۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
منية المريد في آداب المفيد و المستفيد: تفاوت میان نسخه‌ها
منية المريد في آداب المفيد و المستفيد (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۴۱
، ۱۲ فوریهٔ ۲۰۱۹بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی]] (نويسنده) | ||
[[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی]] (محقق) | [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی]] (محقق) | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''منية المريد في آداب المفيد و المستفيد'''، تألیف زین‌الدین بن علی بن احمد | '''منية المريد في آداب المفيد و المستفيد'''، تألیف [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی]]، معروف به [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|شهید ثانی]] (متوفی 965ق)، از جمله آثاری است که در زمینه اخلاق طلبگی یا دانشجویی و شیوه تعلیم و تربیت از منظر فرهنگ اسلامی در اوایل قرن دهم هجری تألیف شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
این اثـر نفیس، متقنترین نوشتاری است که در باب شیوه تدریس شایستگیهای دانشجویی در زمینه اخلاق و رفتار دانشپژوهی را یادآور شده است و اساتید و دانـشمندان را بـه وظـایف و رسالت خویش بهخوبی آشنا ساخته و از ارکان اساسی تعلیم و تربیت و نکات دقیق آن پرده بـرداشته اسـت. این اثر نزد علمای ژرفاندیش حوزههای علمی از موقعیت ویژهای برخوردار بوده و هست و هـمواره دانـشمندان، دانـشجویان را به جایگاه و تأثیر سازنده آن در پیشرفت، آگاه ساخته و به مطالعه آن توصیه نمودهاند؛ از جمله میرزای شـیرازی بـزرگ(ره)، عموم اهل دانش را به مطالعه آن سفارش کرده است: «چقدر شایسته است که اهـل عـلم، مـواظبت نمایند به مطالعه این کتاب شریف و متأدب شوند به آداب مزبوره در آن...»<ref>ر.ک: میری، سید عباس، ص107</ref>. | این اثـر نفیس، متقنترین نوشتاری است که در باب شیوه تدریس شایستگیهای دانشجویی در زمینه اخلاق و رفتار دانشپژوهی را یادآور شده است و اساتید و دانـشمندان را بـه وظـایف و رسالت خویش بهخوبی آشنا ساخته و از ارکان اساسی تعلیم و تربیت و نکات دقیق آن پرده بـرداشته اسـت. این اثر نزد علمای ژرفاندیش حوزههای علمی از موقعیت ویژهای برخوردار بوده و هست و هـمواره دانـشمندان، دانـشجویان را به جایگاه و تأثیر سازنده آن در پیشرفت، آگاه ساخته و به مطالعه آن توصیه نمودهاند؛ از جمله میرزای شـیرازی بـزرگ(ره)، عموم اهل دانش را به مطالعه آن سفارش کرده است: «چقدر شایسته است که اهـل عـلم، مـواظبت نمایند به مطالعه این کتاب شریف و متأدب شوند به آداب مزبوره در آن...»<ref>ر.ک: میری، سید عباس، ص107</ref>. | ||
بـدون تـردید، یکی از منابع اصلی شهید در نگارش منية المريد، که سـخت تحت تـاثیر آن نیز بوده، کتاب «تذكرة السامع في أدب العـالم و المتعلم»، نوشته بدرالدین بن جماعه کنانی (م 733ق) است. ازاینروی در بسیاری از مطالب، نظم ابواب، فـصول و مـستندات به یکدیگر نزدیک هستند. ایـن همخوانی بـهصورت کلی نـمایان اسـت. امـا در زیاده و کمی مطالب با یکدیگر تـفاوتهایی دارند. «مـنية المريد» در ابواب کلی بر «تذكرة السامع»، دو باب، خاتمه و تتمه افزون دارد. البته «تذكرة السـامع» نـیز بابی تحت عنوان «آداب و شرایط سکونت در مـدارس» بر «المنية المريد» اضـافه دارد. در مـستندات مباحث، نیز تفاوتهای جزئی با یـکدیگر دارنـد؛ از جمله «منية المريد» در آغاز بابها و برخی فصول از روایات ائمه دوازدهگانه(ع) استفاده کرده و افـزون بـر آنچه «تذكرة السامع» از پیامبر(ص)، اصـحاب و بـزرگان دانـش آورده است، از روایـات ائمـه شیعه در جایجای مـباحث سود جـسته است، که این خود امتیاز بسیار والایی است که آن را غنیتر و نگرش آن را متقنتر و وسیعتر کـرده اسـت. آنچه بهطور کلی، اسباب امتیاز کتاب «منية المريد» است، استناد به سخنان گهربار اهلبیت(ع) در دو باب است: یـکی در «آداب فـتوی، مفتی و مستفتی و شرایط آن» و دیگری درباره «مناظره، شروط، آداب و آفات آن» و خاتمه درباره مطالب مهمی در اقسام علوم شرعی و نصایح به دانشجویان است<ref>ر.ک: همان</ref>. | بـدون تـردید، یکی از منابع اصلی [[[[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|شهید]] در نگارش منية المريد، که سـخت تحت تـاثیر آن نیز بوده، کتاب «تذكرة السامع في أدب العـالم و المتعلم»، نوشته بدرالدین بن جماعه کنانی (م 733ق) است. ازاینروی در بسیاری از مطالب، نظم ابواب، فـصول و مـستندات به یکدیگر نزدیک هستند. ایـن همخوانی بـهصورت کلی نـمایان اسـت. امـا در زیاده و کمی مطالب با یکدیگر تـفاوتهایی دارند. «مـنية المريد» در ابواب کلی بر «تذكرة السامع»، دو باب، خاتمه و تتمه افزون دارد. البته «تذكرة السـامع» نـیز بابی تحت عنوان «آداب و شرایط سکونت در مـدارس» بر «المنية المريد» اضـافه دارد. در مـستندات مباحث، نیز تفاوتهای جزئی با یـکدیگر دارنـد؛ از جمله «منية المريد» در آغاز بابها و برخی فصول از روایات ائمه دوازدهگانه(ع) استفاده کرده و افـزون بـر آنچه «تذكرة السامع» از پیامبر(ص)، اصـحاب و بـزرگان دانـش آورده است، از روایـات ائمـه شیعه در جایجای مـباحث سود جـسته است، که این خود امتیاز بسیار والایی است که آن را غنیتر و نگرش آن را متقنتر و وسیعتر کـرده اسـت. آنچه بهطور کلی، اسباب امتیاز کتاب «منية المريد» است، استناد به سخنان گهربار اهلبیت(ع) در دو باب است: یـکی در «آداب فـتوی، مفتی و مستفتی و شرایط آن» و دیگری درباره «مناظره، شروط، آداب و آفات آن» و خاتمه درباره مطالب مهمی در اقسام علوم شرعی و نصایح به دانشجویان است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| | ||
در باب دوم، شـرایط و اموری که در مفتی معتبر است، احکام و آداب و وظایف فتوادهنده، آداب فتوا و صادر کردن حکم، احکام و آداب و وظایف مستفتی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. شهید پس از مقدمه به شایستگیهای مفتی از قبیل: عدالت و فقاهت اشاره میکند و بر آن است کـه فـقیه جامعالشرایط باید به معارف اسلامی، مسائل کلامی و علوم زیربنائی که در شناخت ادله شـرعی نـقش دارد آگـاهی داشته و به موارد اختلاف و اتفاق علما و فقها، در مسائل شرعی آشنا باشد و دارای ملکه نفسانی و قوه و نیرویی قـدسی و ملکوتی باشد که فروع احکام را از اصول و کلیات آن استنباط کند. کسانی که دارای این ویژگیها باشند بـر آنها واجب خواهد بـود نسبت بـه مسائل مورد نیاز خود فتوا دهند و مسائلی که از آنها پرسش میشود را پاسخ گویند<ref>ر.ک: همان، ص108</ref>. | در باب دوم، شـرایط و اموری که در مفتی معتبر است، احکام و آداب و وظایف فتوادهنده، آداب فتوا و صادر کردن حکم، احکام و آداب و وظایف مستفتی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. شهید پس از مقدمه به شایستگیهای مفتی از قبیل: عدالت و فقاهت اشاره میکند و بر آن است کـه فـقیه جامعالشرایط باید به معارف اسلامی، مسائل کلامی و علوم زیربنائی که در شناخت ادله شـرعی نـقش دارد آگـاهی داشته و به موارد اختلاف و اتفاق علما و فقها، در مسائل شرعی آشنا باشد و دارای ملکه نفسانی و قوه و نیرویی قـدسی و ملکوتی باشد که فروع احکام را از اصول و کلیات آن استنباط کند. کسانی که دارای این ویژگیها باشند بـر آنها واجب خواهد بـود نسبت بـه مسائل مورد نیاز خود فتوا دهند و مسائلی که از آنها پرسش میشود را پاسخ گویند<ref>ر.ک: همان، ص108</ref>. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
همان گونه که در مقدمه کتاب آمده، در تصحیح این کتاب از سه نسخه خطی استفاده شده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ح</ref>. اختلاف نسخه‌ها و آدرس آیات و روایات در پاورقیهای کتاب ذکر شده است. | همان گونه که در مقدمه کتاب آمده، در تصحیح این کتاب از سه نسخه خطی استفاده شده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ح</ref>. اختلاف نسخه‌ها و آدرس آیات و روایات در پاورقیهای کتاب ذکر شده است. | ||
این کتاب بارها به فارسی ترجمه شده است که ترجمه محمدباقر ساعدی خراسانی (1369ق)، ترجمه سید محمود موسوی دهسرخی (1374ق) و ترجمه سید محمدباقر حجتی (1400ق) از آن جمله است<ref>ر.ک: مختاری، رضا، ص66-65</ref>. | این کتاب بارها به فارسی ترجمه شده است که ترجمه [[ساعدی خراسانی، محمدباقر|محمدباقر ساعدی خراسانی]] (1369ق)، ترجمه سید محمود موسوی دهسرخی (1374ق) و ترجمه [[حجتی، محمدباقر|سید محمدباقر حجتی]] (1400ق) از آن جمله است<ref>ر.ک: مختاری، رضا، ص66-65</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||