كودک از نظر وراثت و تربیت: تفاوت میان نسخه‌ها

[[فلسفی، محمدتقی]] (نويسنده)

كتاب با مقدمه دفتر نشر فرهنگ اسلامى اشاره به موضوع اثر، آغاز و مطالب كه حاصل سخنرانى‌هاى نويسنده مى‌باشد، در دو جلد، در قالب سى جلسه، ارائه شده است.

نويسنده، مطالب علمى و مشكل را با بيانى ساده، نافذ و قابل فهم عموم ايراد نموده و هركس به فراخور ذوق خود، از هر طبقه و مرتبه‌اى كه باشد، از آن استفاده مى‌كند.

در گفتارهاى كتاب، نويسنده درباره مسائل مربوط به فطرت، وراثت و تربيت كودك بحث نموده و آرا و افكار بزرگان جهان را به اسلام عرضه داشته است و با استفاده از نظريه‌هاى آنان و انتقاد از بعضى از مكاتب، حقايقى نهفته را آشكار و برترى اسلام را از لحاظ علمى، روشن ساخته است.

در جلد اول، جلسه اول، مسائلى پرامون گناه، بيان شده است. گناه؛ يعنى مخالفت با قوانين الهى و پيروى بدون قيد و شرط از تمايلات و هواى نفسانى. نويسنده معتقد است گناه، صرف نظر از خطراتى كه براى نظم عمومى و جهات فردى و اجتماعى دارد، اصولا بزرگ‌ترين عامل انحطاط و سقوط انسانيت است. مردم گناه‌كار، هرگز از مزاياى افتخارآميز بشريت و تكامل انسانى برخوردار نيستند و پليدى گناه، حجاب نورانيت دل و صفاى باطن است.

در جلسه سوم و چهارم، ضمن تبيين معناى سعادت و شقاوت، سعادت و شقاوت در رحم مادر و نقش مادر در ساختمان فرزند، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. نويسنده معتقد است پدران پاكدل و باايمان و مادران عفيف و بافضيلت، از نظر شرايط وراثت، فرزندان خوب و پاكدل مى‌آورند و اطفال آنان در رحم مادر، سعادتمند و خوشبخت ساخته مى‌شوند و علل و عوامل انحرافى موروثى در وجود آنان نيست، البته وى خاطرنشان مى‌كند كه نمى‌توان گفت اين سعادت، حتما تا پايان زندگى خواهد ماند، زيرا ممكن است مربى بد و محيط ناپاك، مسير تكامل را عوض كند.

نويسنده از جلسه پنجم، وارد بحث تربيت و منازل بعد از ولادت شده است. به نظر وى، تربيت يكى از دو ركن مهم سعادت بشر بوده و تمام خوشبختى‌ها و بدبختى‌هاى جسمى و روانى، دو پايه دارد: اصل وراثت و اصل تربيت.

در جلسه هشتم، از تغذيه جسم و جان آدمى بحث شده و نويسنده معتقد است همان‌طورى كه بدن كودك غذا لازم دارد، جان كودك نيز به تغذيه محتاج است و رشد متعادل و طبيعى وى، در اثر تغذيه سالم است. رشد كامل جان كودك از راه تغذيه صحيح تربيتى و پروش‌هاى سالم روانى تأمين مى‌گردد.

در جلد دوم، جلسه اول، پيرامون مسئوليت والدين در تربيت كودك و وفاى به عهد، بحث شده است. نويسنده، عنوان مى‌دارد كه وفاى به عهد، يكى از صفات پسنديده در ساختمان آدمى است كه ريشه فطرى داشته و طفل از موقعى كه معنى عهد و پيمان را درك مى‌كند، لزوم وفاى به آن را نيز فطرتا مى‌فهمد و مربى لايق بايد از اين الهام طبيعى استفاده كرده و طفل را با سجيه وفاى به عهد، تربيت نمايد و اين درك فطرى را طورى پرورش دهد كه طفل از دوران كودكى، وفاى به عهد را يكى از وظايف خود بشناسد و خلف وعده را قبيح تلقى نمايد. به اعتقاد وى، وفاى به عهد در اسلام، از علايم ايمان بوده و اساس آن بايد از دوران كودكى پى‌ريزى شود.

در جلسه دوم، پرورش راست‌گويى در كودك، مورد بحث قرار گرفته است. نويسنده معتقد است كه يكى از صفات پسنديده كه هماهنگ با سرشت آدميان مى‌باشد، راست‌گويى است و هر انسانى بالفطره مايل است راست بگويد و همچنين سخنانى را كه از ديگران مى‌شنود، راست تلقى كند و دروغ گفتن، انحراف از صراط مستقيم فطرت و خلقت است.

نويسنده بر اين باور است كه بدون ترديد، دروغ گفتن، مخالف وجدان اخلاقى فطرى و همچنين مخالف وجدان اخلاقى تربيتى بوده و در نظر كليه ملل و اقوام جهان و در تعاليم قاطبه پيامبران الهى، دروغ عملى ناپسند و مذموم است و متأسفانه، گاهى بچه‌ها نيز به اين ناخوشى خانمان برانداز دچار مى‌شوند و از كودكى، به دروغ‌گويى عادت مى‌كنند و گاهى چنان به اين خوى ناپسند انس مى‌گيرند كه از دروغ گفتن لذت برده و از اين كه ديگران را با گفته‌هاى نادرست و غير واقعى خود گمراه نمايند، مسرور مى‌شوند.