۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =کتاب من لا یحضره الفقیه | | عنوانهای دیگر =کتاب من لا یحضره الفقیه | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابنبابویه، محمد بن علی]] ( | [[ابنبابویه، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
[[غفاری، علیاکبر]] (مقدمه و تصحیح) | [[غفاری، علیاکبر]] (مقدمه و تصحیح) | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''منلايحضرهالفقيه'''، اثر [[شیخ صدوق|ابوجعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى]]، مشهور به «[[شيخ صدوق]]»، يكى از كتب اربعه روايى شيعه است. | '''منلايحضرهالفقيه'''، اثر [[شیخ صدوق|ابوجعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى]]، مشهور به «[[شيخ صدوق]]»، يكى از كتب اربعه روايى شيعه است. نویسنده در اين كتاب، مجموعه روايات اهلبيت(ع)، درباره مسائل فقهى و احكام شرعى را كه از ديدگاه خود، صحيح و معتبر مىدانسته، جمعآورى نموده است<ref>طاهرزاده، غلامعباس، ص156</ref> | ||
كتاب به زبان عربى و در قرن چهارم هجرى نوشته شده و تصحيح آن، توسط [[علىاكبر غفارى]] صورت گرفته است. | كتاب به زبان عربى و در قرن چهارم هجرى نوشته شده و تصحيح آن، توسط [[علىاكبر غفارى]] صورت گرفته است. | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
كتاب با دو مقدمه از مصحح و مؤلف آغاز گرديده است. | كتاب با دو مقدمه از مصحح و مؤلف آغاز گرديده است. | ||
نویسنده، كتاب را در چهار جلد تأليف نموده و [[محدث بحرانى]] احاديث آن را شماره كرده و مجموع آنها را، 5963 حديث دانسته است كه از اين تعداد، 3913 حديث مسند و 2050 حديث، مرسل مىباشد<ref>ر.ک: همان</ref> | |||
نویسنده در تأليف اين اثر، از كتابهاى فراوان و باارزشى استفاده كرده است كه برخى از آنها، عبارتند از: كتاب «حريز پسر عبدالله سيستانى» (شايد مقصود «كتاب الصلاة حريز» است)؛ كتاب «على بن عبدالله حلبى» (از اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] كه كتاب او، مورد تحسين آن حضرت قرار گرفت)؛ كتابهاى «على بن مهزيار اهوازى» (32 كتاب)؛ كتابهاى «[[کوفی اهوازی، حسین بن سعید|حسين بن سعيد اهوازى]]»؛ «نوادر» احمد بن محمد بن عيسى؛ «نوادر الحكمة» محمد بن يحيى اشعرى؛ «كتاب الرحمة» از سعد بن عبدالله؛ «جامع» محمد بن حسن بن الوليد؛ «نوادر» محمد بن ابىعمير؛ «[[المحاسن|محاسن]]» [[احمد بن ابىعبدالله برقى]] و «رساله» على بن بابويه<ref>ر.ک: حائرى، عبدالحسين، ص70</ref> | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
#مؤلف، اين كتاب را به درخواست يكى از سادات شهر بلخ، به نام شريفالدين ابوعبدالله محمد بن حسين معروف به نعمت، نگاشته است. او از [[شيخ صدوق]] درخواست كرده بود مانند كتاب «[[منلايحضرهالطبيب]]» [[محمد بن زكرياى رازى]] در علم طب، او هم كتابى در علم فقه به نگارش درآورد تا مورد استفاده كسانى قرار گيرد كه به علما و فقهاى بزرگ، دسترسى ندارند و با مراجعه به آن، بتوانند به احكام شرعى و وظايف خود آگاه گردند<ref>ر.ک: طاهرزاده، غلامعباس، ص157</ref> | #مؤلف، اين كتاب را به درخواست يكى از سادات شهر بلخ، به نام شريفالدين ابوعبدالله محمد بن حسين معروف به نعمت، نگاشته است. او از [[شيخ صدوق]] درخواست كرده بود مانند كتاب «[[منلايحضرهالطبيب]]» [[محمد بن زكرياى رازى]] در علم طب، او هم كتابى در علم فقه به نگارش درآورد تا مورد استفاده كسانى قرار گيرد كه به علما و فقهاى بزرگ، دسترسى ندارند و با مراجعه به آن، بتوانند به احكام شرعى و وظايف خود آگاه گردند<ref>ر.ک: طاهرزاده، غلامعباس، ص157</ref> | ||
#اين كتاب، يكى از ارزشمندترين منابع روايى شيعه بشمار مىآيد و هر مجتهدى در اجتهاد و استنباط احكام شرعى، بايد به روايات آن، توجه داشته باشد؛ لذا از زمان نگارش، مورد توجه و استقبال علماى شيعه قرار گرفته است و پيوسته در مجموعههاى بزرگ و كوچك روايى، به آن استناده نموده و از آن، روايت نقل كردهاند و به شرح، ترجمه و حاشيه بر آن، همت گماشتهاند<ref>ر.ک: همان، ص156-158</ref> | #اين كتاب، يكى از ارزشمندترين منابع روايى شيعه بشمار مىآيد و هر مجتهدى در اجتهاد و استنباط احكام شرعى، بايد به روايات آن، توجه داشته باشد؛ لذا از زمان نگارش، مورد توجه و استقبال علماى شيعه قرار گرفته است و پيوسته در مجموعههاى بزرگ و كوچك روايى، به آن استناده نموده و از آن، روايت نقل كردهاند و به شرح، ترجمه و حاشيه بر آن، همت گماشتهاند<ref>ر.ک: همان، ص156-158</ref> | ||
# | #نویسنده در اين كتاب، فقط نام راوى اولى كه روايت را از معصوم(ع) روايت كرده، آورده و در آخر كتاب؛ يعنى در بخش «مشيخه»، سند خود را به آن راوى نقل مىكند تا روايات، از حالت ارسال خارج شده و اصطلاحا، مسند شوند و استفاده از آن، براى مراجعهكنندگان، آسانتر گردد<ref>ر.ک: همان، ص157</ref> اين بخش، يكى از بخشهاى مهم كتاب است كه بسيار مورد توجه علماى شيعه قرار گرفته و شرحهاى فراوانى نيز بر آن نگاشتهاند كه خود از منابع غنى و پربار علم رجال بشمار مىآيد<ref>ر.ک: همان، ص159</ref> | ||
#در قرون اوليه اسلامى، فقهاى شيعه فقط به روايت و نقل سخنان ائمه(ع) اكتفا مىكردند و به خود اجازه گفتن سخنى در برابر و يا در كنار سخنان معصوم(ع) نمىدادند؛ چراكه آنان را مرتبط با مركز وحى و معدن حكمت مىدانستند. آنان حتى اگر مىخواستند كتابى غير روايى به نگارش درآورند، سعى مىكردند تا از الفاظ روايات استفاده كنند و سخنى غير از سخن اهلبيت(ع)، ننويسند. [[شيخ صدوق]]، از آخرين علماى اين دوره بشمار مىآيد. در اثر ايشان، همه كتاب، روايت و يا گرفتهشده از الفاظ روايات است، بهحدى كه برخى از علماى شيعه مىگويند: اگر درباره مسئلهاى روايتى نيافتيم، به الفاظ [[شيخ صدوق]] نيز مىتوانيم استناد كنيم؛ چراكه الفاظ ايشان، همه استفادهشده از الفاظ روايات است<ref>ر.ک: همان، ص157</ref> | #در قرون اوليه اسلامى، فقهاى شيعه فقط به روايت و نقل سخنان ائمه(ع) اكتفا مىكردند و به خود اجازه گفتن سخنى در برابر و يا در كنار سخنان معصوم(ع) نمىدادند؛ چراكه آنان را مرتبط با مركز وحى و معدن حكمت مىدانستند. آنان حتى اگر مىخواستند كتابى غير روايى به نگارش درآورند، سعى مىكردند تا از الفاظ روايات استفاده كنند و سخنى غير از سخن اهلبيت(ع)، ننويسند. [[شيخ صدوق]]، از آخرين علماى اين دوره بشمار مىآيد. در اثر ايشان، همه كتاب، روايت و يا گرفتهشده از الفاظ روايات است، بهحدى كه برخى از علماى شيعه مىگويند: اگر درباره مسئلهاى روايتى نيافتيم، به الفاظ [[شيخ صدوق]] نيز مىتوانيم استناد كنيم؛ چراكه الفاظ ايشان، همه استفادهشده از الفاظ روايات است<ref>ر.ک: همان، ص157</ref> | ||
#[[شيخ صدوق]] در اين كتاب، حدود 6 هزار روايت نقل كرده است كه عموماًدرباره مباحث فقهى و احكام شرعى است؛ بهعبارتديگر، او در اين كتاب، تمام مسائل و مباحث فقه را ضمن نقل احاديثى كه به نظرش صحيح بوده است، فراهم آورده و در دسترس شیعیان گذارده است؛ مباحثى مانند: «آبها و طهارت و نجاست آن»، «واجبات نماز و مقدمات آن، مانند وضو، غسل و تيمم»، «احكام اموات»، «احكام نماز»، «احكام قضاوت»، «مكاسب»، «احكام ازدواج»، «احكام ارث» و عناوين گوناگون ديگر فقهى<ref>ر.ک: همان، ص158-159</ref> | #[[شيخ صدوق]] در اين كتاب، حدود 6 هزار روايت نقل كرده است كه عموماًدرباره مباحث فقهى و احكام شرعى است؛ بهعبارتديگر، او در اين كتاب، تمام مسائل و مباحث فقه را ضمن نقل احاديثى كه به نظرش صحيح بوده است، فراهم آورده و در دسترس شیعیان گذارده است؛ مباحثى مانند: «آبها و طهارت و نجاست آن»، «واجبات نماز و مقدمات آن، مانند وضو، غسل و تيمم»، «احكام اموات»، «احكام نماز»، «احكام قضاوت»، «مكاسب»، «احكام ازدواج»، «احكام ارث» و عناوين گوناگون ديگر فقهى<ref>ر.ک: همان، ص158-159</ref> | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
[[ابنبابویه، محمد بن علی]] ( | [[ابنبابویه، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
[[غفاری، علیاکبر]] (مقدمه و تصحیح) | [[غفاری، علیاکبر]] (مقدمه و تصحیح) |
ویرایش