۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
التعليقة علی كتاب الكافي: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1403 ق | | سال نشر = 1403 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03637AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''التعليقة على اصول الكافى'''، يكى از تأليفات مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] (محمدباقربن محمدحسینى استرآبادى - م1041ق -) است كه در زمينه علوم نقلى به رشته تحرير در آمده است. آن گاه كه [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] درصدد نگاشتن تعليقه‌اى بر كتاب «كافى» برآمد، دريافت كه بررسى اسناد روايات، بر بررسى متون و مضامين آنها مقدم است. به همين مناسبت، تصميم گرفت ابتدا در مجموعه‌اى موسوم به «الرواشح السماوية»، از علم درايه و احوال رواتْ سخن به ميان آورد و سپس به نوشتن تعليقات خود بر متون روايات «كافى» شريف بپردازد. [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، نام كتاب خود را «التعليقة على الكافى» نهاد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/186 جوادی، قاسم؛ ص 186]</ref> | '''التعليقة على اصول الكافى'''، يكى از تأليفات مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] (محمدباقربن محمدحسینى استرآبادى - م1041ق -) است كه در زمينه علوم نقلى به رشته تحرير در آمده است. آن گاه كه [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] درصدد نگاشتن تعليقه‌اى بر كتاب «كافى» برآمد، دريافت كه بررسى اسناد روايات، بر بررسى متون و مضامين آنها مقدم است. به همين مناسبت، تصميم گرفت ابتدا در مجموعه‌اى موسوم به «الرواشح السماوية»، از علم درايه و احوال رواتْ سخن به ميان آورد و سپس به نوشتن تعليقات خود بر متون روايات «كافى» شريف بپردازد. [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، نام كتاب خود را «التعليقة على الكافى» نهاد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/186 جوادی، قاسم؛ ص 186]</ref> | ||
با بررسى كتاب، متوجه مى‌شويم كه [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، توفيق يافته تا بر روايات كتاب‌هاى «العقل والجهل»، «فضل العلم»، «التوحيد» و يك روايت از كتاب «الحجة»، تعليقاتى بنگارد و از بقيه كتاب، بازمانده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/187 | با بررسى كتاب، متوجه مى‌شويم كه [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، توفيق يافته تا بر روايات كتاب‌هاى «العقل والجهل»، «فضل العلم»، «التوحيد» و يك روايت از كتاب «الحجة»، تعليقاتى بنگارد و از بقيه كتاب، بازمانده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/187 همان؛ ص 187]</ref> | ||
== ساختار و گزارش محتوا == | == ساختار و گزارش محتوا == | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
# بحث‌هاى رجالى. | # بحث‌هاى رجالى. | ||
# شرح و تفسير روايات؛ او در اين بخش، از مسائل مختلف فقهى، تاريخى، فلسفى، عرفانى و... بهره جسته است. | # شرح و تفسير روايات؛ او در اين بخش، از مسائل مختلف فقهى، تاريخى، فلسفى، عرفانى و... بهره جسته است. | ||
# استفاده از روايات ساير كتب روايى؛ [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] با استفاده از رواياتى كه در ساير كتب حديثى آمده‌اند، به شرح و توضيح روايات كتاب «كافى» پرداخته است. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/187 | # استفاده از روايات ساير كتب روايى؛ [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] با استفاده از رواياتى كه در ساير كتب حديثى آمده‌اند، به شرح و توضيح روايات كتاب «كافى» پرداخته است. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/187 همان؛ ص 187-188]</ref> | ||
به منظور شناساندن كتاب، به برخى از تعليقات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] اشاره مى‌شود: | به منظور شناساندن كتاب، به برخى از تعليقات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] اشاره مى‌شود: | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
پس حق علم، آن است كه با نگاه به «وجود بما هو وجود»، خدا و سپس مراحل پايين‌تر را بشناسى، چنان كه مسلك برهان لِمّى و روش صديقين، است. صدّيقين آنان‌اند كه با حق بر خلقْ استشهاد مى‌كنند، نه با خلق بر حق، و سرّ گفتار خدا را مى‌فهمند: '''«أو لم يكف بربك أنه على كل شىء شهيد»'''. | پس حق علم، آن است كه با نگاه به «وجود بما هو وجود»، خدا و سپس مراحل پايين‌تر را بشناسى، چنان كه مسلك برهان لِمّى و روش صديقين، است. صدّيقين آنان‌اند كه با حق بر خلقْ استشهاد مى‌كنند، نه با خلق بر حق، و سرّ گفتار خدا را مى‌فهمند: '''«أو لم يكف بربك أنه على كل شىء شهيد»'''. | ||
[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، معتقد است كه سند روايت معروف به مقبوله عمر بن حنظله در عينِ حال كه ايراداتى دارد، صحيح است و اظهار مى‌دارد كه برخى از اصحاب، محمد بن عيسى و داوود بن حصين را - كه در سند حديث هستند - ضعيف به شمار آورده‌اند؛ ولى هر دوى ايشان ثقه هستند. او اظهار مى‌كند كه محمد بن عيسى، عبيدى نيست؛ بلكه اشعريِ قمى است. او در مورد خود عمر بن حنظله هم اعتقاد به توثيق دارد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/189 | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، معتقد است كه سند روايت معروف به مقبوله عمر بن حنظله در عينِ حال كه ايراداتى دارد، صحيح است و اظهار مى‌دارد كه برخى از اصحاب، محمد بن عيسى و داوود بن حصين را - كه در سند حديث هستند - ضعيف به شمار آورده‌اند؛ ولى هر دوى ايشان ثقه هستند. او اظهار مى‌كند كه محمد بن عيسى، عبيدى نيست؛ بلكه اشعريِ قمى است. او در مورد خود عمر بن حنظله هم اعتقاد به توثيق دارد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/189 همان؛ ص 189-191]</ref> | ||
=== كتاب التوحيد === | === كتاب التوحيد === | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در ابتداى تعليقه بر اين بخش، عنوان مى‌كند كه كتاب التوحيد، قلب علم حديث است و روح كتاب «الكافى»، سپس بيان مى‌كند كه علما اصرار دارند كه احاديثى كه اسنادى ضعيف دارند، در اين كتاب (باب توحيد) ذكر نشوند و در صورت ذكر، حتماً به ضعيف بودن سند آنها اشاره شود. اين روش، متفاوت با شيوه ايشان در ساير ابواب است. آنان در ابواب ديگر، تساهل روا مى‌دارند و چنين دقّتى را (خصوصاً در مندوبات احكام، مكروهات، قصص و فضايل اعمال) به كار نمى‌بندند. همچنين از نقل روايات جعلى امتناع كرده، به درج اين گونه روايات، حتى با تصريح بر موضوع بودنشان راضى نمى‌شوند. | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در ابتداى تعليقه بر اين بخش، عنوان مى‌كند كه كتاب التوحيد، قلب علم حديث است و روح كتاب «الكافى»، سپس بيان مى‌كند كه علما اصرار دارند كه احاديثى كه اسنادى ضعيف دارند، در اين كتاب (باب توحيد) ذكر نشوند و در صورت ذكر، حتماً به ضعيف بودن سند آنها اشاره شود. اين روش، متفاوت با شيوه ايشان در ساير ابواب است. آنان در ابواب ديگر، تساهل روا مى‌دارند و چنين دقّتى را (خصوصاً در مندوبات احكام، مكروهات، قصص و فضايل اعمال) به كار نمى‌بندند. همچنين از نقل روايات جعلى امتناع كرده، به درج اين گونه روايات، حتى با تصريح بر موضوع بودنشان راضى نمى‌شوند. | ||
[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، در پایان، از تمام كسانى كه از او اجازه روايت دارند، به اصرار مى‌خواهد كه آنچه را دانشمندان گذشته مورد تأكيد قرار داده‌اند، فروگذار نكنند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/191 | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، در پایان، از تمام كسانى كه از او اجازه روايت دارند، به اصرار مى‌خواهد كه آنچه را دانشمندان گذشته مورد تأكيد قرار داده‌اند، فروگذار نكنند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/191 همان؛ ص 191]</ref> | ||
=== باب حدوث العالم و اثبات المحدث === | === باب حدوث العالم و اثبات المحدث === | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
لو كان قال والتقدم والتأخّر انّما يقع في حدوثها الزمانى دون حدوثها الدهرى لكان قد أصاب سرّ الحق من الحكمة. | لو كان قال والتقدم والتأخّر انّما يقع في حدوثها الزمانى دون حدوثها الدهرى لكان قد أصاب سرّ الحق من الحكمة. | ||
آن گاه، داستانى را از «كشّاف» [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نقل مى‌كند كه عبداللّه بن طاهر به حسین بن فضل گفت: از آياتى كه فهم آن برای من مشكل است، آيه '''«كل يوم هو في شأن»''' است. حسین در جوابش گفت: أما قوله «كل يوم هو في شأن» فانّها من شؤون يبديها لاشؤون يبتديها.عبداللّه برخاست و پيشانى او را بوسيد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/191 | آن گاه، داستانى را از «كشّاف» [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نقل مى‌كند كه عبداللّه بن طاهر به حسین بن فضل گفت: از آياتى كه فهم آن برای من مشكل است، آيه '''«كل يوم هو في شأن»''' است. حسین در جوابش گفت: أما قوله «كل يوم هو في شأن» فانّها من شؤون يبديها لاشؤون يبتديها.عبداللّه برخاست و پيشانى او را بوسيد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/191 همان؛ ص 191-196]</ref> | ||
=== كتاب الحجة === | === كتاب الحجة === | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
گويا دين زرتشت، كتابى به نام «زند» داشته است كه مجوس و ملحدان از آن پيروى می‌كردند، لذا به آنها زنديق گفته شده است. | گويا دين زرتشت، كتابى به نام «زند» داشته است كه مجوس و ملحدان از آن پيروى می‌كردند، لذا به آنها زنديق گفته شده است. | ||
[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، در پایان اين تعليقه، به توثيق [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]] - كه از روات است - پرداخته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/196 | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، در پایان اين تعليقه، به توثيق [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]] - كه از روات است - پرداخته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/159/196 همان؛ ص 196]</ref> | ||
== نسخه شناسى == | == نسخه شناسى == | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
#نسخه كتابخانه آقاى [[رجایی، مهدی |سيدمهدى رجايى]] (محقق و مصحح نسخه موجود در برنامه). | #نسخه كتابخانه آقاى [[رجایی، مهدی |سيدمهدى رجايى]] (محقق و مصحح نسخه موجود در برنامه). | ||
نسخه حاضر در برنامه به تحقيق آقاى [[رجایی، مهدی |سيدمهدى رجايى]] در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 394 صفحه در سال 1403ق توسط انتشارات خيام، قم منتشر شده است.نوبت چاپ نامعلوم است. | نسخه حاضر در برنامه به تحقيق آقاى [[رجایی، مهدی |سيدمهدى رجايى]] در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 394 صفحه در سال 1403ق توسط انتشارات خيام، قم منتشر شده است. نوبت چاپ نامعلوم است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||