یکصدوسیزده سند از روابط فرهنگی - تجاری ایران و هند (1289-1329خورشیدی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| شابک =978-964-988 -947 -4  
| شابک =978-964-988 -947 -4  
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =31545
| کد پدیدآور =13696
| کد پدیدآور =13696
| پس از =
| پس از =
خط ۴۷: خط ۴۷:
بمبئی یکی از بندرهای مهم و دومین شهر پرجمعیت و از کانون راه‎های بین‎المللی هند است. در سده سیزدهم و نیمه اول سده چهاردهم، از مهم‎ترین مراکز طبع و نشر کتاب‎های فارسی بود. میرزا محمد بن محمد رفیع شیرازی (متولد 1269)، بازرگان اهل شیراز در 1285 نخستین شرکت نشر و فروش کتاب‎های فارسی بمبئی را تأسیس کرد. او در این کار چنان موفق بود که به «ملک‎الکتّاب» معروف شد.
بمبئی یکی از بندرهای مهم و دومین شهر پرجمعیت و از کانون راه‎های بین‎المللی هند است. در سده سیزدهم و نیمه اول سده چهاردهم، از مهم‎ترین مراکز طبع و نشر کتاب‎های فارسی بود. میرزا محمد بن محمد رفیع شیرازی (متولد 1269)، بازرگان اهل شیراز در 1285 نخستین شرکت نشر و فروش کتاب‎های فارسی بمبئی را تأسیس کرد. او در این کار چنان موفق بود که به «ملک‎الکتّاب» معروف شد.


در واقع ایرانیان ساکن بمبئی از لحاظ تاریخی به دو گروه مشخص تقسیم می‎شوند: کسانی که اصلاً از مراکز فرهنگی مانند شیراز، اصفهان و کاشان بودند و بیشتر به کار تجارت اشتغال داشتند و آن گروه از مهاجرانی که پس از 1326ش، عمدتاًً از یزد، به هند آمدند و به مشاغلی همچون رستوران‎داری، خبازی و بقالی پرداختند. آن‎ها موقوفاتی نیز در بمبئی برجای گذاشتند که «موقوفات انجمن فتوت اثناعشری یزدیان بمبئی» نامیده می‎شد<ref>ر.ک: مقدمه، ص7-12</ref>.
در واقع ایرانیان ساکن بمبئی از لحاظ تاریخی به دو گروه مشخص تقسیم می‎شوند: کسانی که اصلاً از مراکز فرهنگی مانند شیراز، اصفهان و کاشان بودند و بیشتر به کار تجارت اشتغال داشتند و آن گروه از مهاجرانی که پس از 1326ش، عمدتاًً از یزد، به هند آمدند و به مشاغلی همچون رستوران‎داری، خبازی و بقالی پرداختند. آن‎ها موقوفاتی نیز در بمبئی برجای گذاشتند که «موقوفات انجمن فتوت اثناعشری یزدیان بمبئی» نامیده می‎شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/31545/1/7 ر.ک: مقدمه، ص7-12]</ref>.


برخی از مکاتباتی که در این اثر به چشم می‎خورد، مکاتبه در مورد موضوعات زیر می‎باشند: منع دخول و حمل و فروش تریاک، تجارت انغوزه، واگذاری تعمیر و تکمیل ریل‎گذاری بندر شاپور، مسافرت و بازدید برخی از اشخاص از ایران یا هند، ضبط و رفع توقیف اموال کسانی چون میرزا یحیی، دو کتابچه درباره خاندان‎های ایرانیان مقیم هندوستان و معرفی آن‎ها و راز قدرت باری ‎تعالی از حکیم منهاج‎الدین دهلوی درباره قدرت خداوند و خواص گیاهان و سخنان حکیمانه و... است. بیشتر این اسناد به‎صورت دست‎نویس و برخی از آن‎ها ماشینی است. در میان آن‎ها تعدادی نیز به‎صورت تلگراف ارسال شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، اسناد شماره 1-81</ref>.  
برخی از مکاتباتی که در این اثر به چشم می‎خورد، مکاتبه در مورد موضوعات زیر می‎باشند: منع دخول و حمل و فروش تریاک، تجارت انغوزه، واگذاری تعمیر و تکمیل ریل‎گذاری بندر شاپور، مسافرت و بازدید برخی از اشخاص از ایران یا هند، ضبط و رفع توقیف اموال کسانی چون میرزا یحیی، دو کتابچه درباره خاندان‎های ایرانیان مقیم هندوستان و معرفی آن‎ها و راز قدرت باری ‎تعالی از حکیم منهاج‎الدین دهلوی درباره قدرت خداوند و خواص گیاهان و سخنان حکیمانه و... است. بیشتر این اسناد به‎صورت دست‎نویس و برخی از آن‎ها ماشینی است. در میان آن‎ها تعدادی نیز به‎صورت تلگراف ارسال شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/31545/1/19 ر.ک: متن کتاب، اسناد شماره 1-81]</ref>.  


در این اثر، سند شماره 92 و 93 (با اختلاف خیلی جزئی در متن) تکرار شده است؛ که نویسنده در سند اول در ذیل آن نوشته: «تقاضای عاجل میرزا یحیی درباره تصرف املاکش در بمبئی و کراچی از انجمن فتوت یزدیان بمبئی، 1329/7/27» و در سند دوم چنین قید نموده است: «رونوشت تقاضای میرزا یحیی از انجمن فتوت، 1329/7/27».
در این اثر، سند شماره 92 و 93 (با اختلاف خیلی جزئی در متن) تکرار شده است؛ که نویسنده در سند اول در ذیل آن نوشته: «تقاضای عاجل میرزا یحیی درباره تصرف املاکش در بمبئی و کراچی از انجمن فتوت یزدیان بمبئی، 1329/7/27» و در سند دوم چنین قید نموده است: «رونوشت تقاضای میرزا یحیی از انجمن فتوت، 1329/7/27».
خط ۷۰: خط ۷۰:


[[رده:سال97-1تیر الی31]]
[[رده:سال97-1تیر الی31]]
[[رده:25 آذر الی 24 دی(97)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش