۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مصابيح الظلام في شرح مفاتيح الشرائع: تفاوت میان نسخهها
مصابيح الظلام في شرح مفاتيح الشرائع (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۸:۰۵
، ۱۱ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'مدارك ' به 'مدارک ') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[موسسه العلامه المجدد الوحید البهبهانی]] (محقق) | [[موسسه العلامه المجدد الوحید البهبهانی]] (محقق) | ||
[[وحید بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل]] ( | [[وحید بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 182/7 /ف9 م7022 | | کد کنگره =BP 182/7 /ف9 م7022 | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب با مقدمه مفصلى در شرح حال و آثار و آراء [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] و [[فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی|فيض كاشانى]]، در قريب به 100 صفحه به قلم محققین كتاب آغاز شده است. متن كتاب داراى 11 جزء است كه هر يك از اجزاء داراى مقدمه و ابواب مشتمل بر مفاتيحى است. شيوه نگارش | كتاب با مقدمه مفصلى در شرح حال و آثار و آراء [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] و [[فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی|فيض كاشانى]]، در قريب به 100 صفحه به قلم محققین كتاب آغاز شده است. متن كتاب داراى 11 جزء است كه هر يك از اجزاء داراى مقدمه و ابواب مشتمل بر مفاتيحى است. شيوه نگارش نویسنده بدين سبک است كه ابتدا كلام فيض را ذكر و سپس به - صورت «قوله-قوله» به شرح آن پرداخته است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
نویسنده در اين مجموعه مجلدات مباحث فراوانى را مورد بحث و مداقّه قرار داده است كه به جهت رعايت اختصار خلاصهاى از عناوين هر جلد به ترتيب ذكر مىشود: | |||
#احكام نمازهاى پنجگانه براى مكلف، احكام نفاس، انواع مطهرات، احكام نماز جمعه و آنچه كه به وسيله آن ايمان و عدالت تثبيت مىشود. | #احكام نمازهاى پنجگانه براى مكلف، احكام نفاس، انواع مطهرات، احكام نماز جمعه و آنچه كه به وسيله آن ايمان و عدالت تثبيت مىشود. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
او بر خلاف اخباریان، منكر قطعىالصدور بودن همه احاديث منابع روايى شيعه بود، ولى درعين حال تأكيد مىكند كه اصحاب تنها به روايات راويان عادل عمل نمىكردند، زيرا در نظر صائب آنان تنها عدالت راوى نيست كه به سند روايت اعتبار مىبخشد، بلكه بسيارى از قرائن و شواهد ديگر هم مىتواند گوياى اعتبار روايات باشد. نكته مهم در ديدگاه [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] نسبت به صحت و اعتبار روايات اين است كه وى ظن به اعتبار سند و صدور روايت از معصوم(ع) را كافى دانسته و به دنبال دلايل و شواهد يقينآور نيست. | او بر خلاف اخباریان، منكر قطعىالصدور بودن همه احاديث منابع روايى شيعه بود، ولى درعين حال تأكيد مىكند كه اصحاب تنها به روايات راويان عادل عمل نمىكردند، زيرا در نظر صائب آنان تنها عدالت راوى نيست كه به سند روايت اعتبار مىبخشد، بلكه بسيارى از قرائن و شواهد ديگر هم مىتواند گوياى اعتبار روايات باشد. نكته مهم در ديدگاه [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] نسبت به صحت و اعتبار روايات اين است كه وى ظن به اعتبار سند و صدور روايت از معصوم(ع) را كافى دانسته و به دنبال دلايل و شواهد يقينآور نيست. | ||
از آنجا كه | از آنجا كه نویسنده منابع اندكى در اختيار داشته عجيب است كه چگونه توانسته است، چنين اثر بزرگى را به اتمام رساند؛ او در شرح المفاتيح مىگويد: «من الخلاف را در اختيار نداشتم» و حال آنكه كتاب «الخلاف» از امّهات مصادر شيعه است. | ||
او در اين اثر در غالب موضوعات، مباحث ضرورى را ذكر و از موارد غيرضرورى و كم اهميت پرهيز كرده و مباحث فقهى را با درج فروع لازم در آن تكميل كرده است؛ به عنوان مثال در اين بحث كه كداميك از فقير و مسكين وضعيت بدترى دارند؟ مىگويد: «نقل اين اختلاف موجب بسط بدون فائده كلام مىشود، كسى كه خواهان اطلاع است «الذخيره» و مانند آن را مطالعه كند». | او در اين اثر در غالب موضوعات، مباحث ضرورى را ذكر و از موارد غيرضرورى و كم اهميت پرهيز كرده و مباحث فقهى را با درج فروع لازم در آن تكميل كرده است؛ به عنوان مثال در اين بحث كه كداميك از فقير و مسكين وضعيت بدترى دارند؟ مىگويد: «نقل اين اختلاف موجب بسط بدون فائده كلام مىشود، كسى كه خواهان اطلاع است «الذخيره» و مانند آن را مطالعه كند». | ||
با مقايسه كتاب حاضر با مصنفات پيش از آن، به ابتكار و خلاقيت | با مقايسه كتاب حاضر با مصنفات پيش از آن، به ابتكار و خلاقيت نویسنده در ذكر نكات و ملاحظات در خلال شرح كه حاكى از احاطه كامل او بر كتب سلف و مبانى آنهاست، واقف مىشويم؛ او در بحث انفعال آب قليل به روايات بسيارى استدلال مىكند، سپس كلام را خلاصه كرده مىگويد: «به تواتر اخبار، چنانكه ما به بعضى از آنها اشاره كرديم، اطلاع يافتى و اين اخبار بالغ بر يكصد يا دويست مىشود، نظرت درباه افزودن آنچه اشاره نشده چيست؟». | ||
گروهى تصور كردهاند كه شارح خود را به دفاع از شهرت منقول و اجماعات وارده الزام مىكرده است، و اگر برایش ثابت مىشده كه حكمى مخالف با اجماع است، ولو اين كه با روح شريعت ناسازگار باشد، از دليل تبعيت مىكرده است. ديدگاه اين گروه ناصواب است و | گروهى تصور كردهاند كه شارح خود را به دفاع از شهرت منقول و اجماعات وارده الزام مىكرده است، و اگر برایش ثابت مىشده كه حكمى مخالف با اجماع است، ولو اين كه با روح شريعت ناسازگار باشد، از دليل تبعيت مىكرده است. ديدگاه اين گروه ناصواب است و نویسنده به آنچه معتقد بوده و در استنباط فقهى موافق با شريعت مىديده فتوا مىداده است، ولو اين كه مخالف با اجماع و اتفاق فقها بوده باشد؛ مثلاً در مبحث مستحقين زكات (الغارمون) مىگويد كه فقها متفقند كه مديون بايد مئونه سالش را براى اداى دينش بپردازد؛ اما اين موضوع باعث فقير شدن مديون مىشود و خداوند متعال راضى نيست كه مؤمن نفسش را به ذلت بيندازد و فقير كند. | ||
==وضعيت== | ==وضعيت== | ||