۶۱٬۱۸۹
ویرایش
نزهة المشتاق في إختراق الآفاق: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ادریسی، محمد بن محمد]] ( | [[ادریسی، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =G 122 /الف4ن4 | | کد کنگره =G 122 /الف4ن4 | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| سال نشر = 1409 ق | | سال نشر = 1409 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02258AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
'''''نزهة المشتاق في إختراق الآفاق''''' اثر عربى [[ادریسی، محمد بن محمد|ابوعبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن ادريس حمودى]] معروف به [[ادریسی، محمد بن محمد|شريف ادريسى]]، فيلسوف و جغرافى‌دان قرن ششم هجرى، بزرگترين دائرةالمعارف جغرافيايى در قرون وسطى است. | '''''نزهة المشتاق في إختراق الآفاق''''' اثر عربى [[ادریسی، محمد بن محمد|ابوعبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن ادريس حمودى]] معروف به [[ادریسی، محمد بن محمد|شريف ادريسى]]، فيلسوف و جغرافى‌دان قرن ششم هجرى، بزرگترين دائرةالمعارف جغرافيايى در قرون وسطى است. | ||
نویسنده براى تأليف، كتاب پانزده سال تلاش كرد و پس از اتمام در سال 1154م، آن را به راجر پادشاه سيسيل، هديه داد كه اعجاب او را برانگيخت. اين كتاب در غرب به نام «كتاب راجر» معروف است. وى نقشه‌اى از اقليم‌هاى هفت‌گانه نيز رسم و ضميمه نمود و هم‌زمان با كتاب تقديم به پادشاه كرد. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب با دو مقدمه از ناشر و مؤلف آغاز شده و مطالب در دو جلد، در هفت قسمت و هر قسمت در چندين جزء ارائه شده است. | كتاب با دو مقدمه از ناشر و مؤلف آغاز شده و مطالب در دو جلد، در هفت قسمت و هر قسمت در چندين جزء ارائه شده است. | ||
اين اثر برجسته، تنها كتاب جفرافيايى است كه در سده ششم تأليف شده است و در اروپا، بيشتر از همه مؤلفات جغرافيايى عرب، شهرت و رواج دارد؛ زيرا هيچ كتابى به اندازه آن، مطالب فراوان و گرانقدر درباره بلاد عرب ندارد، تا آنجا كه روزگارى دراز در محافل علمى اروپا تنها نماينده نوشته‌هاى جغرافيايى عرب به شمار مى‌رفت. به‌علاوه هيچ مؤلفى همانند | اين اثر برجسته، تنها كتاب جفرافيايى است كه در سده ششم تأليف شده است و در اروپا، بيشتر از همه مؤلفات جغرافيايى عرب، شهرت و رواج دارد؛ زيرا هيچ كتابى به اندازه آن، مطالب فراوان و گرانقدر درباره بلاد عرب ندارد، تا آنجا كه روزگارى دراز در محافل علمى اروپا تنها نماينده نوشته‌هاى جغرافيايى عرب به شمار مى‌رفت. به‌علاوه هيچ مؤلفى همانند نویسنده، در محيطى نيمه عربى و نيمه اروپايى، چون محيط سيسيل آن روزگار، پديد نيامده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
در مقدمه ناشر، پس از ارائه زندگی‌نامه مؤلف، به نكاتى پيرامون اثر اشاره شده است. | در مقدمه ناشر، پس از ارائه زندگی‌نامه مؤلف، به نكاتى پيرامون اثر اشاره شده است. | ||
نویسنده در مقدمه، بر اين نكته تأكيد دارد كه كتابش، مطابق همان نقشه‌هايى است كه توصيف چگونگى سرزمين‌ها، شهرها، مردمان، مكان‌ها، درياها، كوه‌ها، مسافت‌ها، آبادى‌ها، غلات، جنس بناها، صناعات و تجارت‌ها بوده‌اند. | |||
وى در دوران جوانى و در قرن ششم هجرى، سفرهاى طولانى خود را آغاز نموده است. وى به نقاط گوناگونى از جمله سرچشمه‌هاى رود نيل يعنى درياچه‌هايى در مركز آفريقا رفته است. اين درياچه‌ها، همان درياچه‌هايى هستند كه كسانى در قرن نوزدهم مانند ريچارد بارتون جغرافى‌دان و كاشف انگليسى آن‌ها را به نام‌هاى درياچه ويكتوريا تانگانيكا و نياسا نامگذارى كردند. | وى در دوران جوانى و در قرن ششم هجرى، سفرهاى طولانى خود را آغاز نموده است. وى به نقاط گوناگونى از جمله سرچشمه‌هاى رود نيل يعنى درياچه‌هايى در مركز آفريقا رفته است. اين درياچه‌ها، همان درياچه‌هايى هستند كه كسانى در قرن نوزدهم مانند ريچارد بارتون جغرافى‌دان و كاشف انگليسى آن‌ها را به نام‌هاى درياچه ويكتوريا تانگانيكا و نياسا نامگذارى كردند. | ||
كتاب شامل هفت اقليم مى‌باشد كه در آن دوران معروف بوده‌اند. | كتاب شامل هفت اقليم مى‌باشد كه در آن دوران معروف بوده‌اند. نویسنده در مورد اقليم اول چنين مى‌نويسد: «اين اقليم از سمت مغرب و از جهت غربى دريايى كه به بحرالظلمات (اقيانوس اطلس كنونى) معروف است شروع مى‌شود. بحرالظلمات كه از ماوراى آن كسى آگاهى ندارد، چونكه مردم آن زمان و به دليل راه نيافتن و نرسيدن به پشت اين اقيانوس، اعتقاد داشتند كه در پشت آن درياى عظيم ديگر هيچ‌گونه زندگانى وجود ندارد، نه از انسان و نه از آبادانى؛ بنابراين آن را بحرالظلمات نامگذارى كردند. | ||
وى در اقيانوس اطلس، بر روى جزر و مد دريا مطالعه نموده و اشاره مى‌كند كه در 13 تا 15 ماه قمرى، بر اثر جاذبه ماه، جزر و مدهاى بزرگى در آنجا رخ مى‌دهد. | وى در اقيانوس اطلس، بر روى جزر و مد دريا مطالعه نموده و اشاره مى‌كند كه در 13 تا 15 ماه قمرى، بر اثر جاذبه ماه، جزر و مدهاى بزرگى در آنجا رخ مى‌دهد. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
وى در سال 510ق، به سمت آسياى صغير سفر كرده است و از درياى مديترانه به سمت مراكش بازگشته است. | وى در سال 510ق، به سمت آسياى صغير سفر كرده است و از درياى مديترانه به سمت مراكش بازگشته است. | ||
نویسنده نقل مى‌كند كه از ليشبونه (ليسبون) به مراكش سفر نموده و قسطنطنيه را مشاهده كرده و سپس از جنوب فرانسه، با كشتى به انگلستان رفته است. | |||
وى در ابتداى مباحث، وصف مختصرى از زمين به دست داده و آن را به شكل كره‌اى تصور مى‌كند كه طول محيط آن 22900 ميل است و چون زرده تخم مرغ، در دل فضا معلّق است. پس از آن، گزارشى كوتاه از اقليم‌ها، درياها و خليج‌ها ارائه كرده و از سطح زمين به تفصيل سخن گفته است. | وى در ابتداى مباحث، وصف مختصرى از زمين به دست داده و آن را به شكل كره‌اى تصور مى‌كند كه طول محيط آن 22900 ميل است و چون زرده تخم مرغ، در دل فضا معلّق است. پس از آن، گزارشى كوتاه از اقليم‌ها، درياها و خليج‌ها ارائه كرده و از سطح زمين به تفصيل سخن گفته است. | ||