۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
عبقرية الشريف الرضي: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
(لینک درون متنی) |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[زکی مبارک، محمد]] ( | [[زکی مبارک، محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJA 3949 /ز8ع2 | | کد کنگره =PJA 3949 /ز8ع2 | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| سال نشر = 1408 ق | | سال نشر = 1408 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03481AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14490 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14490 | ||
| کتابخوان همراه نور =03481 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''عبقرية الشريف الرضى'''، تأليف | '''عبقرية الشريف الرضى'''، تأليف نویسنده معاصر مصرى [[زکی مبارک، محمد|زكى مبارک]](م 1308ق) به زبان عربى است. نویسنده در اين اثر كه حاصل سخنرانى‌هايش در دانشگاه حقوق بغداد است، به بررسى زواياى مختلف زندگى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) پرداخته است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب در دو جزء تدوين شده است. جزء اول كتاب بيشتر به زندگى و سيره سياسى- اجتماعى اختصاص دارد و در انتها نيز مطالبى درباره تأليفات و اشعار وى آمده است. جزء دوم به زندگى و روابط عاطفى سيد و روحيات و بررسى اشعار وى اختصاص يافته است. شيوه نگارش | كتاب در دو جزء تدوين شده است. جزء اول كتاب بيشتر به زندگى و سيره سياسى- اجتماعى اختصاص دارد و در انتها نيز مطالبى درباره تأليفات و اشعار وى آمده است. جزء دوم به زندگى و روابط عاطفى سيد و روحيات و بررسى اشعار وى اختصاص يافته است. شيوه نگارش نویسنده استفاده از شواهد و مثال‌هاى مختلف به گونه‌اى كه كتاب مملوّ از اشعار عربى است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
عناوين برخى مطالبى كه | عناوين برخى مطالبى كه نویسنده به آن‌ها پرداخته عبارت است از: مقام [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) بين شعراى قرن چهارم، سال‌هاى ناگوار در حيات [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، نماز گزاردن [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] با خلفاى بنى‌عباس و وزراء و ملوك، برترى شعر [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، تأليفات و نهج‌البلاغه، دوستان و دشمنان، عفاف شريف، اسرار دوستى بين رضى و صابى، غراميات و حجازيات [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]]، مراثى، قصيده وداع. | ||
نویسنده در ابتداى اثر به اين نكته مهم اشاره مى‌كند كه شناخت صحيح «[[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]](ره)» بدون تصور درست از قرن چهارم امكان‌پذير نيست. در اين قرن كه از سه مزيت: نقد ادبى، جدل عقلى و نثر فنى برخوردار بود، بزرگانى مانند ابوالحسن جزجانى، ابوالقاسم آمدى و اخوان صفا و ابن‌مسكويه ظهور يافتند. | |||
مهم‌ترين حادثه‌اى كه در زندگى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) تأثير گذارد و چشمانش را به حقائق دنيا باز كرد، زندانى شدن پدرش در قلعه فارس از سال 369 تا 376ق بود كه داستان خواندنى دارد. | مهم‌ترين حادثه‌اى كه در زندگى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) تأثير گذارد و چشمانش را به حقائق دنيا باز كرد، زندانى شدن پدرش در قلعه فارس از سال 369 تا 376ق بود كه داستان خواندنى دارد. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۴: | ||
از اين مدرسه مشهور كه آوازه‌اش در سراسر عراق آن روز و مصر و ديگر سرزمين‌هاى اسلامى پيچيده بود، دانشمندان بسيارى فارغ‌التحصيل شدند، و هر يك به نوبه خود دانش‌هاى فرا گرفته از سيّد را به نسل‌هاى ديگر منتقل كردند. ابوزيد سيد عبداللّه الكبايكى الحسينى الجرجانى، ابوعبداللّه شيخ محمد بن على حلوانى، ابوعبداللّه شيخ جعفر بن محمد بن احمد دوريستى عبسى و ابوالحسن سيد على بن بندار بن محمد قاضى هاشمى؛ از جمله اين مشاهير هستند. | از اين مدرسه مشهور كه آوازه‌اش در سراسر عراق آن روز و مصر و ديگر سرزمين‌هاى اسلامى پيچيده بود، دانشمندان بسيارى فارغ‌التحصيل شدند، و هر يك به نوبه خود دانش‌هاى فرا گرفته از سيّد را به نسل‌هاى ديگر منتقل كردند. ابوزيد سيد عبداللّه الكبايكى الحسينى الجرجانى، ابوعبداللّه شيخ محمد بن على حلوانى، ابوعبداللّه شيخ جعفر بن محمد بن احمد دوريستى عبسى و ابوالحسن سيد على بن بندار بن محمد قاضى هاشمى؛ از جمله اين مشاهير هستند. | ||
از جمله مسائل و شبهاتى كه برخى بر [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] خرده گرفته‌اند، نماز گزاردن وى با خلفاى بنى‌عباس است. وى با سه تن از خلفاى بنى‌عباس با نام‌هاى المطيع و الطائع و القادر معاصر بوده است. | از جمله مسائل و شبهاتى كه برخى بر [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] خرده گرفته‌اند، نماز گزاردن وى با خلفاى بنى‌عباس است. وى با سه تن از خلفاى بنى‌عباس با نام‌هاى المطيع و الطائع و القادر معاصر بوده است. نویسنده معتقد است كه زمانى را كه سيد در آن به سر مى‌برده است، بسيار دشوار بوده است. وى سپس به تشريح شرايط و دلائلى كه وى در مدح خلفا اشعارى را سروده پرداخته است. | ||
منزلت [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) از شعراى قرن چهارم والاتر بوده است. | منزلت [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) از شعراى قرن چهارم والاتر بوده است. نویسنده اين مطلب را با استناد به اشعار وى مورد مطالعه قرار داده است. [[زکی مبارک، محمد|زكى مبارک]] معتقد است كه [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] شاعرى بوده است كه حيات شعرى او ثروت باقيه‌اى است. او داراى آثار فراوانى بوده و «المجازات النبويه» و «حقائق التأويل» از جمله آثار اوست. | ||
حجازيات حدود چهل قصيده است كه حاوى احساسات عاشقانه شاعر كه به بركت مواسم حجّ شكفته شده است، و تمام ويژگى‌هاى غزل او را در بردارد. قدماء به قصائد حجازيات او مثال مى‌زنند. ارزش حجازيات را از اين عبارت مى‌توان دريافت: «روح اديب صيقل داده نمى‌شود، جز با حفظ هاشميات كميت و خمريات ابى‌نواس و زهديات ابى‌العتاهيه و تشبيهات ابن‌معتز و مدائح بحترى و حجازيات [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]]». غزل [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] از روح او مايه مى‌گيرد و از اعمال قلب او كه صادقانه عشق مى‌ورزد و اشك مى‌ريزد، مى‌تراود. | حجازيات حدود چهل قصيده است كه حاوى احساسات عاشقانه شاعر كه به بركت مواسم حجّ شكفته شده است، و تمام ويژگى‌هاى غزل او را در بردارد. قدماء به قصائد حجازيات او مثال مى‌زنند. ارزش حجازيات را از اين عبارت مى‌توان دريافت: «روح اديب صيقل داده نمى‌شود، جز با حفظ هاشميات كميت و خمريات ابى‌نواس و زهديات ابى‌العتاهيه و تشبيهات ابن‌معتز و مدائح بحترى و حجازيات [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]]». غزل [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] از روح او مايه مى‌گيرد و از اعمال قلب او كه صادقانه عشق مى‌ورزد و اشك مى‌ريزد، مى‌تراود. | ||
[[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) اشعار فراوانى در رثاء اهل‌بيت(ع) دارد كه | [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) اشعار فراوانى در رثاء اهل‌بيت(ع) دارد كه نویسنده به كتاب «مدائح النبوية» خود كه فصل طولانى از آن در اين رابطه است، ارجاع مى‌دهد؛ اما مراثى شريف درباره دوستان، رؤساء، ملوك و خلفاء را در ضمن سخنرانى‌هايش مطرح مى‌كند. او [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] را داراى روحى لطيف مى‌داند كه حتى پس از مرگ نيز به دوستانش وفادار بوده و در رثاى آن‌ها شعر سروده است. نویسنده در اين اثر به يكى از دوستان رضى(ره) به نام ابن‌ليلى كه كتب تاريخ از وى ياد نكرده‌اند، نام مى‌برد. سيد خود با نام عمرو از او ياد مى‌كند و در چهار قصيده در رثاى او مى‌سرايد. | ||
[[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) قريب به يك سال پيش از مرگش قصيده‌اى را سروده است كه به قصيده وداع معروف است و در آخرين بخش از كتاب ذكر شده است. وى در اوايل محرم سال 406 وفات نمود كه تاريخ وفاتش را [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] درضمن ابياتى ثبت كرده است. | [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) قريب به يك سال پيش از مرگش قصيده‌اى را سروده است كه به قصيده وداع معروف است و در آخرين بخش از كتاب ذكر شده است. وى در اوايل محرم سال 406 وفات نمود كه تاريخ وفاتش را [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] درضمن ابياتى ثبت كرده است. | ||