۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تأويل الدعائم: تفاوت میان نسخه‌ها
لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''''تأويل الدعائم'''''، نوشته [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه، نعمان بن محمد بن منصور بن احمد بن حَيُّون تميمى مغربى]]، كه به زبان عربى نوشته است. [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابن حيون]] (259-363ق)، از دانشمندان قرن چهارم و از فقهاى بزرگ اسماعيليه مى‌باشد. | |||
برخى از علما و فقهاى شيعه؛ مانند: [[علامه مجلسى]]، [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، [[آقا بزرگ تهرانى]]، [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] و سيد بحرالعلوم مؤلف آن را شيعه دوازده امامى مى‌دانند كه در دوران خود تقيه مى‌كرده و عقايد حقه را مخفيانه در بخش‌هاى مختلف كتاب خود آورده است. روايات اين كتاب را نيز موافق با روايات ديگر روات شيعه مى‌دانند. بعضى ديگر؛ مانند: [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] و صاحب جامع الروات، مؤلف آن را شيعه نمى‌دانند. | برخى از علما و فقهاى شيعه؛ مانند: [[علامه مجلسى]]، [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، [[آقا بزرگ تهرانى]]، [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] و [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|سيد بحرالعلوم]] مؤلف آن را شيعه دوازده امامى مى‌دانند كه در دوران خود تقيه مى‌كرده و عقايد حقه را مخفيانه در بخش‌هاى مختلف كتاب خود آورده است. روايات اين كتاب را نيز موافق با روايات ديگر روات شيعه مى‌دانند. بعضى ديگر؛ مانند: [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] و صاحب جامع الروات، مؤلف آن را شيعه نمى‌دانند. | ||
مؤلف اين كتاب خود از بنيان‌گذاران فرقه اسماعيليه به شمار مى‌آيد و از نزدیک ان خلفاى فاطميه در مصر است. | مؤلف اين كتاب خود از بنيان‌گذاران فرقه اسماعيليه به شمار مى‌آيد و از نزدیک ان خلفاى فاطميه در مصر است. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
كتاب با مقدمه‌اى از آقاى محمدحسن الاعظمى شروع مى‌شود كه به شرح حال مؤلف و اعلام فاطمى و ذكر كتب مهم فاطميون در مكاتب پاكستان و هند و يمن مى‌پردازد. در اين قسمت بعضى از رموز و اصطلاحاتى كه در كتاب به آن اشاره شده است را آورده است، سپس مسائل اصلى كتاب شروع مى‌شود. | كتاب با مقدمه‌اى از آقاى [[اعظمی، محمدحسن|محمدحسن الاعظمى]] شروع مى‌شود كه به شرح حال مؤلف و اعلام فاطمى و ذكر كتب مهم فاطميون در مكاتب پاكستان و هند و يمن مى‌پردازد. در اين قسمت بعضى از رموز و اصطلاحاتى كه در كتاب به آن اشاره شده است را آورده است، سپس مسائل اصلى كتاب شروع مى‌شود. | ||
كتاب حاضر، برطبق كتاب دعائم، با مباحث عقيدتى آغاز مى‌گردد و به بيان ايمان و تعريف آن و فرق ميان اسلام و ايمان و لزوم اعتقاد به امامت و پيروى از آن در اعتقادات و اجراى دستورات مى‌پردازد و نظريه اسماعيليه درباره ولايت و اين كه ولايت فقط دوست داشتن اهل‌بيت نيست، بلكه اطاعت كامل در برابر دستورات آنان نيز لازم است را مطرح مى‌نمايد. | كتاب حاضر، برطبق كتاب دعائم، با مباحث عقيدتى آغاز مى‌گردد و به بيان ايمان و تعريف آن و فرق ميان اسلام و ايمان و لزوم اعتقاد به امامت و پيروى از آن در اعتقادات و اجراى دستورات مى‌پردازد و نظريه اسماعيليه درباره ولايت و اين كه ولايت فقط دوست داشتن اهل‌بيت نيست، بلكه اطاعت كامل در برابر دستورات آنان نيز لازم است را مطرح مى‌نمايد. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
در بخش‌هاى ديگر كتاب، فقه اسماعيليه مطرح شده و مانند ديگر كتاب‌هاى فقهى شيعه به بررسى احكام شرعى مى‌پردازد. | در بخش‌هاى ديگر كتاب، فقه اسماعيليه مطرح شده و مانند ديگر كتاب‌هاى فقهى شيعه به بررسى احكام شرعى مى‌پردازد. | ||
تاويل دعائم، از 12 جزء تشكيل شده است كه هر جزء آن داراى چندين مجلس مى‌باشد كه مؤلف بر معيار مطالب كتاب دعائم به تاويل تك تك مباحث آن كتاب پرداخته است. از باب مثال در مجلس هفتم از جزء سوم، حديثى را از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل مى‌كند كه حضرت فرمودند: اول وقت ظهر، زوال شمس از وسط آسمان است به سمت مغرب. | تاويل دعائم، از 12 جزء تشكيل شده است كه هر جزء آن داراى چندين مجلس مى‌باشد كه مؤلف بر معيار مطالب كتاب [[دعائم الإسلام و ذكر الحلال و الحرام و القضايا و الأحكام عن اهل بيت رسول‌الله علیه و عليهم افضل السلام|دعائم]] به تاويل تك تك مباحث آن كتاب پرداخته است. از باب مثال در مجلس هفتم از جزء سوم، حديثى را از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل مى‌كند كه حضرت فرمودند: اول وقت ظهر، زوال شمس از وسط آسمان است به سمت مغرب. | ||
در تاويل اين حديث مى‌گويد، مثل نماز ظهر، مثل امام زمان(ع) و تاويل آن اين است كه خورشيد در باطن، مثلش مانند مثل ولى زمان از نبى يا امام است، و مثل طلوع آن مثل قيام آن امام و ظهورش مى‌باشد؛ و مثل غروب آن مثل انقضاء امر امام مى‌باشد. | در تاويل اين حديث مى‌گويد، مثل نماز ظهر، مثل امام زمان(ع) و تاويل آن اين است كه خورشيد در باطن، مثلش مانند مثل ولى زمان از نبى يا امام است، و مثل طلوع آن مثل قيام آن امام و ظهورش مى‌باشد؛ و مثل غروب آن مثل انقضاء امر امام مى‌باشد. | ||
كتاب حاضر، تاويلى است بر كتاب | كتاب حاضر، تاويلى است بر كتاب [[دعائم الإسلام و ذكر الحلال و الحرام و القضايا و الأحكام عن اهل بيت رسول‌الله علیه و عليهم افضل السلام|دعائم الاسلام]] كه از مهم‌ترين و قديمى‌ترين منابع فقهى و عقيدتى فرقه اسماعيليه به شمار مى‌آيد و حكام فاطمى آن را معتبرترين كتاب قانونى خود معرفى نموده و بر تمام سرزمين‌هاى تحت نفوذ خود عمل به آن را لازم شمرده بودند. | ||
وى در اين كتاب نيز طبق كتاب دعایم الاسلام خود؛ از مبحث ولايت و سپس مسائل عبادى شروع كرده و به تاويل و تفسير تمام مباحث آن پرداخته است. منتهى كتاب دعایم از دو بخش عبادات و معاملات تشكيل يافته كه در كتاب تاويل فقط بخش اول دعائم مورد تاويل واقع شده است. | وى در اين كتاب نيز طبق كتاب [[دعائم الإسلام و ذكر الحلال و الحرام و القضايا و الأحكام عن اهل بيت رسول‌الله علیه و عليهم افضل السلام|دعایم الاسلام]] خود؛ از مبحث ولايت و سپس مسائل عبادى شروع كرده و به تاويل و تفسير تمام مباحث آن پرداخته است. منتهى كتاب [[دعائم الإسلام و ذكر الحلال و الحرام و القضايا و الأحكام عن اهل بيت رسول‌الله علیه و عليهم افضل السلام|دعایم]] از دو بخش عبادات و معاملات تشكيل يافته كه در كتاب تاويل فقط بخش اول دعائم مورد تاويل واقع شده است. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
متن و مقدمه كتاب. | متن و مقدمه كتاب. | ||
== وابسته‌ها == | |||
[[دعائم الإسلام و ذكر الحلال و الحرام و القضايا و الأحكام عن اهل بيت رسول‌الله علیه و عليهم افضل السلام]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||