۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
فضائل مصر و أخبارها و خواصها لابن زولاق: تفاوت میان نسخه‌ها
فضائل مصر و أخبارها و خواصها لابن زولاق (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۰۷
، ۱۱ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[عمر، علی محمد]] (محقق) | [[عمر، علی محمد]] (محقق) | ||
[[ابن زولاق، حسن بن ابراهیم]] ( | [[ابن زولاق، حسن بن ابراهیم]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =DT 95/5 /الف2ف6 | | کد کنگره =DT 95/5 /الف2ف6 | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
كتاب، به زبان عربى و قبل از سال 387ق، نوشته شده است. | كتاب، به زبان عربى و قبل از سال 387ق، نوشته شده است. | ||
آنچه باعث اهميت كتاب شده، اين است كه | آنچه باعث اهميت كتاب شده، اين است كه نویسنده، اطلاعات مفيدى پيرامون اهالى مصر، انبيا و رسل مرتبط با آن، عالمان، فقيهان و مورخانى كه در آن زندگى كرده و نيز پادشاهان و وزرايى كه در آن حكومت كرده‌اند به دست داده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
برخى از مطالب مطرح شده پيرامون برخى از موضوعات، بيشتر جنبه اساطيرى دارد تا تاريخى و مستند. | برخى از مطالب مطرح شده پيرامون برخى از موضوعات، بيشتر جنبه اساطيرى دارد تا تاريخى و مستند. | ||
نویسنده، در بيان برخى از اخبار و فضايل مصر، از آيات قرآن كريم و روايات نبوى استفاده نموده است. | |||
وى، فصلى را به ذكر تاريخ قنواتى كه رودخانه نيل را به درياى احمر متصل مى‌نمايند، اختصاص داده است و در ذكر فضايل اقتصادى مصر، به برترى وضعيت اقتصادى و معيشتى آن بر ساير مناطق تصريح كرده و به وجود خير و بركت، زراعت خوب و صنايع گوناگون در آن، از جمله پنبه‌ريسى، لباس‌دوزى، منسوجات پشمى، كاغذسازى، معادن و... اشاره نموده است. | وى، فصلى را به ذكر تاريخ قنواتى كه رودخانه نيل را به درياى احمر متصل مى‌نمايند، اختصاص داده است و در ذكر فضايل اقتصادى مصر، به برترى وضعيت اقتصادى و معيشتى آن بر ساير مناطق تصريح كرده و به وجود خير و بركت، زراعت خوب و صنايع گوناگون در آن، از جمله پنبه‌ريسى، لباس‌دوزى، منسوجات پشمى، كاغذسازى، معادن و... اشاره نموده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مقدمه مصحح، پس از ذكر زندگى‌نامه مختصرى از | مقدمه مصحح، پس از ذكر زندگى‌نامه مختصرى از نویسنده و بررسى نسبت اين اثر به وى، به بيان روش نگارش كتاب، جايگاه نویسنده در ميان ساير مورخين و نسخ خطى موجود از كتاب، پرداخته است. | ||
مطالب، با ذكر مواضعى از قرآن و روايات نبوى كه در آن‌ها اشاره‌اى به كشور مصر شده، همچون: '''«اهبطوا مصرا فان لكم ما سألتم»'''، '''«ا ليس لى ملك مصر و هذه الانهار تجرى من تحتى»''' و «ستفتح عليكم بعدى مصر فاستوصوا بقبطها خيرا»، آغاز گرديده و بعد از ذكر چندين دعا از برخى از انبياى الهى كه در مورد مصر وارد شده است و نيز گفتارهايى از برخى بزرگان و علما، همچون سعيد بن ابى هلال، عبدالله بن عمرو، ابوقبيل، كعب الاحبار، ابوبصره غفارى، عبدالله بن عمر كه در آن‌ها، كشور مصر توصيف گرديده، موارد زير، به ترتيب، اما به‌صورت مختصر، بيان شده است: | مطالب، با ذكر مواضعى از قرآن و روايات نبوى كه در آن‌ها اشاره‌اى به كشور مصر شده، همچون: '''«اهبطوا مصرا فان لكم ما سألتم»'''، '''«ا ليس لى ملك مصر و هذه الانهار تجرى من تحتى»''' و «ستفتح عليكم بعدى مصر فاستوصوا بقبطها خيرا»، آغاز گرديده و بعد از ذكر چندين دعا از برخى از انبياى الهى كه در مورد مصر وارد شده است و نيز گفتارهايى از برخى بزرگان و علما، همچون سعيد بن ابى هلال، عبدالله بن عمرو، ابوقبيل، كعب الاحبار، ابوبصره غفارى، عبدالله بن عمر كه در آن‌ها، كشور مصر توصيف گرديده، موارد زير، به ترتيب، اما به‌صورت مختصر، بيان شده است: | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
#نساب: هانى بن منذر، محمد بن احمد بن حداد، محمد بن يوسف، بجير بن يونان، محمد بن عبدالرحمن قيسى، محمد بن محمد قرشى و شبل بن عبدالله. | #نساب: هانى بن منذر، محمد بن احمد بن حداد، محمد بن يوسف، بجير بن يونان، محمد بن عبدالرحمن قيسى، محمد بن محمد قرشى و شبل بن عبدالله. | ||
#زهاد و واعظين: سليم بن عتر، حَيْوَة بن شريح، حجاج بن رئاب، سعيد بن اَدم، اسد بن موسى، ابوربيع سائح، اويس خولانى، سليمان بن قاسم، على بن زياد، محمد بن نصر، ابوربيع زبدى و... | #زهاد و واعظين: سليم بن عتر، حَيْوَة بن شريح، حجاج بن رئاب، سعيد بن اَدم، اسد بن موسى، ابوربيع سائح، اويس خولانى، سليمان بن قاسم، على بن زياد، محمد بن نصر، ابوربيع زبدى و... | ||
#اشراف و اولاد ابى‌طالب كه به مصر رفته‌اند: | #اشراف و اولاد ابى‌طالب كه به مصر رفته‌اند: نویسنده، در اين بخش، به نقل از حسن بن ابراهيم بن زولاق، به اين نكته اشاره كرده است كه مصر، از زمان ورود محمد بن ابى‌بكر به آن، دار تشيع بوده است و اهل مصر، بيشتر به فتاوايى عمل مى‌كردند كه موافق نظر [[امام جعفر صادق(ع)]] باشد. | ||
#علويون مصر: قاسم بن ابراهيم بن رسى و فرزندش موسى بن قاسم، حسين بن زيدى، عبدالله بن على و برادرش ابوطيب احمد بن على، جعفر بن محمد وشائى، ابوجعفر مسلم بن عبيدالله، ابوعلى محمدى و... | #علويون مصر: قاسم بن ابراهيم بن رسى و فرزندش موسى بن قاسم، حسين بن زيدى، عبدالله بن على و برادرش ابوطيب احمد بن على، جعفر بن محمد وشائى، ابوجعفر مسلم بن عبيدالله، ابوعلى محمدى و... | ||
#عباسيان مصر: هارون بن محمد بن اسحاق بن موسى بن عيسى بن موسى بن محمد بن على بن عبدالله بن عباس كه امير مكه، قاضى، امام و عامل خراج آن بود و در سال 287ق، وفات يافت، فرزند وى، محمد بن هارون كه خطيب مصر بود. | #عباسيان مصر: هارون بن محمد بن اسحاق بن موسى بن عيسى بن موسى بن محمد بن على بن عبدالله بن عباس كه امير مكه، قاضى، امام و عامل خراج آن بود و در سال 287ق، وفات يافت، فرزند وى، محمد بن هارون كه خطيب مصر بود. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
شهرهاى مصر و آنچه كه درون آن‌ها بوده است، امور عجيب و خارق العاده‌اى كه در مصر اتفاق افتاده، امور مربوط به رودخانه نيل، خواص خاک مصر، خراج مصر، مقبره‌هاى مصر و فضايل آن، البسه و مركب‌هايى كه در مصر معمول بوده است، اشربه و غذاهاى مصرى و ايام معروفى كه زراعت در آن‌ها سودمند است و... از ديگر مطالبى است كه توضحاتى پيرامون آن‌ها ارائه شده است. | شهرهاى مصر و آنچه كه درون آن‌ها بوده است، امور عجيب و خارق العاده‌اى كه در مصر اتفاق افتاده، امور مربوط به رودخانه نيل، خواص خاک مصر، خراج مصر، مقبره‌هاى مصر و فضايل آن، البسه و مركب‌هايى كه در مصر معمول بوده است، اشربه و غذاهاى مصرى و ايام معروفى كه زراعت در آن‌ها سودمند است و... از ديگر مطالبى است كه توضحاتى پيرامون آن‌ها ارائه شده است. | ||
احتمال مى‌رود | احتمال مى‌رود نویسنده در بسيارى از موارد، از كتاب استاد خود، عمر بن ابى كندى، استفاده كرده باشد، زيرا در بسيارى از نوشته‌هاى اين اثر، با كتاب وى شباهت‌هايى وجود دارد. اين احتمال نيز خالى از قوت نيست كه مصادر آن دو، مشترك باشد. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||