الفريدة]]» [[فاسي، محمد بن حسن|فاسی]] (متوفی 656ق) و «كنز المعاني» محمد بن احمد موصلی (متوفی 656ق). | ||
# بخش دوم: تحقیق کتاب که مشتمل بر معرفی نسخههای کتاب، بررسی صحت انتساب کتاب به مؤلف، شیوه تحقیقی محقق، نص کتاب و تعلیقات و پاورقیهای آن است. | # بخش دوم: تحقیق کتاب که مشتمل بر معرفی نسخههای کتاب، بررسی صحت انتساب کتاب به مؤلف، شیوه تحقیقی محقق، نص کتاب و تعلیقات و پاورقیهای آن است. | ||
# بخش سوم که عبارت است از خاتمه و فهارس فنی<ref>ر.ک: همان، ص18-17</ref>. | # بخش سوم که عبارت است از خاتمه و فهارس فنی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38883/1/17 ر.ک: همان، ص18-17]</ref>. | ||
فهارس مصادر و مراجع مخطوط و مطبوع بهتفکیک، ابیات و مصراعها، اعلام و فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. | فهارس مصادر و مراجع مخطوط و مطبوع بهتفکیک، ابیات و مصراعها، اعلام و فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. | ||